درآمدی بر مبانی کلامی تاریخ‌نگاری اسلامی
درآمدی بر مبانی کلامی تاریخ‌نگاری اسلامی تألیف مصطفی صادقی کاشانی، دانش کلام و تاریخ، ارتباط عمیق و تنگاتنگی با هم دارند. متکلمان برای اثبات برخی گزاره‌های کلامی به تاریخ مراجعه می‌کنند و عقلی بودن کلام می‌تواند به رد برخی گزارش‌های تاریخی منجر شود. جنبه‌ی دیگر رابطه‌ی این دو علم در تأثیر پذیری مورخان از کلام و عقاید است. کتاب حاضر در پی آن است که با مقایسه‌ی مبانی کلامی یا اعتقادات مشهور مسلمانان با گزارش‌های تاریخی نشان دهد که این مبانی و اعتقادات چگونه در تدوین تاریخ‌نگاری اسلامی تأثیر گذاشته است. نویسنده نمونه‌هایی از گزارش‌های تاریخی در منابع شیعه و اهل سنت را به عنوان شاهد بررسی کرده است. پژوهش در محدوده‌ی سه سده‌ی نخست هجری به این بررسی پرداخته و با توجه به گستردگی بحث در موضوع رابطه‌ی دو دانش کلام و تاریخ، درآمد و مقدمه‌ای بر اینگونه مطالعات خواهد بود.
| درآمدی بر مبانی کلامی تاریخ‌نگاری اسلامی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | صادقی کاشانی، مصطفی (نویسنده) |
| ناشر | پژوهشگاه حوزه و دانشگاه |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | ۱۳۹۷ش |
| شابک | 0-249-298-600-978 |
| موضوع | تا‌ریخ‌نویسی اسلامی |
| کد کنگره | DS۳۵/۶۳/ص۲د۴ |
ساختار
مطالب در چهار فصل ارائه گردیده است:
فصل نخست: کلیات و مفاهیم
این فصل پیشینه‌ی تحقیق، مشکلات و محدودیت‌ها را بیان می‌کند و سپس به بررسی منابع کلامی، حدیثی و تاریخی می‌پردازد.
فصل دوم: رابطه کلام و تاریخ
گفتار اول: عرصه‌های تعامل (نیاز کلام و تاریخ به یکدیگر)
گفتار دوم: شناخت گزاره‌ی متقدم (تقدم گزاره‌های تاریخ و کلامی)
گفتار سوم: سکوت تاریخ
فصل سوم: تاریخ‌نگاری اهل سنت بر اساس مبانی کلامی
گفتار اول: عدالت صحابه (بحث کلامی و تاریخی)
گفتار دوم: عدم نصب جانشین
گفتار سوم: برتری خلفا
فصل چهارم: تأثیر عقاید شیعه در تاریخ‌نگاری
گفتار اول: کلام
گفتار دوم: احادیث اعتقادی
گفتار سوم: کلام نما
گزارش کتاب
دانش کلام و تاریخ، ارتباط عمیق و تنگاتنگی با هم دارند. متکلمان برای اثبات برخی گزاره‌های کلامی به تاریخ مراجعه می‌کنند و عقلی بودن کلام می‌تواند به رد برخی گزارش‌های تاریخی منجر شود. جنبه‌ی دیگر رابطه‌ی این دو علم در تأثیر پذیری مورخان از کلام و عقاید است. کتاب حاضر در پی آن است که با مقایسه‌ی مبانی کلامی یا اعتقادات مشهور مسلمانان با گزارش‌های تاریخی نشان دهد که این مبانی و اعتقادات چگونه در تدوین تاریخ‌نگاری اسلامی تأثیر گذاشته است. نویسنده نمونه‌هایی از گزارش‌های تاریخی در منابع شیعه و اهل سنت را به عنوان شاهد بررسی کرده است. پژوهش در محدوده‌ی سه سده‌ی نخست هجری به این بررسی پرداخته و با توجه به گستردگی بحث در موضوع رابطه‌ی دو دانش کلام و تاریخ، درآمد و مقدمه‌ای بر اینگونه مطالعات خواهد بود.[۱]
پانويس