غزی، محمد بن محمد
ابوالبرکات محمد بن محمد بن محمد بن عبدالله بدر بن عثمان بن جابر غزی عامری قرشی دمشقی شافعی (904 - 984ق)، فقیه شافعی، عالم به اصول و تفسیر و حدیث
| نام | غزی، محمد بن محمد (بدرالدین) |
|---|---|
| نام‌های دیگر | غزی، بدرالدین ابوالبرکات محمد
بدرالدین غزی، محمد بن محمد |
| نام پدر | رضى‌الدين محمد |
| متولد | 904ق / 1499 م |
| محل تولد | دمشق |
| رحلت | 984 ق یا 1577 م |
| اساتید | محمد بن محمد بن على الاسكندرى المزى
رضى‌الدين غزى پدرش |
| برخی آثار | المطالع البدریة في المنازل الرومیة 1499 - 1577 |
| کد مؤلف | AUTHORCODE03291AUTHORCODE |
ولادت
بدرالدين محمد بن رضى‌الدين عامرى غزى دمشقى در شب دوشنبه 14 ذى‌القعده 904ق برابر با 1499م در دمشق متولد شد.
تحصیلات
پدرش رضى‌الدين الغزى، او را درحالى‌كه كمتر از دو سال سن داشت، نزد شيخ محمد بن محمد بن على الاسكندرى المزى برد. وى خرقه تصوف را به تنش پوشاند و اذكارى را به او تلقين نمود. غزى از بسيارى از شيوخ دمشق، از جمله پدرش كسب علم كرد. او سپس به همراهى پدرش عازم مصر شد و از بسيارى از مشايخ مصر علم آموخت و از جلال‌الدين سيوطى كسب اجازه كرد.
او در سال 921ق، به مشايعت پدر به قاهره بازگشت و درحالى‌كه 17 سال بيشتر سن نداشت، جويندگان علم بر گردش حلقه زدند. پس از آن به تدريس و افتاء و تصنيف اشتغال داشت. او بعضى از وظايف دينى، مانند رياست قراء جامع اموى و تدريس در مدرسه شاميه دمشق و بسيارى از مدارس دمشق را به عهده داشت. در اواسط عمرش گوشه عزلت گزيد؛ نزد هيچ قاضى و حاكم و بزرگى نمى‌رفت و آنها بودند كه براى تبرک و درخواست دعا به منزل او مى‌رفتند. زمانى كه قاضى القضات شهر و يا نائبش قصد ديدار او را می‌كردند، از او كسب اجازه كرده و در اين امر اصرار مى‌نمودند. روزى درويش‌پاشا (نائب شام) تصميم گرفت كه او را زيارت كند. پس از اصرار فراوان پذيرفت. درويش‌پاشا به او گفت: درباره من چه مى‌شنوى؟ پاسخ داد: ظلم.
درباره او چنين نقل شده كه بسيار كريم بود و نسبت به شاگردانش بخشنده بود و عطايا مى‌داد. بر دادن فتوا چيزى نمى‌گرفت و جز از دوستان خاص و نزدیک انش هديه قبول نمى‌كرد.
وفات
او در دوم شوال سال 984ق برابر با 1577م، به بيمارى سختى دچار شد و پس از دو هفته در روز چهار شنبه شانزدهم شوال وفات يافت. در تشييع او مردم زيادى شركت كردند و در آرامگاه شيخ ارسلان در دمشق به خاک سپرده شد.
آثار
غزى، به بسيارى تأليف معروف است و بيش از صد تصنيف داشته است. پسرش، نجم‌الدين، عناوين آثارش را در كتابى با نام «فهرست تأليفات غزى» جمع كرده است. در هنگام سفر به روم، نوشته‌هاى او بالغ بر 70 مى‌شد كه برخى از آنها را در سفرنامه‌اش ذكر كرده است. برخى از تصنيفات او كه نام آنها در سفرنامه نيامده، عبارت است از:
- التفاسير الثلاثة، «المنثور» و «المنظومان» (مشهورترين آنها «المنظوم الكبير» با 180 هزار بيت است)؛
- فتح المغلق فى تصحيح ما فى الروضة من الخلاف المطلق؛
- شرح خاتمة البحجة؛
- التذكرة الفقهية؛
- شرح الصدور بشرح الشذور؛
- المطالع البدرية فى المنازل الرومية؛
- شرح على التوضيح لابن هشام؛
- أسباب النجاح فى آداب النكاح؛
- الدر الثمين فى المناقشة بين أبى‌حيان و السمين.