شیخ‌الاسلامی، علی
علی شیخ‌الاسلامی (1315-1400ش)، روحانی، استاد دانشگاه، پژوهشگر ادبیات و مترجم ایرانی و معرفی‌شده به‌عنوان چهره ماندگار در سال 1389ش، اولین رئیس دانشگاه علامه طباطبائی، صاحب کتب و مقالات متعدد، از جمله کتاب «راه و رسم منزل‌ها» (شرحی بر کتاب منازل السائرین خواجه عبدالله انصاری) و مقاله «انسان کامل در فصوص و مثنوی».
| نام | |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | آقا میرزا ابوالقاسم، معروف به (علامه) |
| متولد | 1315ش |
| محل تولد | استهبان |
| رحلت | ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۰ش |
| اساتید | آیت‌الله حاج شیخ بهاءالدین محلاتی
آیت‌الله جناب مؤمن |
| برخی آثار | الغدیر (ترجمه، ویرایش قدیم) |
| کد مؤلف | AUTHORCODE10587AUTHORCODE |
ولادت
ایشان در سال 1315، در استهبان استان فارس دیده به جهان گشود.
تحصیلات
دوره دبستان و دبیرستان تا سیکل اول متوسطه را در دبستان و دبیرستان مغربی طی نمود. همزمان درس‌های حوزوی و طلبگی را تحت نظارت پدر بزرگوارش مرحوم آقا میرزا ابوالقاسم معروف به «علامه»، نزد شاگردان ایشان ادامه داد. تحصیلات کلاسیک را نیز به‌صورت داوطلب آزاد در استهبان و شیراز ادامه داد و با عنوان رتبه اول، موفق به کسب دیپلم ادبی گردید. در کنکور ادبیات فارسی دانشگاه شیراز شرکت کرد و پذیرفته شد. چهار سال بعد با رتبه نخست از آن دانشگاه، لیسانس ادبیات فارسی گرفت و طبق مقررات دانشگاهی قرار بود او را به‌عنوان دانشجوی رتبه اول به خارج اعزام کنند، اما استادان دانشگاه تهران ترجیح دادند تا در ایران ادامه تحصیل دهد. ایشان قبل از شروع دوره دکتری در امتحان دانش‌سرای تربیت دبیر شرکت کرد و با رتبه اول پذیرفته شد و مدتی در شهر فسا به تدریس پرداخت. ناگفته نماند که در آن زمان ادامه تحصیل پس از اخذ لیسانس در مقطع دکتری امکان‌پذیر بود؛ بنابراین دکتر شیخ‌الاسلامی در سال 1349، به اخذ درجه دکترای زبان و ادبیات فارسی نائل آمد.
دکتر شیخ‌الاسلامی ضمن تحصیلات کلاسیک و دروس حوزوی در سن شانزده سالگی در نیمه شعبان سال 1331 همزمان با مراسم ولادت حضرت بقیةالله(عج) پس از سخنرانی در مسجد جامع و روی منبر به دست دائی خویش مرحوم حجت الاسلام میرزامحمد مؤیدالاسلام به عمامه و لباس روحانیت مفتخر گردیدند. دکتر شیخ‌الاسلامی بیشترین تأثیرپذیری را از شخصیت و اخلاق مرحوم آیت‌الله حاج شیخ بهاءالدین محلاتی در شیراز و مرحوم آیت‌الله جناب مؤمن در استهبان داشته‌اند.
فعالیت‌های علمی
دکتر شیخ‌الاسلامی از مرداد 1350ش، در دانشگاه تهران به تدریس پرداخت. از سال 1357، تصدی دانشگاه‌های علامه و تربیت‌معلم را به‌عهده داشته و سال‌ها به‌عنوان مدیریت گروه و ریاست دانشکده زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران مشغول به تدریس و خدمت بوده است.
دکتر شیخ‌الاسلامی علاوه بر کار تدریس، در بسیاری از همایش‌های داخل و خارج کشور در زمینه ادبیات فارسی، به ارائه سخنرانی پرداخته و به‌مناسبت‌های مختلف مذهبی و فرهنگی - ادبی در شبکه‌های مختلف سیمای جمهوری اسلامی برنامه‌هایی داشته است.
وفات
سرانجام در ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۰ش بعد از چند هفته بیماری، در بیمارستانی در تهران درگذشت.
آثار
کتاب
- ترجمه «زندگی‌نامه خدیجه کبری و فاطمه زهرا(س)»، تألیف هاشم الحسنی؛
- ترجمه جلد چهارم «الغدیر»، تألیف مرحوم علامه آیت‌الله عبدالحسین امینی؛
- برگزیده متون ادب فارسی دانشگاه (با همکاری تعدادی از استادان)؛
- «راه و رسم منزل‌ها»، شرحی بر کتاب منازل السائرین خواجه عبدالله انصاری؛
- خیال، مثال و جمال در عرفان اسلامی؛
و...
مقاله
- انسان کامل در فصوص و مثنوی (چاپ‌شده در مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران)؛
- تلقی مولوی از مسائل فلسفی (چاپ‌شده در مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران)؛
- ویژگی‌های نظام آموزشی اسلام (چاپ‌شده همراه مقاله‌ای دیگر به‌وسیله بنیاد بعثت، 1359)؛
- تاریخ در تنزیل (این مقاله در مجموعه‌ای به نام «سرچشمه‌های فلسفه اسلامی»، به‌وسیله انتشارات نهضت زنان مسلمان به چاپ رسیده است)؛
- از جهاد تا شهادت (چاپ‌شده در مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران (شماره ویژه جنگ)، پائیز 1362)؛
- شعر و شرع (این عنوان برای سلسله مقالاتی بود که تا زمان چاپ مجله علمی علامه طباطبائی در سال 1362، ادامه داشت)؛
- مقدمه‌ای بر شرح بوستان (این اثر در مجموعه‌ای توسط انتشارات قلم چاپ و منتشر گردید)؛
- ویژگی‌های عرفان امام خمینی(ره) (چاپ‌شده در مجله حضور)؛
- جهانی‌سازی (مقاله و مصاحبه‌ای با مجله متین)؛
- اهمیت ادبیات و لزوم تجدیدنظر در مبادی و مسائل آن؛ مقاله و مصاحبه‌ای با مجله انقلاب اسلامی؛
- ختم ولایت (چاپ‌شده در مجموعه‌ای به نام «در آئینه حسن»، که از سوی دفتر نمایندگی در دانشگاه تهران منتشر شده است)؛
- ولایت در آثار سعدی (چاپ در کتاب «ذکر جمیل سعدی»)؛
- هستی از دیدگاه ابن عربی و امام (چاپ‌شده در مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران)؛
- تاریخچه دانشکده ادبیات (چاپ‌شده در مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران)؛
- شعر و عرفان (چاپ‌شده در مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران)؛
و...[۱].
پانویس
- ↑ ر.ک: فرزان، محمدرضا، درج در وب‌سایت دکتر محمدمهدی اسماعیل‌پور