سنوسی، محمد بن‌ علی‌

محمد بن‌ علی‌ سنوسی (1202- د 1276ق‌/ 1787-1859م‌)، یکی از معروف‌ترین‌ مریدان‌ احمد بن ادریس بنیان‌گذار طریقیه ادریسیه، كه‌ مؤسس‌ طریقه‌‌ سنوسیه و معروف به سنوسی اول ‌است.

محمد بن‌ علی‌ سنوسی ‌
NUR00000.jpg
نام کاملمحمد بن‌ علی‌ سنوسی؛
نام‌های دیگرمحمد بن‌ علی‌ سنوسی الخطابی الحسنی الادریسی؛
لقبسنوسی اول؛
تخلصسنوسی؛
نسبحسنی؛
نام پدرعلی؛‌
ولادت1202ق؛
محل تولدمستغانم؛، الجزایر؛
محل زندگیلیبی، الجزایر، تونس، عربستان سعودی، یمن، مراکش؛
رحلتد1276ق؛
مدفن‌ جغبوب لیبی؛
طول عمر74؛
دیناسلام؛
مذهب‌ مالکی (طريقه سنوسّيه)؛
پیشهعارف‌ و صوفى‌‌، رئيس‌ طريقه سنوسیه؛
اطلاعات علمی
درجه علمیعارف‌ و صوفى‌‌، رئيس‌ طريقه سنوسیه؛
مشایخعبدالوهّاب‌ تازی، احمد بن ادریس؛‌ ‌
معاصرینمحمدعثمان‌ میرغنی‌؛
برخی آثار1- الدرر السنیة فی‌ اخبار السلالة الادریسیة، در طریقت‌ ادریسیه؛

زادگاه، وفات

متولد در مستغانم کشور الجزایر و درگذشته در جغبوب کشور لیبی است.


تحصیلات، طریقه شاذلی

وی طلب علم را از علمای مستغانم آغاز کرد. سپس به فاس رفته و از پيشوايان‌ تصوف‌ مغرب‌ عبدالوهّاب‌ تازی، طريقه تصوف‌ شاذلى‌ را آموخت‌.


مرید احمد بن ادریس

سنوسی‌ در مكۀ مكرمه‌ با ابن‌ ادریس ملاقات‌ كرد و در سلك‌ مریدان‌ او درآمد و با توجه‌ به‌ تأكید ابن ‌ادریس‌ به‌ محمدعثمان‌ میرغنی‌، مبنی‌ بر پیوستن‌ به‌ محمد بن علی‌ سنوسی‌ به‌نظر می‌رسد كه‌ سنوسی‌ برجسته‌ترین‌ مرید او بوده‌ است‌.


بنیان‌گذاری طرقه سنوسیه، تاسیس خانقاه

محمد بن‌ علی‌ سنوسی‌ پس‌ از مرگ‌ ابن‌ ادریس‌ در 1253ق‌، با گروهی‌ از مریدان‌ از صبیا به‌ مكه‌ بازگشت‌ و خانقاهی‌ بر روی‌ كوه‌ ابوقبیس‌ تأسیس‌ كرد و طریقۀ سنوسیه‌ را بنیاد نهاد.

ظاهراً بیشتر مریدان‌ او از عوام‌ و تودۀ مردم‌ بودند. وی‌ از مكه‌ رهسپار شمال‌ افریقا شد و در لیبی‌، به‌ویژه‌ در برقه‌ (سیرنائیك‌) به نشر و گسترش‌ طریقۀ سنوسیه‌ پرداخت‌. مرکز او در کوه سبز(جبل الاخضر) بود و زاویه‌ای در شهر البیضاء نیز تاسیس نمود سپس به جغبوب رفت و زوایایی را در مناطق مختلف احداث و گسترش داد.


آثار

سنوسی 40 کتاب و رساله دارد که برخی از آن‌ها از این قرارند:

1- الدرر السنیة فی‌ اخبار السلالة الادریسیة، در طریقت‌ ادریسیه،

2-ايقاظ الوسنان في العمل بالحديث و القرآن،

3-شفاء الصدر بأ‌ری المسا‌ئل‌ العشر من‌ درر الفقه‌ الما‌لکی، [۱]. [۲]

پانویس

  1. شمس، محمدجواد، ‌ج7، ص346
  2. زرکلی، خیر الدین، ‌ج6، ص299

منابع مقاله

يوسفى‌ اشكوری، حسن، دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.

زرکلی، خیر الدین، الأعلام: قاموس تراجم لأشهر الرجال و النساء من العرب و المستعربين و المستشرقين (هشت جلدی)، لبنان - بيروت: دار العلم للملايين، چاپ هشتم، 1989م.

وابسته‌ها