شقائق الأترج في رقائق الغنج
شقائق الأترج في رقائق الغنج، تألیف جلال‌الدین عبدالرحمن بن ابیبکر سیوطی (متوفی 911ق) در موضوع جواز عشوهگری در زناشویی بحث کرده و در کنار آن مباحث دیگری را نیز مورد بررسی قرار داده است. کتاب با مقدمه و تحقیق محمد سید رفاعی منتشر شده است.
| شقائق الأترج في رقائق الغنج | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سیوطی، عبدالرحمن بن ابیبکر (نويسنده) رفاعی، محمد سید (محقق) |
| ناشر | دار الکتاب العربي |
| مکان نشر | سوریه - دمشق |
| سال نشر | 13سده |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
محقق اثر در مقدمه‌اش بر کتاب، «جماع» را نسبت به زن و مرد حالتی انفعالی دانسته است که هریک از آن دو نیازمند به هر آنچه هستند که سبب بیشترین التذاذ و استمتاع شود. «غنج» یا ناز و عشوهگری زن اهمیت فراوانی برای مرد و زن به هنگام جماع دارد؛ چراکه زن با کرشمه‌اش قبل از مجامعت مرد را به خود جذب می‌کند و پس از آن نیز سبب بقای رابطه نیکو بین آن دو می‌شود[۱].
سیوطی کتابش را در دو باب تنظیم کرده است. در باب اول کتاب در ضمن سه فصل آنچه را که خوشایند یا ناخوشایند زنان است، مطرح کرده است. وی در ابتدای این باب به نکته دقیقی اشاره می‌کند؛ مرد اگرچه در نهایت جمال و ثروت باشد، اگر به روحیات و ویژگی‌های زنان آگاه نباشد، محبوب ایشان نخواهد بود. از طرفی، اگر تهیدست و بدقیافه و بداخلاق باشد، اما روحیات آنها را بداند و در موافقت با آنها پیشی بگیرد، محبوب واقع شده و به او متمایل خواهند شد[۲].
در فصل سوم با عنوان «أدب الفراش» به مستحبات زناشویی اشاره شده است: نگاه نکردن زن و مرد به یکدیگر به هنگام جماع از جمله این آداب است؛ در دلیل این امر چنین گفته شده که چهره انسان در وقت جماع در غایت زشتی است. ناز و کرشمه زن به هنگام جماع نیز از جمله این آداب است[۳].
محقق اثر در ابتدای باب دوم کتاب، شرح حال و آثار سیوطی را ذکر کرده است[۴]. سیوطی در این باب، «شقائق الأترج في رقائق الغنج» را ارائه و تصریح کرده که این کتاب را در پاسخ به سؤال پرسشگری که از حکم شرعی آن پرسیده، نوشته است. نویسنده پس از ذکر معنای لغوی «الغنج» با توجه به منابع متعدد لغت، شواهد نثر و نظم فراوان آورده است؛ از جمله اینکه شعرا، فراوان ناز و کرشمه را به سِحر تشبیه کرده‌اند[۵].
سیوطی کتاب را با مطلبی از «مراقي الزلف في ما يقرب إلی الله – تعالی – و ما يزلف»، نوشته قاضی ابوبکر بن العربی (متوفی 543ق) به پایان برده است؛ وی واجباب جماع را ده و سنن و مستحبات آن را نیز ده مورد دانسته است و در آخر چنین نوشته است: خنده و حرکت و عشوهگری که سبب لذت است برای هر زن و مردی مباح است[۶].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه محقق و متن کتاب.