صفوة الصفات في شرح دعاء السمات

صفوة الصفات في شرح دعاء السمات، از آثار ادیب، شاعر، خوش‌نویس و محدّث قرن نهم و دهم هجری قمری، تقى‌الدین ابراهیم بن علی بن حسن بن صالح عاملى، مشهور به کفعمى (840-905ق)، است که دعای مذکور را از نظر ابعاد گوناگون (ادبی، روایی، تفسیری و...) توضیح می‌دهد. این کتاب را پژوهشگر معاصر، سید حسین هادی موسوی تصحیح و تحقیق کرده و نویسنده و اثر حاضر را شناسانده و همچنین به بررسی سندی دعای سمات پرداخته است.

صفوة الصفات في شرح دعاء السمات
پدیدآوران	کفعمی، ابراهیم بن علی (نويسنده) موسوی، حسین هادی (محقق)
عنوان‌های دیگر	دعای سمات. شرح
سال نشر	1397ش - 1439ق - 2018م
چاپ	1
موضوع	دعای سمات - نقد و تفسیر - دعاها
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	7ک 268/802 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

هدف و روش

• سید حسین هادی موسوی، با برشمردن اسامی شماری از شروح که بر دعای سمات نوشته شده، افزوده است:

1. از این فهرست دانسته می‌شود که بعد از سید بن طاووس، کفعمى دومین شارحی است که به توضیح این دعا اهتمام ورزیده است و از سوی دیگر می‌توان گفت که او، اولین دانشوری است که شرحی مفصّل و مستقلّ بر دعای مذکور به رشته تحریر درآورده است و شاید مبالغه نباشد که بگوییم این کتاب، منبع اصلی همه یا بیشتر شارحان بعدی است.
2. به‌خصوص باید توجه داشت که این کتاب فقط به جنبه ادبی و الفاظ توجه ندارد، بلکه در حقیقت دایرة‌المعارفی است که به تفسیر قرآن و قرائت‌ها، شرح روایات، مسائل اعتقادی، سیره و تاریخ و رجال، شعر و... نیز می‌پردازد.

• کفعمى، یادآور شده که این شرح را به فرمان شخصی بزرگ از طایفه حسامی نوشته و در ستایش او مبالغه کرده و خودش را فدا و قربان او و برادران و پسرانش قرار داده، ولی نامش را ذکر نکرده است. او افزوده است: در این شرح، گاهی مطلبی را در سیاق خودش توضیح ندادم تا نظم کلام محفوظ بماند و در جای مناسب دیگری بیان کردم.

ساختار و محتوا

• این شرح غیر مزجی برطبق نظم دعای سمات سامان‌دهی شده است و شارح بر جنبه ادبی و واژگان و بیان روایات تأکید دارد؛ هرچند به جنبه‌های دیگر مانند تفسیر نیز می‌پردازد.

نمونه مباحث

• شارح در توضیح عبارت «أَنْ تُصَلِّيَ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ» بعد از بیان اینکه «أن» حرفی است که فعل مستقبل را منصوب می‌کند، نوشته است: صلات، 9 معنا دارد که ابن خالویه در کتاب «الآل» بیان کرده است؛ از جمله: نماز، دعا، رحمت و....

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.