خاورمیانه و پارادایم سایکس - پیکو
خاورمیانه و پارادایم سایکس - پیکو تألیف محمدرامبد فرهودی مقدم؛ این کتاب با رویکرد تحلیلی توصیفی و با بهره‌گیری از نظریات مطرح در فرآیند دولت - ملت سازی، در پی تحلیل و بررسی تأثیرات پروژه‌ی دولت - ملت‌سازی استعماری در ظهور دولت‌های نوین در خاورمیانه و تأثیر آن در رابطه با بحران‌های خاورمیانه است.
| خاورمیانه و پارادایم سایکس - پیکو | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | فرهودی مقدم، محمدرامبد (نویسنده) |
| ناشر | انتشارات مادیار |
| مکان نشر | سنندج |
| سال نشر | ۱۴۰۱ |
| شابک | 987-622-7420-4700 |
| کد کنگره | |
ساختار
کتاب از هفت فصل تشکیل شده است. فهرست مطالب در یک نگاه کلی:
فصل اول: مفاهیم کلیدی در دولت – ملت سازی
فصل دوم: نظم سایکس پیکو در پیدایش دولت مدرن در خاورمیانه
فصل سوم: چالش‌های ملی نظم سایکس – پیکو
فصل چهارم: چالش‌های منطقه‌ای نظم سایکس – پیکو
فصل پنجم: جهانی شدن و چالش‌های بین‌المللی نظم سایکس – پیکو
فصل ششم: گرانیگاه بحران در خاورمیانه
فصل هفتم: مواجه‌های احتمالی پیش روی خاورمیانه
معرفی کتاب
آغاز پروژه‌ی دولت – ملت سازی در خاورمیانه با طراحی قدرت‌های بین‌المللی و استعماری وقت صورت بندی شده است. مرزهای ترسیم شده بعد از فروپاشی امپراتوری عثمانی عمدتا به طور مصنوعی و بدون توجه به بافت دموگرافیک از مناطق تعیین شد. اکنون با دهه‌ها اصرار بر تکوین این سامان سیاسی به جای مانده از میراث استعمار که در کتاب با عنوان پارادایم سایکس – پیکو یاده شده است، بنیانی را بنا نهاد که باعث شد اغلب دولت‌های برخاسته از این نظم، خود، به گرانیگاه بحران در خاورمیانه مبدل شوند.
کتاب حاضر می‌کوشد با تحلیل توصیفی کنش‌های متقابل میان نیروهای برآمده از پارادایم سایکس – پیکو آن را به عنوان کانون توالی بحران مورد ارزیابی قرار دهد و همچنین با بهره‌گیری از نظریات مطرح در علم سیاست؛ فرایند دولت – ملت سازی و همچنین سناریوهای اجتماعی پیش روی نظم سیاسی خاورمیانه درعصر جدید را کنکاش کند. از این رو این نوشتار نسبت به پژوهش‌های مشابه پیشین این تفاوت را دارد که بر خاورمیانه به عنوان یک منطقه‌ی هویتی، فرهنگی و تاریخی تمرکز دارد. دوم اینکه در ادبیات پژوهش‌های پیشین در پردازش عوامل شکست دولت – ملت سازی یا بر یک عامل یا بر مجموعه‌ای از عوامل برون زاد یا درون زاد توجه شده و از نگاه عمیق به علل شکست درونی دولت – ملت سازی در خاورمیانه غافل بوده‌اند. و سوم، در پردازش ابتر یا ناقص عوامل دولت – ملت سازی در پژوهش‌های دیگر به خوبی اساس واقعیت‌های خاورمیانه مورد بحث قرار نگرفته است. در نهایت نیز دیگر آثار غالبا یا بر دولت سازی، یا ملت سازی، چرایی و چگونگی و عوامل شکست یکی از این دو تاکید داشته و از درک همزمان و جامع آن غافل بوده‌اند. اما مجموع این کمبود ها در کتاب حاضر مورد پردازش و بحث قرار خواهد گرفت. در همین راستا، در کلیت این نوشتار، در فصل اول، نخست مبانی نظری در ارتباط با مسأله‌ی پژوهش ارائه شده و در فصول بعدی به بررسی تاریخ شکل‌گیری نظم دولت مدرن و روند دولت – ملت سازی در خاورمیانه و تأثیر آن در ظهور چالش‌های همواره موجود، پرداخته است و در پایان مواجه‌های احتمالی پیش روی خاورمیانه مورد ارزیابی قرار گرفته است.[۱]
پانويس