خلوت انس (خامنهای)
خلوت انس، گزیدهای است از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیتالله سید علی حسینی خامنهای در اهمیت، آداب و آثار نماز که به کوشش مجتبی صابری (معاصر)، گردآوری شده است.
| خلوت انس | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | خامنهای، علی، رهبر جمهوری اسلامی ایران (نويسنده) صابری، مجتبی (گردآورنده) |
| عنوانهای دیگر | بیانات رهبر معظّم انقلاب اسلامی در اهمیت، آداب، و آثار نماز ** حیات طیبه |
| ناشر | خبرگزاری فارس |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1399ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-600-8218-91-3 |
| موضوع | خامنهای، علی، رهبر جمهوری اسلامی ایران، 1318 - - دیدگاه نماز - خامنهای، علی، رهبر جمهوری اسلامی ایران، 1318 - - پیامها و سخنرانیها - زندگی - جنبههای مذهبی - اسلام |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 1399 /چ9ه8 1692 DSR |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
انگیزه نگارش
انگیزه نگارش این کتاب، برآمده از درک اهمیت و جایگاه نماز بهعنوان یک تکلیف الهی و مسیری سهلالوصول برای برقراری ارتباط با خداوند است. همچنین، نقش بیبدیل نماز در سعادت فردی و اجتماعی و نیز در تأمین امنیت روانی و سلامت جامعه، انتشارات انقلاب اسلامی را بر آن داشت تا در راستای وظایف خود، مجموعهای از بیانات و پیامهای رهبر معظم انقلاب اسلامی را در موضوع نماز تدوین کند[۱].
اهمیت کتاب
این اثر به دلایل زیر از اهمیت بالایی برخوردار است:
- جامعیت دیدگاهها: این کتاب، گزیدهای از دیدگاهها و توصیههای رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره چیستی نماز و نقش آن در ابعاد مختلف زندگی انسان، از جمله دور شدن از گناهان، دستیابی به معنویت و تأمین امنیت روانی را در بر میگیرد.
- منبع معتبر: محتوای کتاب، برگرفته از بیانات و پیامهای رسمی رهبر معظم انقلاب اسلامی است که به آن اعتبار و ارزش خاصی میبخشد.
- تأکید بر نقش سازنده نماز: این کتاب بر نقش اساسی نماز در شکوفایی فردی و اصلاح جامعه تأکید میکند و راهکارهایی را برای تعمیق فرهنگ نماز ارائه میدهد.
ساختار
این کتاب در یک جلد و در هشت فصل تدوین شده است.
سبک نگارش
- بیانی و خطابی: با توجه به اینکه کتاب مجموعهای از بیانات و پیامهای رهبر معظم انقلاب اسلامی است، لحن آن غالباً بیانی، موعظهای و خطابی است که هدف آن ترغیب و آموزش مخاطب است.
- موضوعی و منظم: مطالب بهصورت فصلبندیشده و موضوعی (بر اساس جنبههای مختلف نماز) سازماندهی شده است که به انسجام و وضوح محتوا کمک میکند.
- الهامبخش و ترغیبی: نگارش کتاب با هدف ایجاد انگیزه و شوق در خواننده برای اقامه نماز و درک عمیقتر آن صورت گرفته و به فواید روحی و معنوی نماز تأکید دارد.
- استدلالی و منطقی: برای تبیین مفاهیم، از استدلالها و مثالهایی استفاده شده که به درک بهتر موضوع کمک میکند.
- رسمی و ادیبانه: زبان کتاب، رسمی و درعینحال ادیبانه است که متناسب با موضوع مذهبی و سطح سخنان یک رهبر دینی است.
گزارش محتوا
فصل اول (خلوت انس): این فصل، به بررسی مفهوم و حقیقت نماز میپردازد و آن را بهعنوان بزرگترین نعمت الهی، سرمایهای عظیم و نیازی فطری برای انسان جهت ارتباط با خداوند معرفی میکند. همچنین، نماز بهعنوان مهمترین ابزار خودگردانی، عامل مبارزه با شیطان، وسیلهای برای زدودن گناهان و ارتباطی مستحکم و دائمی با خدا تشریح شده است. این فصل، نقش نماز در جهاد اجتماعی و تهذیب نفس و پرورش روان انسان را نیز برجسته میسازد[۲].
