سير السالكات المؤمنات الخيرات

سَير السالكات المؤمنات الخيّرات، اثر تقی‌الدین ابوبکر محمد بن عبدالمؤمن حِصنی دمشقی (829-752ق)، فقیه شافعی است. او شرح حال سرآمدانی از زنان صدر اسلام را نوشته است. احمد مصطفی مرشد پژوهش این اثر را انجام داده است.

سير السالكات المؤمنات الخيرات
سير السالكات المؤمنات الخيرات
پدیدآورانحصنی، ابوبکر بن محمد (نويسنده) مرشد، احمد مصطفی (محقق)
ناشردار الفتح
مکان نشراردن - عمان
سال نشر1403ش - 1445ق - 2024م
چاپ1
شابک978-9957-23-676-2
موضوعصحابه - تابعین و اتباع تابعین
زبانعربی
تعداد جلد1
کد کنگره
9س62ح 28/6 BP
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

مرشد پس از شرح حالی که از نویسنده ارائه می‌‌دهد، به بیان نام‌های گوناگون کتاب می‌‌پردازد. او چهار عنوان را در برخی منابع دیده است که عبارتند از: «سير نساء السلف العابدات»، «سير السالكات المؤمنات الخيّرات»، «سير المؤمنات» و «الأسباب المهلكات و الإشارات الواضحات في مناقب المؤمنين و المؤمنات و ما لهم من الكرامات و العلامات»[۱]‏.

فرایند تدوین کتاب بدین‌گونه است که تقی‌الدین پس از اینکه کتاب «صفة الصّفوه» را مختصر کرد، دو اثر دیگرش را به پایان آن افزود؛ نخستین اثر درباره مردان است که «سير السالك» خوانده می‌‌شود و دومی همین اثر است که در آن گزارشی از زنان نیکومنش (برای پیروی از آنان) ارائه می‌‌دهد. او در سَير السالكات، گزیده‌ای از زندگی پیامبر(ص) و گرسنگی و تنگ‌دستی ایشان را می‌‌آورد. سپس، شرح حال زنان را از دختر پیامبر(ص)، فاطمه زهرا(س) آغاز می‌‌کند و در ادامه، از خدیجه(س)، عایشه، حفصه، ام‌سلمه، ام‌حبیبه، زینب بنت جحش، جویریه بنت حارث، صفیه بنت حیی، ام‌شریک و زنان دیگری در زمان نبوت پیامبر(ص) و پس از آن، می‌‌نویسد. او در پایان این تراجم، فصلی را ویژه «مَحبت» می‌‌نگارد و آن را تعریف نموده، از اسباب، مرتبه‌ها و نشانه‌های آن سخن می‌‌گوید.

تقی‌الدین سپس، فصل درازی را می‌‌نویسد و اسباب مهلکات را در آن بیان می‌‌کند. این اسباب عبارتند از: حسد؛ حب دنیا؛ احتقار؛ پوشیدن لباس‌ ستم‌پیشگان؛ افزودن مو در آرایش، خال‌کوبی و تراش دندان؛ حقوق آدمیان؛ گرفتن دارایی یتیمان؛ روی ‌آوردن به ستاره‌شناسان؛ نوحه‌گری؛ ناسازگاری زندگی زناشویی؛ تجسس؛ سخن‌چینی؛ گزندهای زبان؛ استدراج؛ غفلت از سختی جان ‌دادن و از هول مُطَّلَع و از هراس قبر. او هر سببی را که می‌‌نگارد، معنا و مقصود و اقسامش را بیان نموده، دلیل‌های نکوهش آن‌ را می‌‌آورد و شرحش می‌‌دهد و بر آن تعلیقه می‌‌زند. او سپس به کوچک‌شماری دنیا، هراس از مرگ و قبر و پرسش دو فرشته و سختی موقف در روز قیامت پرداخته، آنگاه از میزان و صراط و در پایان، از حوض پیامبر(ص) سخن می‌گوید[۲]‏.

محقق از نسخه‌های «دارالکتب الوطنیه» در پاریس، «کتابخانه لایپزیک آلمان» و «دارالکتاب المصریه» برای تهیه این اثر بهره ‌گرفته است[۳]. او به تخریج آیه‌ها، حدیث‌ها، منابع‏ نویسنده و ابیات کتاب پرداخته است و واژه‌های دشوار را معنا نموده و...[۴]‏.

پانویس

  1. ر.ک: مقدمه محقق، ص26
  2. ر.ک: همان، ص30-28
  3. ر.ک: همان، ص33-31
  4. ر.ک: همان، ص35-34

منابع مقاله

مقدمه محقق.


وابسته‌ها