سرچشمه تصوف در ایران
سرچشمه تصوف در ایران، تألیف سعید نفیسی، کتابی است پیرامون تأثیر تعلیمات بودایی در فرهنگ ایران و تصوف ایران از نظر فلسفی که به اهتمام عبدالکریم جربزه‌دار به چاپ رسیده است.
| سرچشمه تصوف در ایران | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | نفیسی، سعید (نویسنده) جربزه‌دار، عبدالکریم (به کوشش) |
| ناشر | اساطیر |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1385ش. |
| چاپ | چاپ دوم |
| شابک | 964-331-230-5 |
| موضوع | تصوف - ایران - تاریخ
تصوف - ایران - منشا نفیسی، سعید، 1274 - 1345 – سرگذشت‌نامه و کتاب‌شناسی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /الف9ن7 / 277 BP |
مطالبی که در این کتاب، به نظر خوانندگان می‌رسد، یک قسمت از یادداشت‌هایی است که نویسنده برای تدریس تاریخ تصوف در دوره دکتری ادبیات دانشگاه تهران تهیه کرده و برخی نیز حاصل تقریراتی است که دانشجویان وی، از او شنیده و یادداشت و تندنویسی کرده‌اند. قسمتی از آغاز این مطالب، سابقا به‌عنوان «تأثیر تعلیمات بودایی در فرهنگ ایران» و «تصوف ایران از نظر فلسفی»، در مجله فرهنگ نو، چاپ شده و نویسنده در اثر حاضر، برخی از آن مطالب را تکمیل کرده است. نویسنده خود درباره کتاب، چنین اذعان نموده است که: «در این کتاب، من تنها به نکاتی پرداختم که دیگران پیش از من یا بدانها توجه نکرده‌اند و یا برخی تعصب‌ها، مانع از بیان آنها شده است»[۱].
وی خود به این نکته تصریح دارد که بسیاری از مطالب کتاب، فهرستی از موضوعی است که درخور آن است که به‌تفصیل هرچه تمام‌تر، در آن بحث کنند. مقصود وی از این کتاب، آن است که این‌گونه مطالب تازه را که دیگران بدانها توجه نکرده‌اند طرح کرده و راه را برای کسانی که باید دنباله کار را بگیرند، بگشاید[۲].
در کتاب مباحث مهمی چون آثار تعلیمات بودایی در فرهنگ ایرانی[۳]، نفوذ مانویان در تصوف[۴] و تأثیر تعلیمات یهود و نصارا و یونانیان در تصوف[۵] مطرح شده است.
از جمله مباحث بسیار مهم کتاب، بررسی تصوف ایران از نظر فلسفی است. نویسنده، معتقد است یکی از اشکالات بزرگی که در بررسی تصوف در ایران وجود دارد، آن است که صوفیه خود همیشه در پرده سخن گفته‌اند و چاره‌ای جز آن نداشته‌اند که بیشتر به کنایات و استعارات، مطالب بسیار رقیق و لطیف خود را بیان کنند[۶].
نگارنده در بخش‌هایی از کتاب به طریقت، شریعت[۷] و کتاب‌های مهم صوفیه در ایران[۸] پرداخته و سماع، تصوف و آداب صوفیه را بررسی کرده است[۹]. قسمتی از کتاب نیز به سلسله نسب فرقه‌های تصوف ایران و هند و طریقه ملامتیان اختصاص دارد[۱۰].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.