فصل دوم (پرواز تا ملکوت): این فصل، آثار فردی و اجتماعی نماز را شرح میدهد. در بعد فردی، نماز مهمترین عمل برای رسیدن به قلههای سعادت، عامل آرامش و تقویت قلب و وسیلهای برای رهایی از پوچی و کسب کمال معنوی است. در بعد اجتماعی، نماز بهعنوان شکلدهنده هندسه نظام اسلامی، کلیدیترین عنصر اصلاح فرد و جامعه و عامل مهم انضباط و انتظام اجتماعی معرفی شده است که موجب کاهش آسیبهای اجتماعی و به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی میشود[۳].
فصل سوم (ادب حضور): این فصل، به آداب درونی نماز، بهویژه «حضور قلب» میپردازد و آن را از مهمترین ارکان نماز میداند. بر تربیت روح از طریق توجه به اذکار و معانی نماز تأکید میکند و نماز را اکسیر اعظم برای جذب دلها معرفی مینماید. اهمیت خواندن صحیح نماز، اخلاص در آن و پرهیز از سبک شمردن و وقت تلف کردن در نماز از دیگر مباحث مهم این فصل است[۴].
فصل چهارم (شوق وصال): این فصل، به ایجاد اشتیاق و علاقه به نماز از طریق توجه به مستحبات و نوافل میپردازد؛ نماز را ابزاری برای تحمل دشواریهای مسئولیتها و مایه صفا و پاکی روح و دل میداند. تأکید بر نماز شب و نقش نماز در دور کردن گناهان از دیگر موضوعات این فصل است که به تقویت ارتباط با خدا و رسیدن به وصال او کمک میکند[۵].
فصل پنجم (ستون خیمه دین): این فصل، نماز را ستون دین و نشانه مؤمنان میداند که اقامه آن موجب تأسیس جامعه توحیدی و رسیدن به آرمانهای بلند اجتماعی میشود. همچنین، بر وظیفه آحاد جامعه و نهادهایی چون صدا و سیما، رسانهها و بخشهای دولتی در ترویج فرهنگ نماز و ایجاد نمازخانههای مناسب تأکید میکند و راهکارهایی را برای حضور فعال بزرگان و شخصیتها در نماز جماعت ارائه میدهد[۶].
فصل ششم (قرارگاه مؤمنان): این فصل، به جایگاه ویژه نماز جمعه و جماعت بهعنوان «قرارگاه مؤمنان» میپردازد. نقش سیاسی - عبادی نماز جمعه، اهمیت احیای آن توسط امام خمینی(ره) و تأثیر آن در برملا کردن نقشههای دشمنان اسلام مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین، نماز جماعت بهعنوان مظهر همدلی، همکاری اجتماعی، ایستادگی و شجاعت در مقابل دشمنان معرفی میشود[۷].
فصل هفتم (بهار عبادت): این فصل، بر اهمیت ویژه نماز در دوران جوانی تأکید میکند و جوانی را «بهار عبادت» میداند. به جوانان توصیه میشود که از همان سنین پایین، انس با نماز را آغاز کنند و به انجام نوافل بپردازند. لذت ذکر الهی و ارتباط با خدا را فراتر از تمامی لذتهای مادی دانسته و جوانان را به بهرهمندی از این موهبت عظیم تشویق میکند[۸].
فصل هشتم (انقطاع الی الله): این فصل، به مفهوم «انقطاع الی الله» (بریده شدن از غیر خدا و پیوند با خداوند) از طریق نماز میپردازد و نمونههایی از زندگی ائمه اطهار و بزرگان دین را ارائه میدهد. حالات عبادت حضرت علی(ع)، حضور معنوی امام سجاد(ع) و گریههای نیمهشب امام خمینی(ره) مثالهایی از این انقطاع و اتصال عمیق با پروردگار هستند. این فصل نشان میدهد که انس با معنویات و نماز از دوران نوجوانی میتواند انسان را به اوج قلههای معنوی برساند[۹].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.