خدا در اندیشه انسان
خدا در اندیشه انسان، اثر شهید مرتضی مطهری (1298-1358ش)، کتابی است در بررسی منشأ پیدایش اندیشه خدا در فکر بشر.
| خدا در اندیشه انسان | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مطهری، مرتضی (نويسنده) |
| ناشر | صدرا |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1401ش - 1443ق |
| چاپ | 9 |
| موضوع | مطهری، مرتضی، 1298 - 1358. - وعظ - الهيات |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
کتاب حاضر، مشتمل بر پنج سخنرانی از شهید مطهری است که در جمعی که بیشتر آن را دانشجویان و قشر تحصیل‌کرده تشکیل می‌داده، ایراد شده است. این مباحث، درباره خدا و ریشه پیداش فکر خدا در بشر با توجه به شبهات مطروحه از طرف ماتریالیست است که در ضمن آن، به نقادی ذهن انسان نیز پرداخته شده است. آن‌چنان‌که از مباحث کتاب پیداست، مابین برخی جلسات، جلسه یا جلساتی بوده است که متأسفانه در دست نیست، ولی با توجه به اینکه استاد معمولا در ابتدای هر جلسه، اشاره‌ای به مبحث گذشته داشته‌اند، تا حدودی این کاستی برطرف شده است[۱].
بااین‌وجود، مباحث کتاب، بحث ممتازی در خداشناسی و برخی مسائل مرتبط با آن از نظر محتوا و سبک بیان است و برای علاقه‌مندان به معارف اسلامی، مغتنم و دانش‌افزاست[۲].
مطالب کتاب، در پنج بخش کلی، تنظیم شده است. در بخش نخست، ابتدا ذهن انسان، به آینه تشبیه شده[۳] و سپس، ضمن بیان تفاوت‌های آینه و ذهن بشر[۴]، به مباحثی همچون شناخت خدا از راه تغیر اشیای جهان[۵] و شناخت فلسفی خدا از راه امکان و احتیاج[۶] و نیز از راه نظم و توجه به هدف در طبیعت[۷]، پرداخته شده است.
در بخش دوم، به بررسی نظریه تأثیر شرایط عینی و ذهنی در فکر انسان پرداخته شده، ادعای تابعیت مطلق اندیشه از شرایط عینی و ذهنی[۸] و تلازم میان نفی انسان و نفی خدا و بی‌اعتباری همه فلسفه‌ها طبق این نظریه[۹]، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
در بخش سوم، از منشأ اعتقاد به خدا سخن به میان آمده[۱۰] و در بخش چهارم، به اثبات این موضوع پرداخته شده است که جهان بدون یک حقیقت بی‌نیاز، قابل توجیه نیست[۱۱]. در آخرین بخش، مبحث شناخت خدا از راه نقص‌ها و کمالات موجود در عالم، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. امکان استقلال اندیشه در شرایط مختلف عینی و ذهنی، سه راه خداشناسی و اشاره‌ای به برهان نظم، از جمله مباحث این بخش از کتاب می‌باشد[۱۲].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.