سلامی دمشقی، محمد بن رافع
محمد بن رافع سلامی دمشقی (704-774ق)، تراجم‌نویس مصری در قرن هشتم و مؤلف کتاب «الوفيات».
ولادت
تقی‌الدین، ابوالمعالی، محمد بن رافع بن هجرس بن محمد بن شافع سلامی حورانی صمیدی مصری دمشقی شافعی، در شب چهارشنبه نهم ذی‌قعده سال 704ق، در قاهره متولد شد.
تحصیلات و مسافرت‌ها
او تحصیلات خود را در زادگاهش مصر در کنار پدرش و با اشراف او آغاز کرد. پدر برای او از حافظ دمیاطی و دیگران درخواست اجازه نمود و او را در محضر شیوخ مصر به شنیدن حدیث از آنان وادار کرد. سپس در سال 714ق، وی را به شام برد و باعث شد تا کتاب «تهذيب الكمال» را نزد مصنفش مزی استماع نماید.
تقی‌الدین پس از مدتی به‌همراه پدرش به قاهره بازگشت. پدرش در سال 718ق، از دنیا رفت و تقی‌الدین تحصیل خود را ادامه داد تا بر همگنان خویش فایق آمد.
او قبل از سفر به حج در سال 723ق و استفاده از شیوخ آن مکان، به اسکندریه و دمیاط مسافرت نمود و از شیوخ آنجا بهره‌مند گشت.
ابن رافع در سفری به دمشق در سال 723ق و بازدید از شهرهای حماة، حلب و شهرهای شمالی به مصر مراجعت نمود و در سال 739 بار دیگر به دمشق مسافرت نمود و با تقی‌الدین سبکی مصاحبت کرد.
ابن رافع در سال 752 برای دومین بار به سمت حجاز رفت.
شیوخ
- ابن تیمیه («جزیی» را که حاوی چهل حدیث از مرویات وی بود، از او شنید)؛
- اسماعیل بن معلم؛
- سلیمان بن محمد ازدی؛
- سنجر بن عبدالله آمدی؛
- مزی؛
- محمد بن عبدالمعطی؛
- ابن القماح محمد بن ابراهیم؛
- ابوبکر سلامی؛
و...
مشاغل و مناصب
مشاغل او شامل مسئولیت مدارس دارالحدیث نوریه دمشق، دارالحدیث قوصیه، مدرسه العزیه و تدریس در مدرسه عزیزیه صالحیه دمشق بود.
وفات
ابن رافع در 18 جمادی‌الاولی سال 774ق، در دمشق از دنیا رفت.
آثار
- المختار المذيل به علی تاريخ ابن النجار؛
- رساله کوچکی در ترجمه ابوالقاسم عبدالکریم بن محمد قزوینی (متوفی 623 یا 624ق)؛
- ذيل الأنساب؛
- جزء شيوخ الرواية في مصر سنة 72ق؛
- ذيل مشتبه النسبة للذهبي؛
- كتاب الإجازة العامة؛
- الوفيات؛
- مشيخة للشيخ إبراهيم بن محمود بن سلمان بن فهد الحلبي؛
- مشيخة للشيخ عبدالعزيز محمد بن يوسف بن إلياس بن عباس الدقوقي البغدادي؛
و...[۱].
پانویس
- ↑ ر.ک: زکار، عبدالجبار، ص3-14
منابع مقاله
زکار، عبدالجبار، مقدمه «الوفيات»، تألیف محمد بن رافع سلامی، منشورات وزارة الثقافة، دمشق، چاپ اول، 1986م.