رسائل حضرت مولانا یعقوب چرخی رحمة‌اللّٰه‌علیه
رسائل حضرت مولانا یعقوب چرخی اثر یعقوب بن عثمان بن محمود چرخی غزنوی نقشبدی(متوفای 851 ق) صوفى، نويسنده، شاعر از پيشوايان پرآوازه سلسله نقشبنديه و از اصحاب خواجه بهاءالدین و خواجه علاءالدین عطار و مرشد عارف نامى، خواجه عبیدالله احرار و صاحب تفسیر یعقوب چرخی است. [۱] در تصوف و عرفان است که توسط محمد نذیر رانجها ترجمه و تصحیح شده است.
| رسائل حضرت مولانا یعقوب چرخی رحمة اللّٰه علیه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | چرخی، یعقوب بن عثمان (نويسنده)
رانجها، محمدنذیر (مصحح) رانجها، محمدنذیر (مترجم) |
| سال نشر | 1430ق - 2009م |
| چاپ | 1 |
| زبان | اردو - فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
کتاب پنج رساله از نویسنده یاد شده را در دو بخش در خود جای‌داده است. بخش اول به ترجمه رساله به زبان اردو اختصاص‌یافته و بخش دوم شامل رساله‌های یاد شده به زبان فارسی(زبان‌اصلی رساله‌ها) است. این رساله‌ها عبارت‌اند از:
نخستین رساله، «شرح اسماءالحسنی» است که به توضیح و شرح نود و نه اسم از اسمای خداوند تعالی به‌صورت مختصر پرداخته است. نویسنده این رساله را باتکیه‌بر آثار تفصیلی عربی و فارسی مشایخ تصوف در شرح اسماء، تدوین کرده است. [۲]
دومین رساله «حورائیه» نام دارد. نویسنده این رساله را به درخواست یکی از دوستان خود مبنی بر توضیح و بیان معنای رباعی منسوب به ابوسعید ابوالخیر، به‌صورت مختصر تدوین کرده است. [۳] این رباعی به سبب وجود كلمه «حورا» در آن به نام «حورائيه» آوازه يافته است. حورائيه را از اواخر سده هشتم تا سده دهم هجرى بارها شرح كردهاند. [۴]
سومین رساله «طریقه ختم احزاب» است که به نقل روایتی از پیامبر(ص) درباره کیفیت ختم قرآن پرداخته است. این رساله بسیار کوتاه به‌صورت منظوم تدوین شده است. [۵]
«ابدالیه» چهارمین رساله است که در مناقب، مراتب و درجات اولیاءالله است. مؤلف اين رساله را در چهار فصل نوشته است و در آن به ويژه از ابوالحسن على بن عثمان هجويرى، خواجه بهاءالدین نقشبند، خواجه حمیدالدین چاچى و خواجه عطاء‌الدين عطار ياد كرده است. [۶]
پنجمین رساله «انسیه» است. این رساله در قواعد و رسوم سلوك صوفيان طريقه نقشبنديه است. رساله یاد شده سخنان و مناقب خواجه بهاءالدین نقشبند (717-791ق)، فضايل سلسله نقشبندیه و يادكرد برخى از صوفيان مشهور ديگر را دربرگرفته است. رساله انسيه در چهار بخش تدوين شده و شامل فضيلت دوام وضو، فضيلت ذكر خفى، نمازهاى نافله و (فوائد وقوف قلبی) است و در خاتمه آن به ذکر بعضى از فوايد كه از خواجه نقشبند و از خليفه ايشان خواجه علاءالدین عطار(متوفای 802ق) به نویسنده رسیده پرداخته شده است. مؤلف هدف خود را از نگارش این رساله انس یافتن اصحاب دانسته است. [۷]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- انوشه، حسن. دانشنامه ادب فارسی. تهران. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. 1380ش. چاپ اول.
- برقعی، علی‌اکبر، راهنماى دانشوران در ضبط نام‌ها، نسب‌ها و نسبت‌ها، تحقیق محمدباقر برقعی. قم. دفتر انتشارات اسلامی، 1384ش. چاپ اول.
- منزوى، احمد. فهرستواره کتاب‌های فارسى. تهران. مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. 1382ش. چاپ دوم.
- نصیری، محمدرضا، اثرآفرینان، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1384ش، چاپ دوم.