رسائل المحقق الكلباسي
رسائل المحقق الكلباسى اثر محمد بن محمد بن ابراهيم كلباسى، كتابى است اصولى كه در آن ضمن پرداختن به مسائلى همچون مباحث الفاظ، امارات و حجج، اصول عمليه، قواعد، تعارض ادله و امارات، اجتهاد و تقليد، به مباحث فقهى مانند موارد شك در حق و حكم نيز پرداخته شده است. همچنين در پايان كتاب، مطالبى پيرامون علم رجال و حديث مطرح گرديده است.
| رسائل المحقق الکلباسی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | کلباسی، محمد بن محمدابراهیم (نویسنده) |
| ناشر | [بی نا] |
| مکان نشر | قم - ایران |
| چاپ | 1 |
| موضوع | اسلام - بررسی و شناخت
اسلام - تاریخ - نقد و تفسیر اصول فقه شیعه - قرن 13ق. انقلاب - جنبه‌های مذهبی - اسلام |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 159 /ک8ر5 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
كتاب به زبان عربى و قبل از 1315ق نوشته شده است.
ساختار
كتاب با مقدمه‌اى مفصل از فرزند مؤلف آغاز شده و مطالب دربردارنده مجموعاً شانزده رساله اصولى و فقهى از نویسنده است.
در اين رسايل، معمولاً در ابتدا، مقدمه‌اى مربوط به موضوع آن رساله براى آشنايى خواننده با محتواى آن آورده شده و ضمن پرداختن به اصل موضوع، به فوايد فقهى و اصولى آن مطلب اشاره شده است.
گزارش محتوا
در مقدمه، فهرستى مفصل و تقريباً جامع از مطالب كتاب به همراه خلاصه‌اى از رسائل گنجانده شده است. هرچند در اين فهرست، در برخى موارد، جاافتادگى‌هايى به چشم مى‌خورد (رساله سوم، هشتم، نهم، يازدهم، سيزدهم و شانزدهم)، اما مى‌توان گفت كه مطالب آن، بسيار سودمند بوده و در فهم رسائل، كمك شايانى به خواننده مى‌نمايد. (مقدمه، ص3 تا 8)
رساله اول، پيرامون حقيقت و مجاز بوده و در آن به اين مسأله پرداخته شده است كه آيا اصل در استعمال، حقيقت است يا اعم از حقيقت و مجاز. (متن كتاب، ص1)
رساله دوم، به تحرير محل نزاع در دلالت نهى بر فساد اختصاص يافته و در آن اين مسأله مورد بحث و بررسى قرار گرفته است كه آيا در اين مبحث، نزاع مختص به موردى است كه منهى‌عنه، مقتضاى صحت باشد يا مقتضاى عدم آن. (همان، ص53)
در رساله سوم، ضمن تعريف حيثيت تقييديه و حيثيت تعليليه، فرق ميان آن دو، مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. (همان، ص133)
در رساله چهارم، از اصالت الاشتغال بحث به ميان آمده و در ضمن آن، شك در جزييت، شرطييت و مانعيت مورد بررسى قرار گرفته و به اختلافات فقها و اصوليين در اين رابطه، اشاره گرديده است. (همان، ص179)
در رساله پنجم، اين مسأله مورد بحث قرار گرفته كه وظيفه مكلف در مواردى كه تكليف به چيزى تعلق گرفته و مكلف بين دو ماهيت مختلف مردد است، چيست؟. (همان، ص375)
نویسنده يكى از فوايد پرداختن به اين بحث و تبيين آن را در تعيين تكليف مكلف در حكم نماز ظهر و جمعه در عصر غيبت دانسته است. (همان، ص389)
رساله ششم، در مورد فرق بين شك در تكليف و شك در مكلف‌به مى‌باشد. در مقدمه اين بحث، مطالبى پيرامون اين نكته آمده است كه مورد ابتلا در اين مسأله، حال شخص مى‌باشد. در اين رساله، به مسأله جواز انحلال تكليف به تكاليف متعدد و عدم آن نيز پرداخته شده است. (همان، ص399)
رساله هفتم، پيرامون اشتراط بقا موضوع در حجيت استصحاب بوده و از جمله مباحث مطرح شده در آن عبارت است از: مقصود از موضوع، چيزى است كه حكم متعلق به آن شده و با انتفاى آن، حكم نيز منتفى مى‌شود؛ اشتراط استصحاب حكم؛ تبدل موضوع؛ تشخيص موضوع؛ بقاء موضوع در استحباب حكم و... (همان، ص415)
رساله هشتم، در مورد تعارض دو استصحاب با يكديگر بوده و رساله نهم، پيرامون تعارض يد و استصحاب ملكيت سابق مى‌باشد. (ص459 و 516)
در رساله دهم، تعارض استصحاب با اصالت صحت عقود مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. (همان، ص556)
در رساله يازدهم، تحقيقاتى راجع به لزوم نقد مشيخه و همچنين طريق و عدم آن صورت گرفته و در دوازدهمين رساله، جواز اكتفاء در تصحيح حديث به تصحيح غير و عدم آن، مورد بررسى قرار گرفته است. (همان، ص587 و 723)
رساله سيزدهم، مبحثى رجالى بوده و در آن، به نحوه تزكيه روات از اهل رجال پرداخته شده است. (همان، ص873)
در رساله چهاردم، حجيت ظن در احكام شرعيه، به صورت مفصل بررسى شده و در رساله پانزدهم، بقاء بر تقليد در مجتهد ميت، مورد بحث قرار گرفته است. (همان، ص847 و 909)
در آخرين رساله، به بيان احوالات حاج محمد ابراهيم بن حاج محمدحسن خراسانى و ابوالمعالى پرداخته شده است. (همان، ص963)
وضعيت كتاب
فهرست مطالب، در ابتداى كتاب آمده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.