عقد الجواهر الثمينة في مذهب عالم المدينة
عقد الجواهر الثمينة في مذهب عالم المدينة، از آثار محدث و فقیه مالکى مصری قرن ششم و هفتم هجری قمری، ابومحمد جلال‌الدین عبدالله بن نجم بن شاس، مشهور به ابن شاس (متوفای 616ق)، است که احکام فقهی مذهب مالکی را از طهارت تا وصایا و فرائض به‌صورت تفصیلی و استدلالی بیان می‌کند. استاد دانشگاه محمد بن عبدالله (فاس) و رئیس «مجموعة البحث في التراث الفقهي المالكي بالغرب الإسلامي» (مغرب)، حمید بن محمد لحمر این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی سودمند بر آن افزوده و شخصیت و آثار نگارنده و به‌خصوص ویژگی‌ها و روش اثر حاضر را شناسانده است.
| عقد الجواهر الثمينة في مذهب عالم المدينة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن شاس، عبدالله بن محمد (نويسنده) لحمر، حمید بن محمد (محقق) |
| ناشر | دار الغرب الإسلامي |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1423ق - 2003م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
| کد کنگره | /الف۲ع۷ 178/6 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- ابن شاس تأکید کرده که در این اثر قصدش تنظیم مباحث فقهی و حذف تکرارها است[۱].
- حمید بن محمد لحمر، 6 دلیل برای اهمیت کتاب حاضر و اولویت تصحیح و تحقیق آن آورده است؛ از جمله:
ساختار و محتوا
- این اثر از مباحث ذیل تشکیل شده است:
- جلد اول: طهارت، نماز، جنائز، زکات، روزه، اعتکاف، حج، جهاد، عقد ذمه و مهادنه.
- جلد دوم: فیء و غنائم، سبق و رمی، ایمان، نذور، ضحایا و عقیقه، صید، ذبائح، اطعمه، اشربه، نکاح و صداق، قسم و نشوز، خلع، طلاق، رجعت، ایلا، ظهار، لعان، عدّه، رضاع، نفقات، بیع، عرایا، جوائح، سلم و قرض، رهن، تفلیس، حجر، صلح و تزاحم حقوق و تنازع، حواله، ضمان، شراکت، وکالت، اقرار و ودیعه.
- جلد سوم: عاریه، غصب، شفعه، قسمت، قراض، مساقات، مزارعه، اجاره، جعاله، احیای موات، وقف، هبه، لقطه، لقیط، اقضیه، شهادات، دعوی و بینات و مجامع خصومات، جراح، دیات، کفاره، قتل، دعوای دم، جنایات موجب عقوبات، سرقت، موجبات ضمان، عتق، تدبیر، کتابت، امهات اولاد، وصایا، فرائض و کتاب جامع.
نمونه مباحث
- چگونگی جهاد:... شایسته است که قبل از مقاتله با کافران، آنان را دعوت به پذیرش اسلام کنند؛ اگر پذیرفتند، به حال خودشان رها می‌شوند، وگرنه به آنان گویند که جزیه بپردازید...[۳].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.