شریعت، محمدجواد
محمدجواد شریعت طالخونچه (1315-1391ش)، محقق و پژوهشگر ادبى، مترجم، مصحح، نویسنده، فرهنگ‌نویس، مؤلف، قرآن‌پژوه، مولوی‌پژوه، حافظ‌شناس، خاقانی‌شناس، شارح، شاعر، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان
| نام | شریعت، محمدجواد |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | شیخ محمدرضا شریعت طالخونچه |
| متولد | 1315ش |
| محل تولد | طالخونچه اصفهان |
| رحلت | 4 آبان 1391ش |
| اساتید | محمد معين |
| برخی آثار | ترجمه نهج‌البلاغه (شریعت)
اسرار الغیوب: شرح مثنوی معنوی متن و ترجمه كتاب تعرف (التعرف لمذهب التصوف) |
| کد مؤلف | AUTHORCODE04869AUTHORCODE |
ولادت
در 15 دى ماه سال 1315 در شهر اصفهان به دنيا آمد. پدرش روحانى قريه طالخونچه بود.
تحصیلات
او تا ششم ابتدايى را در ده طالخونچه اصفهان درس خواند و زير نظر پدر مقدمات تحصيلات حوزوى را تمام كرد. پدرش از لحاظ علمى و روحى با او رابطه خوبى داشت و اين رابطه هم تأثير مهمى در راه و رسم زندگى او بازى كرد. به طورى كه از همان ابتدا او به تشويق پدر موظف به حفظ متون بود و تمام الفيه‌ى ابن مالك و نصاب را به تشويق پدر حفظ كرده بود. تأثير پدرش به عنوان نخستين معلم در زندگى محمدجواد بسيار آشكار بود و او خود معتقد است، پدرش بيشترين حق را به گردن او دارد. بعد از اتمام تحصيلات ابتدايى براى ادامه تحصيل در دوره دبيرستان به اصفهان آمد؛ ولى تعطيلات را به طالخونچه مى‌رفت. در كلاس هشتم؛ يعنى كلاس دوم دبيرستان شعر مى‌گفت و عاشقانه به ادبيات علاقه داشت. هفده ساله بود كه پدرش از دنيا رفت. وقتى دبيرستان را تمام كرد، بى‌هيچ ترديدى در كنكور ادبيات شركت كرد و توانست رتبه نخست را از آن خود كند. در دوره ليسانس زير نظر اساتيدى چون مرحوم دكتر محمد معين و مرحوم استاد بديع‌الزمان فروزانفر به كسب علم پرداخت.
او خود معتقد است: «مرحوم معين استادى بود كه من را با تحقيق و پژوهش آشنا كرد؛ البته همه دانشجويان آن روز به اين موضوع اعتراف دارند. همان سال اولى كه وارد دانشگاه شدم، ايشان همان روز اول درس به هر كسى يك رساله دادند كه بنويسد و البته به من رساله‌اى درباره خواجه نظام‌الملك و منابعى هم معرفى كردند و من هم رساله‌اى در حدود 200 تا 300 صفحه نوشتم كه اگر هم حالا بخواهم بنويسم، زيادتر از آن موقع نمى‌نويسم».
در سال 1335(ش) هنگامى كه يك سال از دوره ليسانس را گذرانده بود، به عنوان آموزگار به استخدام وزارت فرهنگ درآمد و دو سال در تهران به تدريس پرداخت. در سال 1337(ش) با اخذ ليسانس به اصفهان منتقل شد و در دبيرستان هراتى اصفهان به مدت 10 سال به تدريس پرداخت.
در سال 1339(ش) در آزمون دوره دكترى شركت كرد و همان سال در رشته زبان و ادبيات فارسى با رتبه بالا پذيرفته شد. در سال 1347(ش) از رساله دكتراى خود با موضوع «ترجمه تفسير طبرى» دفاع كرد. استاد راهنماى رساله او محمدتقى مدرس رضوى بود. شريعت در رساله دكترايش به بررسى و پژوهش از نظر لغات و دستور در ترجمه تفسير طبرى پرداخته و لغات را از جهت دستور زبان و فرهنگ مورد نقد قرار داده و اين رساله را در 1000 صفحه آماده كرد و از اين كتاب، در حدود يك ميليون فيش از جهات مختلف برداشته است.
در سال 1347(ش) به عنوان استاديار وارد دانشگاه اصفهان شد و سپس با درجه استادى در همان دانشگاه با پرورش دانشجويان زيادى در سال 1360(ش) بازنشسته شد و مدتى نيز در دانشگاه صنايع دفاع مشغول به تدريس شد و از سال 1365(ش) از طرف دانشگاه آزاد اسلامى نجف‌آباد اصفهان دعوت به همكارى شد. دكتر شريعت بعد از انتقال به دانشگاه اصفهان مشغول به تأليف دستور زبان فارسى شد و توانست «دستور زبان فارسى و انگليسى تطبيقى» مختص به دانشجويان دانشگاه را تأليف كند.
همين طور كه سال‌هاى تدريس او سپرى مى‌شد، با توجه به واحدهاى درسى كه به او ارائه شده بود، درصدد آن برآمد تا با مطالب نو و تازه كتاب‌هايى را جهت آشنايى و آسان فهمى دانشجويان تأليف كند كه از جمله اين آثار مى‌توان به كتاب «آيين نگارش» اشاره كرد.
در سال 1352ش براى تدريس در دانشگاه درهام به انگليس رفت و در آنجا عهده‌دار تدريس مباحثى پيرامون ادبيات شد.
وى در سال 1358ش موفق به دريافت جايزه كتاب يونسكو به خاطر كتاب «فرهنگ فارسى - چينى» در سه قسمت؛ ادبيات فارسى، چينى و فرهنگ نويسى گرديد.
وفات
سرانجام او پس از تحمل دوره کوتاه بیماری در چهارم آبان ۱۳۹۱ش در سن ۷۶ سالگی در بیمارستان الزهرای اصفهان چشم از جهان فرو بست.
آثار
- ترجمه نهج‌البلاغه
- املاى صحيح
- دستور زبان فارسى و انگليسى (تطبيقى)
- لغت فارسى
- راهنماى زبان و ادبيات فارسى
- كامل‌ترين صرف و نحو عربى
- ترجمه مبادى‌العربيه (جلد دوم)
- تجزيه و تركيب اشعار گلستان
- زمينه بحث درباره آيين نگارش
- آيينه عبرت (شرح قصيده‌اى از خاقانى)
- دستور زبان فارسى
- جواهرالاسرار و زواهرالانوار (شرح مثنوى مولوى)
- كمال‌البلاغه
- فهرست تفسير كشف‌الاسرار و وعده‌الابرار
- چهارده روايت در قرائت قرآن مجيد