فارسی، علی بن بلبان
علی بن بلبان فارسی (675-739ق)، محدث، نحوی و فقیه حنفی اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری است که از بزرگانی همچون ابن خلف دمیاطی (متوفی 705ق) و ابن عساکر (متوفی 723ق)، استماع حدیث نموده است. کتاب «صحيح ابن حبان بترتيب ابن بلبان»، از جمله آثار اوست.
| نام | علی بن بلبان فارسی |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | بلبان |
| متولد | 675ق |
| محل تولد | مصر |
| رحلت | 739ق |
| اساتید | حافظ شرف‌الدین عبدالمؤمن بن خلف دمیاطی |
| برخی آثار | صحيح ابن حبان بترتيب ابن بلبان |
| کد مؤلف | AUTHORCODE10111AUTHORCODE |
ولادت
امیر علاءالدین ابوالحسن علی بن بلبان بن عبدالله فارسی مصری، در سال 675ق، دیده به جهان گشود[۱].
اساتید
وی علوم را از علمای بزرگ زمان خود فراگرفت تا اینکه خود نیز یکی از متبحرین در اصول و فروع گردید. از جمله علمایی که وی از ایشان، استماع حدیث نموده است، عبارتند از:
- حافظ شرف‌الدین عبدالمؤمن بن خلف دمیاطی (متوفی 705ق)؛
- حافظ بهاءالدین قاسم بن عساکر (متوفی 723ق)؛
- محدث محمد بن علی بن ساعد محروسی خالدی (متوفی 714ق)؛
- محدث علی بن نصرالله بن عمر بن عبدالواحد قرشی مصری (متوفی 712ق)؛
- حافظ قطب حلبی عبدالکریم بن عبدالنور حنفی (متوفی 735ق)[۲].
وی فقه را از شیخ حنفیه، فخرالدین عثمان بن ابراهیم بن مصطفی ماردینی، معروف به ابن ترکمانی (متوفی 731ق) و شمس‌الدین ابوالعباس احمد بن ابراهیم سروجی حنفی (متوفی 710ق) فراگرفت و علم اصول را نزد علاء قونوی ابوالحسن علی بن اسماعیل تبریزی شافعی (متوفی 729ق) و نحو را نزد لغوی زمانه خود، ابوحیان اندلسی غرناطی، صاحب «البحر المحيط» آموخت[۳].
وفات
وی در نهم شوال 739ق، در منزل خویش بر کرانه نیل، دار فانی را وداع گفت و در بیرون باب النصر، به خاک سپرده شد[۴].
آثار
وی تمایل زیادی داشت تا طلاب، آسان‌تر و راحت‌تر به علوم و معارف نهفته در کتب و آثار پیشینان دست یابند، لذا بدین منظور، به اعاده ترتیب یا شرح یا تلخیص آنها، همت گمارد که از جمله آنها، می‌توان به موارد زیر، اشاره نمود:
- ترتیب «التقاسيم و الأنواع» ابن حبان؛
- ترتیب «المعجم» طبرانی؛
- ترتیب «الصحيح» ابن حبان؛
- شرح «تلخيص الجامع الكبير في الفروع» کمال‌الدین محمد بن عباد خلاطی حنفی؛
- تلخیص «الإلمام» ابن دقیق العبد؛
و...[۵].
پانویس
منابع مقاله
شعیب ارنؤوط، مقدمه کتاب «صحيح ابن حبان بترتیب ابن بلبان»، اثر علاءالدین علی بن بلبان فارسی، با تحقیق شعیب ارنؤوط، بیروت، مؤسسه الرساله، چاپ دوم، 1414ق.