شرح مختصر الطحاوي (فی الفقه الحنفی)
شرح مختصر الطحاوي (في الفقه الحنفي) اثر ابوبکر رازی جصاص (305- 370ق)، شرحی است بر کتاب «المختصر في الفقه» احمد بن محمد طحاوی (229-321ق)، محدث و فقیه حنفی که با تحقیق عصمت‌الله عنایتالله محمد، منتشر شده است.
| شرح مختصر الطحاوي (فی الفقه الحنفی ) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | جصاص، احمد بن علی (نويسنده)
طحاوی، احمد بن محمد (نویسنده) محمد،عصمت‌الله عنایتالله ( محقق) بکداش ، سائد ( مصحح) عبید الله خان، محمد ( محقق) فلاته، زینب محمد حسن ( محقق) بکداش ، سائد ( محقق) |
| عنوان‌های دیگر | مختصر فی الفقه. شرح |
| ناشر | دار البشائر الإسلامیة |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1431ق - 2010م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 8 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
این شرح همراه با متن اصلی آن، اثر ارزشمندی است که بسیاری از فروع مسائل فقهی و ادله آنها را به همراه وجوه و معانی و استنباطات آنها، در خود جای داده و بدین وسیله، کتابی جامع، پایه و رکن مذهب حنفی، به‌شمار می‌رود و به دلیل درج شواهد و تبیین مسائل این مذهب، اعتبار زیادی نزد پیروان حنفی داشته و یکی از منابع مهم و معتبر ایشان، محسوب می‌شود[۱].
برخی از مهمترین امتیازات و ویژگی‌های اثر حاضر را می‌توان در امور زیر، خلاصه نمود:
- در این شرح، ادله مخالفین و اعتراضات آنها، مگر به ندرت، بدون اشاره به نام گوینده آنها ذکر شده است. در این گونه موارد، به صورت «فإن قیل کذا...» (اگر چنین گفته شود...) به اعتراض مطرح شده، اشاره گردیده و با «قیل له کذا» (به او چنین گفته خواهد شد...) بدان پاسخ داده شده است. بر این اساس، می‌توان اثر حاضر را کتابی در فقه تطبیقی، به‌شمار آورد.
- در این شرح، به ذکر اشباه و نظائر برای هر مسأله پرداخته شده و علت و وجه مسائل، توضیح داده شده که این امر، باعث تقویت ملکه فقهی برای خواننده خواهد شد. همچنین به او توانایی استنباط، قیاس و استدلال به واسطه دانستن دلایل احکام و چگونگی بنای آنها بر اصول را می‌دهد.
- از خلال مطالعه مطالب کتاب، می‌توان به قدرت شگف‌انگیز شارح در یادآوری متون و شواهد برای مباحث و موضوعات مطرح شده، پی برد که این امر، از جمله مزایا و ویژگی‌های کتاب می‌باشد.
- از دیگر امتیازات این شرح، اظهارنظرهای فراوانی است که جصاص در تصحیح انتساب اقوال منسوب به ائمه مذهب حنفی و علمایی که طحاوی در مختصر خویش آورده، ارائه نموده است. به این صورت که برخی انتساب‌ها، به نظر او اشتباه بوده و وی آنها را با رعایت ادب و احترام و عذرخواهی فروان، تصحیح نموده و در پایان نیز، خود را متهم دانسته و احتمال داده است که شاید خود وی، اشتباه کرده باشد[۲].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.