دیوان فصیحی هروی
دیوان فصیحی هروی، مجموعه اشعار فصیحی هروی است که به اهتمام ابراهیم قیصری گردآوری شده است.
| دیوان فصیحی هروی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | فصیحی هروی (نویسنده)
قیصری، ابراهیم (محقق) دهقانی، محمد (مقدمه‌نویس) |
| ناشر | امیرکبیر |
| مکان نشر | ایران- تهران |
| سال نشر | 1383ش |
| چاپ | یکم |
| موضوع | شعر فارسی- قرن 11ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /د9 / 6495 PIR |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
اغلب اشعار مدحی فصیحی، اعم از قصیده و ترکیب‌بند و قطعه و ترجیع‌بند، در مدح حسین خان شاملو، حاکم هرات است. فقط یک قصیده در مدح پادشاه صفوی - شاه صفی - دارد و این نشان می‌دهد که او به هر علت، از دربار صفوی و محیط‌ها و مناسبات اجتماعی گسترده‌تر، دور بوده است. به‌جز خان، مابقی ممدوحان وی، اشخاص گمنام یا نه‌چندان معروفند که هیچ‌یک منشأ کار یا اثر مهمی نبوده‌اند. شمار اینها زیاد نیست و شاعر اغلبشان را طی قطعه‌های کوتاه و دوستانه، ستوده است؛ چنان‌که نمی‌توان نام آنها را «مدح» به معنای سنتی و رسمی آن، به حساب آورد[۱].
در دیوان فصیحی، دو سه هجویه کوتاه هم دیده می‌شود که موضوع آنها اشخاص حامل ذکری هستند به نام‌های نادم شاعر و سلیمان غور. چند ماده تاریخ هم در وفات و ولادت و امثال آن سروده که احتمالا نماینده نام دوستان اوست و در میانشان هیچ آدم مهمی دیده نمی‌شود. این همه نشان می‌دهد که مناسبات و روابط اجتماعی شاعر تا چه حد محدود بوده است. لیکن در حیطه همین فضا و روابط محدود هم شاعر آسوده نبوده و شکوه‌ها از «اقران» خود داشته که در کمین بوده‌اند تا شاید نقطعه ضعفی از او به دست آورند.
ویژگی دیوان حاضر آن است که فضای ذهنی و معنوی شاعر آن، چندان وسعتی ندارد؛ در شعر او، از اندیشه‌های بلند عرفانی یا فلسفی خبری نیست؛ آنچه هست، برخی اصطلاحات صوفیانه است که به‌مقدار اندک به‌کار رفته است[۲].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.