درسنامه فقه (حج)
درسنامه فقه (حج)، مجموعه درس‌های فقهی استدلالی فقیه شیعی معاصر، آیت‌الله سید محمود هاشمى شاهرودى (۱۳۲۷-1397ش)، در سال 1393-1394ش، است که حکم شرعی، شرایط و چگونگی فریضه حجّ را با محوریت مباحث کتاب العروة الوثقی به‌صورت استدلالی تبیین می‌کند. این دروس با اهتمام جمعی از فاضلان حوزه علمیه قم تنظیم و منتشر شده است.
| درسنامه فقه (حج) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | هاشمی شاهرودی، محمود (نويسنده) جمعی از طلاب آیة الله العظمی سید محمود هاشمی شاهرودی (سایر) |
| عنوان‌های دیگر | درسنامه فقه (حج) |
| ناشر | مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بيت (عليهم السلام) |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1395ش - 1397ش - 1437ق - 1439ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | حج |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | BP ۱۸۸/۸/ھ۲،د۴ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- گروه تدوین متون درسی خارج فقه آیت‌الله سید محمود هاشمى شاهرودى در مقدمه‌ای کوتاه، با تأکید بر اهمیت فریضه حجّ و اینکه در ظاهر برخی از روایات مربوط به حجّ، ترک این عبادت به‌عنوان یکی از مصادیق خروج از اسلام معرفی شده، افزوده‌اند: این کتاب که متن تدریس‌شده این استاد ممتاز و از ابتدای موضوع حجّ است، به جامعه علمی تقدیم می‌شود[۱].
ساختار و محتوا
- این کتاب دو جلدی به‌ترتیب مسائل العروة الوثقی به بررسی و تحلیل و تبیین مباحث ذیل پرداخته است:
- جلد اول (از مهر تا اسفند 1393ش): نقش ائمه اطهار(ع) در حفظ دین، معنای لغوی و اصطلاحی حجّ، اهمیت حجّ، حکم منکر وجوب حجّ، کفر منکر ضروری دین، کفر در قرآن و روایات، استدلال به آیه حجّ بر اثبات کفر منکر ضروری، حکم ترک عمدی همراه با استخفاف حجّ، وجوب یک بار حجّ در سراسر عمر، وجوب فوری حجّ، دلایل استقرار حجّ در فرض ترک عمدی مطلقاً، شرایط وجوب حجّ: بلوغ، عقل، حرّیت، بررسی شرطیت استطاعت و...
- جلد دوم (از اسفند 1393 تا بهمن 1394ش): اشتراط استطاعت با توجه به آیه 97 آل عمران، روایات دالّ بر اشتراط استطاعت، زاد و راحله، استقراض برای حجّ، مانعیت دین از استطاعت، برخی از دیون که مانع از استطاعت نیستند، وجوب یا عدم وجوب فحص در صورت شکّ در استطاعت، تصرّف در مال الاستطاعه، استطاعت بذلی، کفایت حجّ بذلی از حجّة الاسلام، استقراض برای حجّ، حکم حجّ مستحبی که مکلّف مستطیع انجام می‌دهد با اعتقاد به عدم استطاعت یا جاهل به آن، لزوم ملکیت در حصول استطاعت یا کفایت اباحه تصرّف و...
- این کتاب، کامل نیست و مبحث حجّ به پایان نرسیده است.
نمونه مباحث
- اجماع مسلمین بر وجوب حجّ، قولاً و عملاً، روشن است، بلکه به جهت اجتماعی و علنی بودن عبادت حجّ، وجوب و فریضه بودن آن، از واضحات و بدیهیات اسلام است؛ یعنی ضروری است[۲].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.