درخت طوبی
درخت طوبی یا «تبارنامه سادات در متون کهن»، شجره‌نامه‌ای فارسی به قلم جمعی از نسب‌شناسان، با اشراف غلامرضا جلالی است که بر اساس کتابی عربی به نام المجدي في أنساب الطالبيين نوشته دانشور نسب‌شناس قرن پنجم هجری قمری، نجم‌الدین ابوالحسن علی بن محمد علوی عمری (متوفای پس از 443ق) فراهم آمده است و به «نسب‌شناسی مبسوط فرزندان ابوطالب(ع)» می‌پردازد.
| درخت طوبی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | جلالی، غلامرضا (نويسنده) آستان قدس رضوی. بنیاد پژوهشهای اسلامی. گروه تراجم و انساب (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | تبار نامه سادات در متون کهن، بر اساس کتاب "المجدی فی انساب الطالبیین" نجم الدین ابی الحسن علوی از اعلام قرن پنجم |
| ناشر | آستان قدس رضوی. بنياد پژوهشهای اسلامى |
| مکان نشر | ایران - مشهد مقدس |
| سال نشر | 1392ش |
| چاپ | 2 |
| شابک | 978-964-971-459-2 |
| موضوع | سادات (خاندان) - نسب نامه |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 1392 /د4 53/7 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- اثر حاضر یکی از آثاری است که پدیدآورندگان با هدف دستیابی به «دانشنامه مشترک سادات» آماده کرده‌اند[۱].
درباره اثر حاضر
- ازآنجاکه متن اصلی قبلاً به‌عنوان المجدي في أنساب الطالبيين معرفی شده است، در اینجا به ارائه برخی از اطلاعات ناگفته و نکته‌هایی در باب چگونگی عرضه کتاب حاضر می‌پردازیم.
درس‌نامه
- مهم‌ترین اثر ابوالحسن علوی عمری، کتاب المجدي في أنساب الطالبيين است که آن را برای مجدالدوله ابوالحسن احمد، نقیب مصر در دوره حاکمیت فاطمیان، نوشت و پس از حیات مؤلف، به یکی از کتاب‌های درسی در علم انساب تبدیل شد[۲].
تفاوت دو اصطلاح
- نسب‌شناسی از شاخه‌های علم تاریخ است که اشخاص را از راه پدران یا وابستگی‌های ایلی‌ا‌شان معرفی می‌کند. این دانش که مورد توجه گذشتگان و از جمله اهالی حجاز در دوره جاهلیت بوده و قرآن کریم (در سوره بقره آیه 200) به آن اشاره کرده، تاکنون به دو صورت «مشجَّر» و «مبسوط» ارائه شده است:
- «مشجَّر»: بررسی یک نسب از پایین به بالا، یعنی از نوادگان به سمت نیاکان است.
- «مبسوط»: شناسایی نسب از بالا به پایین، یعنی از نیاکان به سمت نوادگان است[۳].
ابتکار
- نوآوری گروه تراجم و انساب بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، ستودنی است که در کتاب حاضر از نمودار بهره کافی و وافی برده و تمامی کتاب حاضر را سرشار از آن ساخته‌اند و البته در موارد لازم، اطلاعاتی تکمیلی در قالب جملات به آن افزوده‌اند.
افزوده‌ها
- پژوهشگران نسب‌شناس آستان قدس رضوی افزون بر بازآفرینی المجدي في أنساب الطالبيين و عرضه آن در قالب درختواره، تمامی اعلام و اماکن مطرح‌شده در این کتاب را به‌صورت الفبایی با اختصار معرفی کرده‌اند؛ به‌عنوان نمونه:
- آمنه بنت امام ابوالحسن موسی الکاظم(ع) در مصر دفن شده است[۴].
- «هوشم» نام پیشین شهر رودسر در خاور استان گیلان[۵].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.