فضائل مكة و السكن فيها

فضائل مكة و السكن فيها، تألیف زاهد معروف قرن اول و دوم قمری، حسن بصری (21- 110ق)، جایگاه والای شهر مکه و اقامت و سکونت در آن را بر اساس آیات و روایات توضیح می‌دهد. استاد ادبیات اسلامی دانشگاه‌های مستنصریه و کویت، سامی مکّی عانی، کتاب حاضر را تصحیح کرده و برای آن، مقدمه نوشته است. از این رساله نسخه‌های فراوانی در کتابخانه‌های جهان وجود دارد. نام دیگر این اثر، «في فضل مجاورة البیت العتیق» است

فضائل مكة و السكن فيها
پدیدآوران	حسن بصری (نويسنده) عانی، سامی مکی (محقق)
ناشر	مکتبة الفلاح
مکان نشر	کویت
سال نشر	1400ق - 1980م
چاپ	1
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	BP ۲۶۲/۲/ب۴ف۶
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

هدف و روش

• سامی مکّی عانی، با اشاره به شهرت و تأثیرگذاری حسن بصری و اینکه حافظ روایات نبوی(ص) بود، ولی در بیان و نقل روایات تسامح داشت و کم و زیاد و نقل به معنا می‌کرد؛ افزوده است: با آنکه بسیار املاء کرد و نوشت و حدیث نقل کرد، ولی به‌خاطر اینکه خودش کتابهای خود را سوزاند، میراث بزرگ فرهنگی او به دست ما نرسیده است؛ جز دو سه کتاب معدود. و این نوشتار که منسوب به اوست، شاید همان رساله‌ای باشد که در دست پسرِ حسن بصری بعد از سوختن کتابها باقی ماند

ساختار و محتوا

این اثر مختصر، تقسیم‌بندی ویژه‌ای ندارد. حسن بصری بعد از آنکه خبردار شد که یکی از زاهدان به نام «عبدالرحیم یا عبدالرحمان بن انس رمادی» قصد دارد از محلّ سکونتش (مکه) به یمن برود؛ نامه‌ای به او نوشت و هشدار داد که از این کار بپرهیز و بدان برادرم! هیچ کسی از مکه خارج نشود مگر آنکه پشیمان گردد. زیرا پیامبر(ص) گفت: ماندن در مکه، سعادت است و خروج از آن، شقاوت کتاب حاضر، متن همان نامه است که حسن بصری در آن، نخست، متن آیات قرآن و بعد روایات مربوط را درباره فضیلت مکّه و حضور در آن شهر، ذکر می‌کند و گاهی بیان و توضیح اندکی نیز می‌آورد.

نمونه مباحث

• نویسنده بعد از نقل آیاتی در باب فضائل مکه، مسجد الحرام و کعبه، خطاب به زاهد مذکور نوشته است: برادرم! همه این آیات را خدای متعال درباره خصوص مکه و نه هیچ جای دیگری، نازل کرده است.
• پیامبر(ص) گفت: کسی که حج انجام دهد و فسق و فجوری نکند، از گناهانش خارج شود مانند روزی که از مادرش زاده شد

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.