فقه الحج
فقه الحج: بحوث الاستدلالية في الحج تأليف آیت‌الله لطف‌الله صافى اصفهانى است كه در چهار مجلَد، به زبان عربى، به مباحث فقهى حج پرداخته است.
| فقه الحج | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | صافی گلپایگانی، لطف‌الله (نویسنده) |
| ناشر | مؤسسه انتشارات حضرت معصومه (سلام‌الله‌عليها) |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1423 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | حج حج - رساله عملیه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 4 |
| کد کنگره | BP 188/8 /ص2ف7 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
به روش فقه استدلالى نگاشته شده و با استناد به ادله اربعه (كتاب و سنت، عقل و اجماع) و با استفاده از اقوال فقها به نگارش درآمده است.
گزارش محتوا
در جلد اول، نخست مباحثى در باب وجوب حج و فوريت وجوب آن و لزوم تهيه مقدمات حج بيان شده؛ سپس شرايط وجوب حجةالاسلام مانند: بلوغ، كمال، عقل و داشتن استطاعت مالى و جانى و مصداق‌هاى استطاعت مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است.
در شرط بلوغ با اشاره به حكم به جا آوردن حج توسط فرد غيربالغ، بر لزوم اذن والدين او جهت انجام حجةالاسلام تأكيد شده است. آنگاه نحوه احرام بستن صبى (غير بالغ) توسط ولىّ خويش و انجام واجبات و مستحبات حج توسط چنين فردى بيان شده است.
در قسمت ديگر، نگارنده به شرط استطاعت در وجوب حج اشاره نموده و مراد از استطاعت و مصاديق متعدد آن را بررسى كرده است.
در بحث از استطاعت تهيه زاد و راحله براى انجام اعمال حج، ساقط شدن حج بر اثر فقر و تنگدستى پس از استطاعت مالى و معيارهاى استطاعت مورد تجزيه و تحليل فقهى قرار گرفته، پس از آن احكام بذل استطاعت و حج بذلى و استطاعت بدنى و قدرت بر انجام مناسك حج به صورت مبسوط بيان شده است.
بيان احكام حج نذرى، انجام حج زنان و اجازه مردان به آنان و احكام حج مستحبى از ديگر مباحث مجلد اول از اين مجموعه است.
در جلد دوم نيز ادامه مباحث مربوط به احكام نذر در حج و وجوب حج به واسطه نذر و احكام حج نيابتى و شرايط نائب و منوب‌عنه، در صورتى كه عذرى براى انجام حج واجب داشته باشد، مورد بحث و بررسى قرار گرفته و احكام اجير گرفتن در حج و دادن اجرت بر انجام اعمال و مناسك حج، احكام وصيت كردن به انجام حج واجب يا مستحب و تأمين مال براى انجام حج وصيت شده نيز، مطرح شده است.
در بخش بعدى كتاب اقسام عمره و احكام آن و همچنين اقسام حج و احكام آن بيان شده و امورى را كه موجب تمتع مى‌شود و حدود آن بررسى و شرايط وجوب حج تمتع تبيين گرديده است.
احكام حائض و نُفَساء حين طواف، احكام ميقات و کیفیت احرام بستن در آن و بيان مقدمات احرام مانند غسل و تراشيدن سر از مباحث پايانى جلد دوم مى‌باشد.
در جلد سوم کیفیت احرام و واجبات احرام مانند نيت، تعيين نوع احرام هنگام نيت، تلبيه (لبيك) و گفتن صحيح آن، واجبات و مستحبات تلبيه، شرايط و ويژگى‌هاى لباس احرام در زنان و مردان، محرمات احرام اعم از صيد، ذبح، آزار حيوانات، جماع، استمناء، مس كردن زنان، نگاه كردن به زنان حتى محارم، شهادت دادن، نكاح كردن در حال احرام، پوشيدن لباس دوخته، پوشاندن سر و پاها، عطر زدن، نگاه كردن در آينه، كندن مو، زخم كردن بدن و خاراندن آن، جدال و مراء كردن با مردم و ساير محرمات احرام و كفاره عدم رعايت هريك از آنها، به تفصيل آمده است.
در جلد چهارم به مباحثى چون طواف و نماز طواف، سعى، تقصير، واجبات حج، اعمال مكه و مسائل صد و احصار پرداخته شده است.