شرح المعلقات السبع
شرح المعلقات السبع اثر عبدالله حسن بن احمد زوزنی، شرحی است غیرمزجی بر معلقات هفتگانه معروف عرب.
| شرح المعلقات السبع | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | زوزنی، حسین بن احمد (نويسنده) فاضلی، محمد عبدالقادر (محقق) |
| عنوانهای دیگر | معلقات. شرح |
| ناشر | مؤسسة الصادق(ع) |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1385ش - 2006م |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-5604-51-6 |
| موضوع | شعر عربی - پیش از اسلام - تاریخ و نقد - شعر عربی - پیش از اسلام - مجموعهها - معلقات سبع - تاریخ و نقد |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /م6ز9 2606 PJA |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
اين اثر مشهورترين شرح معلقات است كه بنا به گفته شوقى ضيف، بر اساس روايت حماد نوشته شده است. زوزنى خود در ابتداى اين كتاب گفته كه اين شرح را بنا به پيشنهادى كه به او شده در حد ايجاز و اختصار بيان كرده است. شرح زوزنى از نظر دلالى مطابق با نظريههاى جديد زبانشناختى است. اين شرح به چند سبب از صحيحترين شروح لغوى به شمار مىآيد، از جمله وفور و غناى ماده لغوى، تنوع اسلوبهاى بهکاررفته در تفسير معنا و تحليل ماده و توجه به ارزش سياق كلام از دو بعد لفظى و معنوى. از اين اثر با نام «نيل الأدب في شرح معلقات العرب» نيز ياد شده و با همين عنوان نيز به چاپ رسيده است[۱].
در واقع، زوزنی شرح خود بر معلقات را جاودانه کرده است، زیرا باوجود تعداد زیاد شارحان معلقات که از جمله دانشمندان و استادان ادب هستند؛ مانند ابوبکر محمد بن قاسم انباری (327ق)، احمد بن محمد نحاس (338ق)، ابوعلی قالی (متوفی 356ق) و...، هر زمان نامی از معلقات برده میشود، نام او نیز به میان میآید و شاید اختصار زوزنی، عدم غلبه یک جنبه از دانش بر جنبه دیگر و سهولت زبان او، دلیل این محبوبیت و مقبولیت بوده است[۲].
از جمله ویژگیهای اثر حاضر این است که اشعار معلقات، از کتب و منابع معتبر و موثقی همچون «شرح القصاد السبع الطوال» ابن اناری و «الجمهرة» ابوزید قرشی، ضبط و ثبت گردیده است. همچنین در اکثر موارد، به جز چند مورد اندک، به شواهد شعری در شرح اشعار اشاره شده و شرححال مختصری از اعلام مذکور در کتاب، در اختیار خواننده قرار گرفته است[۳].
کتاب با مقدمه کوتاهی از محقق در اشاره به اهمیت و برخی ویژگیهای اثر آغاز و مطالب در هفت بخش، ارائه شده است. هریک از بخشهای کتاب، به اشعار یکی از شاعران هفتگانه اختصاصیافته است که به ترتیب عبارتاند از امری القیس[۴]،طرفه بن عبد[۵]،زهیر بن ابیسلمی[۶]،لبید بن ربیعه[۷]، عمرو بن کلثوم[۸]،عنترة بن شداد[۹]و حارث بن حلزه[۱۰].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- حسینی اجداد نیاکی، سید اسماعیل، «دانشنامه جهان اسلام»، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، چاپ اول، 1395.