فلسفه عرفان

فلسفه عرفان (تحلیلی از اصول و مبانی و مسائل عرفان)، نوشته پژوهشگر معاصر فلسفه و عرفان اسلامی، سید یحیى یثربى (متولد 1321ش)، دانش عرفان به‌خصوص عرفان اسلامی را از ابعاد گوناگون بررسی می‌کند و به چیستی، چگونگی و تبیین‌پذیری مسائل آن می‌پردازد.

فلسفه عرفان
فلسفه عرفان
پدیدآورانیثربی، یحیی (نويسنده)
عنوان‌های دیگرتحلیلی از اصول و مبانی و مسائل عرفان
ناشردفتر تبليغات اسلامی حوزه علميه قم. مرکز انتشارات
مکان نشرایران - قم
سال نشر1377ش
چاپ4
شابک-
موضوععرفان - نقد و تفسیر - فلسفه - نقد و تفسیر
زبانفارسی
تعداد جلد1
کد کنگره
‎‏/‎‏ی‎‏2‎‏ف‎‏8 286 BP
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

هدف و روش

  • سید یحیى یثربى، با تأکید بر اینکه: موضوع بحث کتاب حاضر، «فلسفه عرفان» است، نه عرفان نظری یا عملی، توضیح داده است:
  1. هدف این کتاب، نه تعلیم اصول و مبانی جهان‌بینی عرفا، یعنی عرفان نظری و نه آموزش قواعد و قوانین سیر و سلوک، یعنی عرفان عملی است، بلکه منظور اصلی، تحلیل محتوای عرفان و مخصوصاً عرفان اسلامی است.
  2. ازآنجاکه چنین تلاشی در زبان فارسی و عربی، به‌صورت مستقلّ سابقه‌ای ندارد، قطعاً خالی از نقص و اشکال نیست.
  3. نمط‌های هشتم، نهم و دهم کتاب الإشارات و التنبيهات حرکتی در جهت تحلیل عقلی عرفان بود و من مباحث نمط نهم را مبنای اثر حاضر قرار دادم...[۱].

ساختار و محتوا

  • این اثر، از مقدمه و 3 بخش به‌ترتیب ذیل تشکیل شده است:
  • مقدمه (فلسفه چیست؟ معرفت‌شناسی، مذهب شکّ، فلسفه مشاء، فلسفه اشراق، علم کلام، عرفان، حکمت متعالیه، فلسفه عرفان و «ابن سینا و عرفان»).
  1. کلیاتی درباره عرفان (3 فصل).
  2. مقامات (6 فصل).
  3. حالات عارفان (6 فصل).

نمونه مباحث

  • اساساً طرح مسئله‌ای با این عنوان که عرفان و موضوعات و مسائل مربوط به آن، قابل ‌قبول است یا نه؟ به این معنا است که: آیا اینها از حقیقتی و واقعیتی برخوردارند؟ یا صرفاً جنبه خیالی و ذهنیت دارند؟ و این خود، عملاً ورود در «فلسفه عرفان» است. بی‌تردید کسانی در تاریخ از عرفان دفاع کرده‌اند و کسانی هم به انکار و ردّ آن پرداخته‌اند و طبعاً طرح این ارزیابی در حوزه‌ای مشخص و مستقلّ و نقد و بررسی آنها با معیارهای قابل‌ قبول، چیزی جز همان «فلسفه عرفان» نخواهد بود[۲].
  • به نظر من شطح‌گویی چنان‌که در نظریه اول (شطحی خطابی) آمده، نه همیشه و به‌طور کلی، بلکه در مواردی به‌عنوان یک تفنّن ادبی و به‌منظور جلب توجه دیگران ممکن است به‌کار رود....[۳].
  • ابونصر سراج بحثی نسبتاً طولانی دارد در بیان و تعیین موارد غلط و اشتباه و انحراف صوفیه از لحاظ عقیده و عمل....[۴].

پانویس

  1. ر.ک: مقدمه نویسنده، ص18
  2. ر.ک: متن کتاب، ص67
  3. ر.ک: همان، ص394
  4. ر.ک: همان، ص406

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها