قواعد التصوف

قواعد التصوف تألیف احمد بن احمد زرّوق فاسی برنسی (متوفی 899 ق)، کتابی است در تبیین قواعد تصوف و اصول آن به‌گونه‌ای که بین حقیقت و شریعت جمع شود. این اثر با مقدمه و تحقیق عبدالمجید خیالی منتشرشده است.

قواعد التصوف
پدیدآوران	زروق، احمد بن احمد (نویسنده) خيالي، عبد المجيد (محقق)
ناشر	دار الکتب العلمية
مکان نشر	لبنان - بيروت
سال نشر	1426ق. = 2005م.
چاپ	چاپ يکم
موضوع	تصوف - متون قدیمی تا قرن 14 عرفان - متون قدیمی تا قرن 14
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏‎‏/‎‏ز‎‏4‎‏ق‎‏9 / 283/3 BP

نویسنده در این کتاب از ماهیت تصوف و اشتقاق این کلمه و ارتباط آن با علومی چون فقه، اصول، کلام و... سخن گفته است؛ چراکه هدف از علم تصوف اصلاح قلوب است، همان‌گونه که هدف از فقه اصلاح عمل، هدف از طب حفظ ابدان و هدف از نحو اصلاح لسان است. تصوف نیز مقارن به عمل صالحی است که مبدأ آن خشیت از خداوند متعال است. لذا این علم همانند دیگر علوم اکتسابی نیست؛ بلکه حالی است که از فهم خاصی نشأت گرفته و متصوفه با آن زندگی می‌کند.‏

این کتاب مشتمل بر 225 قاعده است؛ به عنوان مثال نویسنده در قاعده 70 ریاضت را تمرین نفس برای اثبات حسن اخلاق و دفع بدی آن می‌داند و عمل تصوف نیز به این وجه اختصاص دارد. وی در این رابطه کتب محمد بن حسین سلمی را مفیدتر از رساله قشیری می‌داند و البته ادله‌ای را مطرح می‌کند که هیچ یک از این دو برای سلوک مفید نیست.‏

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.