زندگینامه حضرت محمد(ص)؛ بررسی منابع
زندگینامه حضرت محمد؛ بررسی منابع، اثر هارالد موتزکی (1948- 2019م)، اسلامشناس آلمانی است. این کتاب مجموعهای از پژوهشهای آکادمیک است که با هدف ارزیابی انتقادی و اعتبارسنجی منابع کهن اسلامی، به ویژه روایات مربوط به سیره و حیات حضرت محمد(ص)، تدوین شده است.
| زندگی نامه حضرت محمد صلیاللهعلیهوآلهوسلم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | موتسکی، هارالد (نويسنده)
اکبری، محمدتقی (مترجم) عظيمايي، عبدالله (مترجم) |
| عنوانهای دیگر | بررسی منابع |
| ناشر | آستان قدس رضوی. بنياد پژوهشهای اسلامى |
| مکان نشر | ایران - مشهد مقدس |
| سال نشر | 1386ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-971-113-3 |
| موضوع | محمد(ص)، پیامبر اسلام، 53 قبل از هجرت - 11ق. -- سرگذشتنامه - محمد(ص)، پیامبر اسلام، 53 قبل از هجرت - 11ق. - سرگذشتنامه و کتاب شناسی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | م۸ز۹ 23 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
کتاب حاضر که حاصل گردآوری مقالات هارالد موتزکی و همکارانش است، شامل پیشگفتار، مقدمه و دو بخش اصلی تحت عناوین «گسترش سیرهنویسی» و «اعتبار تاریخی مطالب موجود در منابع مربوط به سیره» به علاوه نمایه هست.
سبک نگارش
ده مقاله این کتاب، سعی دارند نقصها و موانع موجود در راه بررسی سیره پیامبر(ص) را از میان بردارند. روشهای عمدهای که در این مقالهها به چشم میخورد را میتوان به ترتیب زیر شناخت:
- سیر تاریخی متن؛
- تاریخچه انتقال؛
- بازسازی منابع؛
- کشف حدیثهای نامتعارف؛
- تعیین ارزش تاریخی حدیثها[۱].
گزارش محتوا
بخش اول: گسترش سیرهنویسی: این بخش به بررسی روند شکلگیری و توسعه نگارش سیره میپردازد. این بخش شامل مقالههای روبین، مارکو شولر، لیتس و یرار است. در زیرمجموعههای این بخش، ابتدا مفهوم «زندگی حضرت محمد(ص) و خودانگاره اسلامی» موردبحث قرار میگیرد و به تحلیل تحولات درونی اسلام از طریق رخدادهایی چون غزوه بدر و حدیبیه میپردازد. همچنین، زیربخش «سیره و تفسیر: محمد کلبی درباره یهودیان مدینه» به تحلیل گزارشهای سیره و تفسیر در مورد تعاملات پیامبر(ص) با یهودیان مدینه اختصاص دارد. زیربخش «سیره و مسألة روایت» به بحثهای روششناختی در مورد زنجیرههای طولانی روایت در سیره و دشواریهای تطبیق روشهای نقد حدیث با متون سیره میپردازد. در ادامه، «مغازی موسی بن عقبه» به طور خاص به تحلیل منبعشناسی این اثر اولیه سیره پرداخته و اعتبار تاریخی احادیث موجود در آن را بررسی میکند. بخش انتهایی این فصل نیز با عنوان «سیره اهل کسا» به بررسی منابع قدیمی شیعی میپردازد و چگونگی انعکاس سیره پیامبر(ص) در آثار شیعی قرون دوم و سوم هجری را موردتوجه قرار میدهد[۲].
بخش دوم: اعتبار تاریخی مطالب موجود در منابع مربوط به سیره: این بخش به بررسیهای موردی برای ارزیابی اعتبار تاریخی محتوای سیره میپردازد. این بخش، شامل مقالههای لکر، موتزکی، گورک، هویلند و ریپین است. زیربخش «آیا قریش پیش از هجرت با انصار پیمان میبستند» به تحلیل فرضیه پیمانهای اولیه بین قریش و انصار میپردازد. «قتل ابن ابی الحقیق» نیز بهعنوان یک نمونه عملی، ریشه و میزان اعتبار گزارشهای مغازی درباره این ترور را بررسی میکند. در ادامه، «روایت تاریخی درباره وقایع حدیبیه تضعیفی در خبر عروة بن زبیر» به واقعه صلح حدیبیه پرداخته و با تحلیل روایت عروه، به شکافهای موجود در روایات تاریخی اشاره میکند. زیربخش «ارزیابی قدیمیترین آثار مسیحی درباره حضرت محمد(ص)» به بررسی آثار غیراسلامی میپردازد و در نهایت، «محمد(ص) در قرآن: قرائت قرآن در قرن بیست و یکم» به بحثهای تفسیری و جایگاه قرآن بهعنوان منبعی برای بازسازی زندگی پیامبر(ص) اختصاص دارد[۳].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.