طناحی، محمود محمد

محمود محمد طناحی (متولد 1935-1999م)، از پژوهشگران و محققان معاصر عرب بوده که آثار زیادی در عرصه تحقیق و تألیف، از خود به‌جای گذاشته است؛ از جمله آنهاست: تحقیق کتاب «النهاية في غريب الحديث و الأثر» مجدالدین ابن اثیر و تألیف کتاب «مدخل إلی تاريخ نشر التراث العربي».

محمود محمد طناحی

نام	محمود محمد طناحی
نام‎های دیگر
نام پدر	محمد
متولد	1935م
محل تولد	استان منوفیه مصر
رحلت	6 ذی‌الحجة 1419ق/ 23 مارس 1999م
اساتید
برخی آثار	النهایة في غریب الحدیث و الأثر أمالي ابن الشجري طبقات الشافعیة الکبری
کد مؤلف	AUTHORCODE10921AUTHORCODE

ولادت

محمود محمد طناحی، در سال 1935م، در استان منوفیه مصر، به دنیا آمد^[۱].

تحصیلات

وی در هشت سالگی، به قاهره رفت و در سیزده سالگی، قرآن کریم را به روایت حفص، حفظ نمود. او سپس به مؤسسه دینی قاهره در الازهر پیوست و در سال 1953م، گواهی ابتدایی و در سال 1958، گواهی تحصیلات متوسطه را دریافت نمود. پس از آن، به دانشکده دارالعلوم دانشگاه قاهره رفته و در سال 1962م، موفق به دریافت گواهی لیسانس در علوم و زبان عربی و شریعت اسلامی گردید. در سال 1972م، نیز مدرک فوق لیسانس در گرایش نحو، صرف و عروض را با دفاع از پایان‌نامه «ابن معطی و آراؤه النحوية، مع تحقيق كتابه: الفصول الخمسون»، دریافت نمود. وی از همین دانشکده، در سال 1978م، مدرک دکترای خود را در همان گرایش، اخذ کرد. موضوع پایان‌نامه دکترای وی، «ابن الشجري و آراؤه النحوية، مع تحقيق الجزء الأول من كتابه: الأمالي النحوية» بود^[۲].

وفات

وی در صبح سه‌شنبه، 6 ذی‌الحجة 1419ق/ 23 مارس 1999م، به دیار باقی شتافت^[۳].

آثار

تحقیق

النهاية في غريب الحديث و الأثر، اثر مجدالدین بن اثیر (سه بخش ابتدایی آن، به‌صورت اشترکی تحقیق گردیده و دو بخش آخر، به‌صورت انفرادی)؛
طبقات الشافعيه، اثر ابن سبکی (به‌صورت اشتراکی)؛
العقد الثمين في تاريخ البلد الأمين، اثر تقی‌الدین فاسی (تحقیق بخش هشتم)؛
كتاب الغريبين (‌غريبي القرآن و الحديث)، ‌اثر عبید هروی (تحقیق بخش اول)؛
الفصول الخمسون، ‌اثر ابن معطی؛
تاج العروس شرح القاموس، اثر مرتضی زبیدی (تحقیق بخش شانزدهم و بیست‌وهشتم)؛
منال الطالب في شرح طوال الغرائب، اثر مجدالدین بن اثیر؛
أرجوزة قديمة في النحو، اثر یشكری؛
كتاب الشعر (‌أو شرح الأبيات المشكلة الإعراب)، ‌اثر ابوعلی فارسی؛
أمالي ابن الشجري؛
ذكر النسوة المتعبدات الصوفيات، اثر ابوعبدالرحمن سلمی؛
أعمار الأعيان، اثر ابن جوزی.

تألیف

مدخل إلی تاريخ نشر التراث العربي؛
عن التصحيف و التحريف؛
الموجز في مراجع التراجم و البلدان و المصنفات و تعريفات العلوم؛
نبذة في تاريخ الطب العربي، مقدمه‌ای بر کتاب «الطب النبوي» ابن قیم جوزی؛
التنبيه علی خطأ «الغريبين»؛
فهارس كتاب «غريب الحديث» ابوعبید قاسم بن سلام؛
فهارس كتاب «الأصول في النحو» ابن سراج؛
فهرس الأشعار لكتاب «ديوان المعاني» ابی‌هلال عسكری؛
ديوان المعاني، لأبي‌هلال العسكري و شيء من التحليل و الدراسة العروضية؛
مجدالدين بن الأثير و جهوده في علم غريب الحديث؛
جموع التكسير و العرف اللغوي؛
شرح شواهد الإيضاح ابوعلی فارسی؛
الفهرس الوصفي لبعض نوادر المخطوطات بالمكتبة المركزية بجامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامية؛
قضية إنقاذ المخطوطات (‌ما تحقق و ما لم يتحقق)؛ و...^[۴].