دنیای کتاب و کتاب‌فروشی‌ها

دنیای کتاب و کتاب‌فروشی‌ها تألیف جن کمپبل، ترجمه نیما مانی؛ نویسنده در این کتاب بر اساس این اعتقاد که هر کتاب‌فروشی یک داستانی دارد، در پی داستان‌های متنوع و خواندنی کتاب‌فروشی‌های مختلف بوده است. کتاب حاصل سفر کمپبل به قاره‌ها و کشورهای مختلف جهان است و هدف این سفرها بازدید از کتاب‌فروشی‌های خاص و مشهور هر منطقه بوده است.

دنیای کتاب و کتاب‌فروشی‌ها
دنیای کتاب و کتاب‌فروشی‌ها
پدیدآورانکمپبل، جن (نویسنده) مانی، نیما (مترجم)
ناشرطرح نقد
مکان نشرتهران
سال نشر۱۴۰۲
شابک7ـ68ـ8582ـ600ـ978
کد کنگره

گزارش کتاب

کتاب‌فروشی‌ها مملو از داستان‌های گوناگون‌اند؛ نه‌تنها داستان‌هایی که روی قفسه‌هایشان چیده شده است، بلکه داستان‌هایی که از نظرها پنهان مانده‌اند. داستان صاحبان کتاب‌فروشی‌ها و کتاب‌هایی که خوانده‌اند، باعث عشق آنها به مطالعه شده است. داستان نویسندگان و اینکه چه چیزی باعث نوشتن اولین کتاب‌شان شده است. داستان کتاب‌های دست‌دوم و صاحبان مختلف‌شان و درنهایت داستان تک‌تک مشتریانی که پای‌شان را داخل کتاب‌فروشی‌ می‌گذارند. همۀ انسان‌ها عاشق داستان‌ها و رمزوراز و ماجراجویی‌های درون آنها هستیم.

کتاب‌فروشی به عنوان یک جای ثابت و مشخص، از سال 1500 به بعد رواج پیدا کرد. پیش از آن به مدت هزاران‌سال کتاب‌فروش‌های دوره‌گرد از شهری به شهر دیگر سفر می‌کردند تا کتاب‌هایشان را بفروشند. اولین مدارک ثبت‌شده از یک کتاب‌فروشی دائمی و ثابت به شکل یک مغازه، در سال 1311 و در لندن ثبت شده است. کتاب‌فروشان پیش از آن معمولاً چیزهای دیگری هم می‌فروختند؛ از جمله پوست حیوانات آماده‌شده برای نوشتن و پارچه. با اختراع ماشین چاپ، اغلب آنها به صحاف هم تبدیل شدند و برای کتاب‌هایی که سفارش می‌گرفتند، جلدی پارچه‌ای طراحی می‌کردند و حروف اول اسم و فامیل مشتری را هم روی آن گل‌دوزی کرده و حتی گاهی رنگ پارچه‌اش را هم به سفارش مشتری انتخاب می‌کردند.

جن کمپبل در این کتاب بر اساس این اعتقاد که هر کتاب‌فروشی یک داستانی دارد، در پی داستان‌های متنوع و خواندنی کتاب‌فروشی‌های مختلف بوده است. کتاب حاصل سفر کمپبل به قاره‌ها و کشورهای مختلف جهان است و هدف این سفرها بازدید از کتاب‌فروشی‌های خاص و مشهور هر منطقه بوده است. با خواندن این کتاب خواننده نیز در سفر نویسنده این اثر شریک می‌شود و همراه او با برخی از مهم‌ترین و خاص‌ترین کتابفروشی‌های جهان آشنا خواهد شد. این آشنایی به شکل غیرمستقیم فایده‌ای مهم به همراه دارد و به خواننده نشان می‌دهد که چرا حفظ و بقای کتاب‌فروشی‌های کوچک یا بزرگ اهمیت دارد.

