رسائل الشهيد الأول
رسائل الشهيد الأول رساله‌هاى پراكنده جناب شيخ شمس‌الدين محمد بن مكى، مشهور به شهيد اول را گرد آورده است.
| رسایل الشهید الأول | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شهید اول، محمد بن مکی (نویسنده) |
| ناشر | بوستان ک‍ت‍اب قم (مرکز النشر التابع لم‍ک‍ت‍ب الإع‍لام الإس‍لامی) |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1381 ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | اخلاق اسلامی
اربعینات فقه جعفری - قرن 8ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 182/3 /ش9ر5 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تحقيق اين مجموعه توسط محققان دفتر تبليغات اسلامى حوزه علميه قم، انجام گرفته و مؤسسه بوستان كتاب قم آن را چاپ و منشر ساخت.
كتاب به زبان عربى نگاشته شده و آدرس منابع فقهى آن در پاورقى آمده است.
در پايان فهرست تفصيلى رساله‌ها و فهرست‌هاى آيات قرآن، احاديث، اسامى معصومين عليهم‌السلام، اعلام، اماكن، كتب، مصادر و منابع تحقيق ارائه شده است.
برخى از رساله‌هاى اين مجموعه، غيرفقهى بوده و جنبه اخلاقى يا كلامى دارد.
گزارش محتوا
رساله اول اين كتاب تحت عنوان «الأربعون حديثا» در بردارنده چهل حديث فقهى درباره احكام طهارت مانند: وضو، تيمم و غسل، احكام نماز، احكام روزه و مباحث اخلاقى است.
در رساله دوم تحت عنوان «المقالة التكليفية» مباحثى فقهى در مورد تكاليف شرعى و علم به احكام عبادى ارائه شده است.
در اين رساله مسائلى مانند معناى تكليف، وجوب تكليف، شرايط تكليف، اقسام تكليف، ضرورت علم به تكليف، وجوب اعتقاد به تكليف، ضرورت امتثال تكليف عقلاً و شرعاً، مبانى وضع تكليف از جانب خداوند، رابطه تكليف با حسن و قبح ذاتى و وجوه نظرى تكليف بيان گرديده است.
نگارنده همچنين به ديدگاه‌هاى معتزله، اشاعره و اماميه درباره ماهيت تكليف و علم به آن به صورت اجمالى اشاره نموده و براساس قاعده لطف به تبيين علت و چرايى تكليف پرداخته است. در ادامه وى به احاديث ترغيب به طاعت خداوند و انجام واجبات مانند انجام خيرات، مسواك زدن، انجام فرائض، ترغيب به نماز جماعت و نماز شب، اعطاى زكات و روزه گرفتن، انجام حج و جهاد و همچنين روايات نهى از محرّمات اشاره كرده و وجود اين روايات را دليل محكمى بر وجود تكاليف ولو به صورت اجمالى دانسته است.
در رساله بعدى تحت عنوان «تفسير الباقيات الصالحات» تفسيرى از تسبيحات اربعه ارائه شده و تفسير اين جملات مبتنى بر ايمان به اصول پنجگانه اعتقادى دانسته شده است. در رساله‌اى ديگر تحت عنوان «الأربعينيات» به چهل سؤال در مورد مسائل اعتقادى مانند توحيد، اسماء و صفات الهى، نبوت و امامت پاسخ داده شده است.
رساله «العقيدة الكافية» رساله‌اى است كه در آن مسائل اعتقادى شيعه اماميه به صورت مختصر مورد بحث و بررسى قرار گرفته است.
در رساله «النفلية» نيز به بحث درباره مستحبات و نوافل و تعقيبات نماز پرداخته شده است.
در «رساله الألفية» احكام و فروعات فقهى نماز مورد بحث و بررسى قرار گرفته است.
در دو رساله به نام‌هاى «المنسك الكبير» و «المنسك الصغير» افعال حج و عمره مورد شرح و بررسى شهيد اول قرار گرفته است.
«جواز إبداع السفر في شهر رمضان» عنوان رساله بعدى است كه در آن بيست دليل براى جواز سفر در ماه رمضان ارائه شده است.
«أجوبة مسائل الفاضل المقداد» عنوان رساله بعدى است كه در آن سؤالات فقهى فاضل مقداد در موضوعات فقهى مانند:هبه، مضاربه، نماز، طهارت و نجاست و احكام بيع و تجارت كه توسط فاضل مقداد مطرح و توسط شهيد اول در اين رساله پاسخ داده شده است.
رساله‌هايى تحت عناوين «الوصية بأربع و عشرين خصلة»، «إجازة الشهيد لابن الخازن» و «إجازة الشهيد لابن نجدة» از ديگر رساله‌هاى فقهى شهيد اول مى‌باشد كه در اين مجموعه متن آنها درج شده است.