دائرةالمعارف تاريخی، رويدادهای تاريخ اسلام
دائرةالمعارف تاریخی، رویدادهای تاریخ اسلام ترجمه «احداث التاریخ الاسلامی» عبدالسلام ترمانینی نویسنده سوری است که توسط جمعی از پژوهشگران با نظارت سید علیرضا واسعی ترجمه شده است. ترجمه‌های منتشر شده عبارت است از: مجلد اول حوادث و اتفاقات از آغاز تا سال 250 ق را در بر دارد. مجلد دوم نیز سرگذشت دولت‌های اسلامی از نیمه دوم قرن سوم تا پایان قرن پنجم هجری را دربرگرفته است.
| دايرة المعارف تاريخی، رويدادهای تاريخ اسلام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ترمانینی، عبد السلام (نويسنده)
جمعی از پژوهشگران (مترجم) واسعی، علیرضا (سایر) |
| عنوان‌های دیگر | احداث التاریخ الاسلامی بترتیب السنین یشتمل علی اهم احداث التاریخ الاسلامی ** احداث التاریخ الاسلامی بترتیب السنین یشتمل علی اهم احداث التاریخ الاسلامی. فارسی ** دائره المعارف تاریخی |
| ناشر | پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1388ش |
| چاپ | 2 |
| شابک | 964-96884-2-0 |
| موضوع | کشورهای اسلامی - تاریخ - سال شمار - کشورهای اسلامی - سرگذشت‌نامه |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | /ت4 الف3041 35/627 DS |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مؤلف خود در توضیح عنوان کتاب، در پشت جلد آورده است که مشتمل بر مهم‌ترین رویدادهای تاریخ اسلام به همراه زندگی‌نامه مشهورترین شخصیت‌ها و شناسایی جایگاه سرزمین‌هاست[۱].
در این اثر که گذری بر رویدادها و حوادث تاریخ اسلام از آغاز تا پایان نیمه اول قرن هشتم هجری است، نکته‌های ارزنده و اطلاعات درخوری وجود دارد که خواننده را گاه از داشتن کتاب‌های متعدد بی‌نیاز ساخته یا از صرف وقت زیاد، در مراجعه به منابع و مآخذ باز می‌دارد، و همین نشان ارزشمندی چنین کاری است[۲].البته حوادث پس از قرن پنجم تاکنون ترجمه و منتشر نشده است.
ویژگی‌ها
- کتاب با ویژگی‌هایی که دارد، در نوع خود در زبان فارسی کم‌نظیر و بلکه بی‌نظیر است. مهم‌ترین ویژگی، نوع دسته‌بندی مطالب آن است؛ نویسنده با ابداعی پذیرفتنی به ارائه قضایای تاریخ دست‌زده است. او کتاب را بر اساس سال تنظیم کرده و تا آنجا که میسر بوده هر سال را محور بررسی وقایع و حوادث آن قرار داده و هرچه در آن سال در جهان اسلام رخ نموده آورده است؛ بنابراین، خواننده به‌راحتی می‌تواند رویدادهای پیش‌آمده در یک سال را در نگاهی کوتاه، از نظر گذرانده و نسبت به آن‌ها اطلاعاتی اجمالی بیابد.
- دیگر ویژگی، اختصار و پرهیز از زیاده‌گویی است. نویسنده که وقت زیادی برای جمع‌آوری اطلاعات خام صرف کرده، به‌راحتی می‌توانست کتابی به‌مراتب حجیم‌تر از آنچه عرضه نموده، ارائه کند؛ اما با چکیده اطلاعات، خواننده غیرمتخصص را تا حد بالایی سیراب و برای پژوهشگر متخصص را نیز بستر پژوهشی مناسبی فراهم آورده است.
- سومین ویژگی، ارائه چکیده اطلاعاتی، در قالب جدول برای هر سال است که در آن سه ستون عمودی با عنوان‌ها، رویدادها، وقایع نظامی و درگذشته‌ها در نظر گرفته شده است که خواننده به‌آسانی و در نگاه آغازین می‌تواند از تمامی رویدادهای آن سال آگاهی یابد.
جدول‌های انساب، نقشه‌ها و شناسایی مناطق در پایان کتاب از دیگر ویژگی‌ها است.
- ارائه منابع و مآخذ مربوط به رویداد، یکی دیگر از ویژگی به شمار می‌رود.
- کتاب پس از ترجمه چند بار بازنگری و مقابله شده است و تا جایی که ممکن بود پاورقی‌ها و تعلیقه‌هایی بر برخی مطالب زده شد تا اندکی از شدت گرایشی آن کاسته شود[۳].
نویسنده برای معرفی رویدادها فقط به کتاب‌های تاریخی بسنده نکرده است؛ بلکه در کنار آن‌ها از کتاب‌های ادبی و دیوان‌های شعر، کتاب‌های مکاتب و مذاهب مختلف، کتاب‌های فلسفه و حکمت و هر کتابی که با زندگی جوامع اسلامی ارتباط دارد، مانند: سیاست، اقتصاد، فرهنگ و اجتماع بهره برده است[۴].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و پیشگفتار کتاب.