سفر کردن برای روایت داستان کتاب‌فروشی‌ها درون‌مایۀ اصلی کتاب است. در این اثر با کتاب‌فروشی‌هایی در نقاط مختلف جهان آشنا می‌شویم که هرکدام تاریخ خاص خود و جهان مخصوص به خود را دارند. درواقع این کتاب را می‌توان سفرنامه‌ای دانست که کتاب‌فروشی‌ها، مقصدها یا منزل‌گاه‌های مختلفش به شمار می‌روند. این کتاب با جستجوی کتاب‌فروشی‌های مختلف در هر گوشه و کناری به مخاطب نشان می‌دهد که کتاب‌فروشی‌ها صرفاً مکان‌هایی برای فروش کتاب نیستند و اغلب هویتی فراتر از یک فروشگاه دارند.

کتاب‌فروشی‌ها فارغ از ین که بزرگ باشند یا کوچک، می‌توانند به محلی برای گردهم‌آمدن آدم‌ها تبدیل شوند. آدم‌هایی که شاید یکدیگر را نشناسند؛ اما کتاب آنها را در یک مکان یعنی کتاب‌فروشی جمع می‌کند. این کتاب با پی‌گرفتن کتاب‌فروشی‌های مختلف در کشورهایی که از نظر تاریخی و فرهنگی تمایزات زیادی با هم دارند، نشان می‌دهد چگونه کتاب‌فروشی‌ها هویت مشترک و جمع‌های مشترک می‌سازند. در بخش‌های مختلف کتاب خواننده با کتاب‌فروشی‌هایی مواجه می‌شود که برخی از آنها بسیار عجیب‌اند و تصور مخاطب را از فروشگاه کتاب دگرگون می‌کنند. در قسمت‌های مختلف این کتاب توضیحات مفصلی درباره هر کتاب‌فروشی آمده و افزون بر این با گردانندگان کتاب‌فروشی‌ها هم صحبت شده است.

ویژگی دیگر این کتاب آن است که درباره پیشینه کتاب و کتابخوانی در کشورهای مختلف هم اطلاعاتی خواندنی ارایه کرده و علایق و عادت‌های مختلف کتاب‌خوانان را در نقاط مختلف جهان نشان داده است. همچنین این کتاب هم می‌تواند مرجعی برای سفر باشد و هم دایرة‌المعارفی برای کتاب‌خوان‌هایی که به کتاب علاقه زیادی دارند. نکته قابل توجه دیگر دربارۀ این کتاب آن است که اگرچه اثری غیرداستانی است، اما لحنی جاندار، گرم و صمیمی دارد و به همین دلیل به‌آسانی می‌توان با آن ارتباط برقرار کرد.

قسمت‌های مختلف کتاب به مخاطب نشان می‌دهد کتاب‌فروشی‌ها فقط شامل مکان‌‌هایی نیست که تمام دیوارهایش از زمین تا سقف پر از قفسه‌های کتاب است. در طول سفری که در این کتاب شاهدش هستیم با انواع گوناگونی از کتاب‌فروشی‌ها آشنا می‌شویم: از کلیساهایی که تغییر کاربری داده‌اند تا کارخانه‌هایی که بدون استفاده مانده‌اند یا حتی پارکینگ‌های زیرزمینی و ایستگاه‌های قدیمی قطار. نویسنده در این کتاب انواع دیگری از کتاب‌فروشی‌ها را هم جستجو کرده است که می‌توان آنها را کتاب‌فروشی‌های سیار نامید که در قایق و اتوبوس بنا شده‌اند. در این کتاب حتی با کتاب‌فروشی‌هایی مخفی هم روبرو می‌شویم.

جن کمپبل در سفرش برای جستجوی کتاب‌فروشی‌ها، مخاطب را با قدیمی‌ترین، کوچک‌ترین یا محقرترین کتاب‌فروشی‌های جهان هم آشنا می‌کند.[۱]

پانويس


منابع مقاله

کتابخانه تخصصی ادبیات

وابسته‌ها