شواهد في الإعجاز القرآني
شواهد في الإعجاز القرآني، اثر عوده ابوعوده، درباره برخى از جنبههاى اعجاز در قرآن كريم است كه به زبان عربى و در دوران معاصر نوشته شده است.
شواهد فی الاعجاز القرآني | |
---|---|
پدیدآوران | ابوعوده، عوده (نویسنده) |
عنوانهای دیگر | دراسه لغویه و دلالیه |
ناشر | دار عمار |
مکان نشر | عمان - |
سال نشر | 1419 ق |
چاپ | 1 |
موضوع | قرآن - اعجاز |
زبان | عربی |
تعداد جلد | 1 |
کد کنگره | BP 86 /الف2ش9 |
نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
كتاب به زبان عربى نوشته شده و مطالب آن، در اصل، حاصل مقالاتى است كه در نشريه «الرأي الأردنية» از سال 1992م، تاكنون چاپ مىشده است[۱]
ساختار
كتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب بدون فصلبندى يا تبويب خاصى، در عناوين مختلف و فراوانى، گنجانده شده است.
نویسنده در تدوين اين اثر، از منابع و مصادر باارزشى بهره برده كه از جمله آنها مىتوان از كتب زير نام برد: «تهذيب اللغة» ابومنصور محمد بن احمد ازهرى؛ «المفردات في غريب القرآن» راغب اصفهانى؛ «ديوان الأعشى» ميمون بن قيس أعشى؛ «روح المعاني في تفسير القرآن العظيم و السبع المثاني» شهابالدين محمود آلوسى؛ «البيان في غريب إعراب القرآن» ابوالبركات بن انبارى؛ «صحيح البخاري» ابوعبدالله محمد بن اسماعيل بخارى؛ «أسرار البلاغة» عبدالقاهر جرجانى؛ «الخصائص» ابوالفتح عثمان بن جنى؛ «الإيضاح في شرح المفصل» ابوعمرو عثمان بن عمر بن الحاجب و..[۲]
گزارش محتوا
در مقدمه، ضمن اشاره به مصادر بحث اثر حاضر و روش كتابت آن، به توضيح معنى اعجاز قرآن كريم و دلايل آن پرداخته شده است. از جمله مظاهر اعجاز قرآن كه به آن اشاره گرديده، عبارتند از: اخبار از امور غيبى كه بدون وحى، دسترسى به آن ممكن نيست؛ اخبار امم سابق؛ احكام تشريعى كامل كه فوق شرايع بشرى است؛ تعبير از حاجات مردم و احساسات دقيق آنها؛ اشاره به بعضى از مظاهر علوم دقيقه و علوم اجتماعى؛ نظم جديدى كه مخالف با اساليب معروف تعبير مىباشد و تأثير در قلوب مردم گذشته و حال و..[۳]
نویسنده در تدوين مطالب، از اقوال علما و بزرگان زيادى استفاده كرده است؛ بدين صورت كه فقط به نام صاحب رأى و يا صاحب مرجعى كه از آن بهره برده، اشاره نموده است، بدون ذكر جزء و صفحهاى كه آن مطلب در آن نوشته شده است؛ بهعنوان مثال، در جايى از كتاب نوشته است: «قرطبى در تفسير اين آيه، چنين مىگويد...» و يا «در لسان العرب در اين باره چنين آمده است...». وى در اين باره، به اين نكته اعتماد كرده است كه خواننده مىتواند در صورت نياز، به مراجع و منابع دسترسى داشته باشد و به همين خاطر فهرستى از منابع مورد استفاده خود را در انتهاى كتاب آورده است[۴]
نویسنده، سعى فراوانى نموده تا مطالب را از مراجع و منابع علمى مختلفى جمعآورى نمايد و قبل از اعلان رأى يا فهم يا تفسير آيه يا تركيب در كتاب الله، آن مطلب را از منابع تخصصى مربوط به همان علم، ذكر كند. وى همچنين در تحديد معناى كلمات در اصل وضع لغوى آنها قبل از آنكه در تركيبات قرآنى مورد استفاده قرار گيرند، از معاجم و فرهنگ لغات اصلى و معتبرى استفاده كرده است. در اين امر، در مرحله نخست، دواوين شعراى جاهلى - به شكل خاص - منبع و شاهد اصلى در فهم معناى لغوى كلمات بوده و در مرحله بعد، از كتب تفسير بهمنظور بيان معنى مورد نظر از كلمه در قرآن كريم، بهره برده شده است[۵]
از جمله آياتى كه نویسنده به بررسى آنها پرداخته و جلوههايى از اعجاز قرآنى در آنها را به تصوير كشيده است، عبارتند از: «إنا أنزلناه قرآنا عربیا لعلكم تعقلون»، «إنا نحن نزلنا الذكر و إنا له لحافظون»، «فإن لم تفعلوا و لن تفعلوا»، «فإذا قرأناه فاتبع قرآنه»، «لو أنزلنا هذا القرآن على جبل»، «و لو كان من عند غير الله»، «يريدون أن يطفئوا نورالله بأفواههم»، «اقرأ باسم ربك الذي خلق»، «أ فنجعل المسلمين كالمجرمين»، «قال إنما يتقبل الله من المتقين»، «يسألونك عن الأنفال»، «قل الأنفال لله و الرسول»و...
وضعيت كتاب
فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع و مصادر مورد استفاده نویسنده، در انتهاى كتاب آمده است.
پاورقىها اندك بوده و در آنها به ذكر منابع پرداخته شده است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.