رجبی، پرویز
پرويز رجبى (۱۳۱۸ -۱۳۹۰ش)، مورخ، ایران‌شناس، مترجم برجسته، نویسنده و منتقدِ اجتماعی ایرانی
| نام | رجبی، پرویز |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | |
| متولد | 1318ش |
| محل تولد | روستاى امامقلى قوچان |
| رحلت | ۲۱ بهمن ماه 1390ش |
| اساتید | |
| برخی آثار | سفرنامه کارستن نیبور |
| کد مؤلف | AUTHORCODE02469AUTHORCODE |
ولادت
در ۲۷ اردیبهشت 1318ش در روستاى امامقلى، حدود40 كيلومترى قوچان، به دنيا آمد. كودكى را در زادگاه پدرش در روستاى آق‌كند، بين ميانه و زنجان سپرى كرد
تحصیلات
در همان‌جا به مدرسه ابتدايى رفت.
چون پدرش از فعالان فرقه دمكرات بود، بعد از سقوط حكومت پيشه‌ورى به شوروى گريخت و پرويز همراه مادر به قوچان رفت و در حالى تحصيل در كلاس اول ابتدايى را ادامه داد كه فارسى كمى مى‌دانست و در مدرسه قبلى‌اش، تنها زبان تركى آذربايجانى را تدريس كرده بودند.
در مشهد ديپلم گرفت و به استخدام اداره فرهنگ قوچان (آموزش و پرورش كنونى درآمد و آموزگارى را پيشه كرد. در سال 1338ش به تهران آمد و در بانك صادرات استخدام شد و تا 1340ش در آن بانك كار مى‌كرد.
در سال 1342ش با كمك قاضى خيرخواهى در دادگسترى قوچان، براى ادامه تحصيل به آلمان رفت. در سال 1349ش وقتى از آلمان بازگشت داراى دو دختر به نام‌هاى كتايون و بيتا بود و در رشته‌هاى ايران‌شناسى، اسلام‌شناسى و ترك‌شناسى، از دانشگاه گوتينگن آلمان دكترا گرفته بود. در بازگشت، نخست به استخدام دانشگاه اصفهان درآمد و بعد توسط ساواک اخراج شد. پس از اخراج از وزارت علوم و آموزش عالى در سال 1353ش، سرانجام مركز تحقيقات ايران‌شناسى را تأسيس كرد. بعد از انقلاب، اين مركز تعطيل شد.
در 1367ش مجدداً به آلمان رفت و به مدت 6 سال به تحقيق و تدريس در دانشگاه‌هاى دانشگاه ماربورگ و گوتينگن مشغول بود. وى سرانجام به ايران بازگشت و رياست بخش ايران‌شناسى دايرة العمارف بزرگ اسلامى را به عهده گرفت.
رجبی در سال ۱۳۷۹ از سکته مغزی جان به در برد اما نیمی از بدنش فلج شد و او را خانه‌نشین کرد، هرچند این واقعه نیز توقفی در فعالیت‌های علمی و پژوهشی او نبود که او تا پایان عمر خود به ترجمه و تحقیق ادامه داد.
از پاییز ۸۹ بود که رجبی به این حقیقت تلخ پی برد که به بیماری سرطان دچار شده است. مراجعاتش به پزشکان مکرر شد و چاره‌ای جز شیمی درمانی باقی نماند. او زندگی پر فراز و نشیبی داشت و صبور بود اما سرطان هم رقیب دست و پا بسته‌ای نبود. رجبی در برابر بیماری مقاومت کرد و یکسال تاب آوردو
وفات
اما سرانجام او بعد از تحمل یک دوره طولانی بیماری، شامگاه جمعه ۲۱ بهمن ماه 1390ش در سن ۷۲ سالگی بر اثر عوارض ناشی از سرطان در منزلش در تهران دار فانی را وداع گفت.
آثار
- - كريم خان زند و زمان او- معمارى ايران در عصر پهلوى؛
- - جندق و ترود دو بندر فراموش شده كوير بزرگ نمك؛
- - جشن‌هاى ايرانى؛
- - تاريخ خط ميخى فارسى باستان؛
- - مهر ايران؛
- - تخت جمشيد بارگاه تاريخ؛
- - ارج‌نامه شهريارى؛
- - ايران‌شناسى، فرازها و فرودها؛
- - هزاره‌هاى گمشده: اهورمزدا، زرتشت، اوستا؛
- - هزاره‌هاى گمشده: هخامنشيان به روايت؛
- - هزاره‌هاى گمشده: از خشيارشا تا فروپاشى هخامنشيان؛
- - هزاره‌هاى گمشده: اشكانيان؛
- - هزاره‌هاى گمشده: ساسانيان؛
- - ترازوى هزاركفه؛
- - شما در اين خانه حقى نداريد؛
- - ايران؛
- - سده‌هاى گمشده، از فتح ايران به دست اعراب تا بر آمدن صفاريان؛
- - سده‌هاى گمشده، صفاريان، سامانيان، غزنويان، غوريان؛
- - سده‌هاى گمشده،، علويان، ديلميان، آل زيار و آل بويه؛
- - سده‌هاى گمشده، سلجوقيان- فرمايش‌هاى شاهان.؛
- سفرنامه اونور آب؛
- - خوشا شيراز؛
- - تاريخ جامع كاشان؛
- - تاريخ ايران در دوره ايلامى، مادى و هخامنشى؛
- - تاريخ ايران در دوره سلوكيان و اشكانيان؛
- ترجمه كويرهاى ايران اثر سون هدين؛
- ترجمه ماركوپولو در ايران اثر آلفونس گابريل؛
- ترجمه سفرنامه نيبور اثر كارستن نيبور؛
- ترجمه ماه عسل ايرانى اثر ويلهم ليتن؛
- ترجمه از زبان داريوش اثر هايدمارى كخ؛
- ترجمه يافته‌هاى نو اثر والتر هينتس؛
- ترجمه داريوش و ايرانيان اثر والتر هينتس؛
- ترجمه نامنامه ايران باستان؛
- ترجمه هنر جهان اسلام اثر ارنست گروبه.