طيبة النشر في القراءات العشر
طيبة النشر في القراءات العشر، اثر شمس‌الدین ابوالخیر محمد بن محمد بن یوسف جزرى (751-833ق)، مقرى، محدث و فقیه شافعى است. این اثر توسط محمد تمیم مصطفی زعبی تحقیق شده است.
| طيبة النشر في القراءات العشر | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | جزری، محمد بن محمد (نويسنده) زعبی، محمد تمیم (مصحح) |
| ناشر | خورشید عصر |
| مکان نشر | عربستان - جده |
| سال نشر | 1414ق - 1990م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | قرآن - قرائت (عشره)- قرن 9ق .=قرآن - قرائت - قرن 9ق . |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP75/65/الف29ط/ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
نوشتار حاضر، ارجوزه‌اى است که در قرائت‌های دهگانه سروده شده و به بیان قرائت‌های صحیح قرآن پرداخته است[۱]. این منظومه که در بحر رجز است[۲]، در هزار بیت سروده شده و تاریخ اتمام آن 799ق، گزارش شده است[۳].
علاوه بر اشتمال این منظومه بر قرائت‌های دهگانه از طرق مختلف، اصول و قواعد و مسائل و نکات مختلف علم قرائت از جمله مخارج حروف، تجوید، وقف و ابتدا و مطالب مفید مرتبطی نیز در آن گرد آمده است[۴]. نویسنده در این اثر به ذکر دو روای از هریک از ائمه قرائت‌ها بسنده کرده و همچنین از هر راوی تنها دو طریق را ذکر نموده است[۵].
این اثر از مهم‌ترین آثار در قرائات قرآنی شمرده شده است. برخی آن را به‌عنوان برترین اثر در موضوع خود و از مصادر اصلی علم قرائات دانسته‌اند[۶]. حواشی، تحریرها و شرح‌های متعدد نگاشته‌شده بر این منظومه، گویای اهمیت آن است[۷].
از ویژگی‌های این اثر که به اهمیت آن افزوده است، فراگیرتر و گسترده‌تر بودن مطالب آن نسبت به آثار مشابهی مانند کتاب شاطبیه، التیسیر، التحبیر و... است، به‌گونه‌ای که تنها بخشی از آن، مشتمل بر تمام مطالب کتاب‌های یادشده است[۸]. همچنین نویسنده در بهره‌گیری از مصادر و کتب قرائت تنها به نقل مطالب از آنها اکتفا نکرده، بلکه به اشتباهات در این کتاب‌ها نیز توجه داده است[۹]. با این‌وجود به جهت شیوه نویسنده در نگارش مختصر اثر، ضروت ایجاب نموده است تا وی در مواردی برخلاف قواعد عروض، همچنین برخلاف قواعد عربی و... عمل نماید[۱۰].
محقق علاوه بر آوردن متن با خطی واضح که توسط یکی از خطاطان ماهر نوشته شده است، ابیات آن را به جهت آسان‌سازی خواندن و حفظ، بر اساس قرائت و تلفظ آنها نگاشته است. وی همچنین در موارد اختلاف عبارات در نسخه‌های اثر و در صورت عدم ترجیح، موارد اختلافی را باهم ذکر کرده است[۱۱].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- حاجی خلیفه، مصطفى، «كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون»، بیروت، دارإحياء التراث العربي، بی‌تا، چاپ اول.
- حبشى، عبدالله محمد، «جامع الشروح و الحواشي»، أبوظبي، هيئة أبوظبي للثقافة و التراث، المجمع الثقافي، 1427ق، چاپ دوم.