حکمت‌نامه لقمان
حكمت‌نامه لقمان اثر محمد محمدى رى‌شهرى، با همكارى مهدى غلامعلى و ترجمه جعفر آريانى، در سال 1385ش، در موضوع شخصيت لقمان حكيم و كلمات حكيمانه او تأليف شده است.
| حکمت‌نامه لقمان | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | غلامعلی، مهدی (نویسنده)
آریانی، جعفر (مترجم) محمدی ری‌شهری، محمد (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | عربی - فارسی |
| ناشر | مؤسسه علمی فرهنگی دار الحديث، سازمان چاپ و نشر |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1388 ش |
| چاپ | 4 |
| شابک | 978-964-493-229-8 |
| موضوع | احادیث شیعه - قرن 14
لقمان - احادیث اخلاقی لقمان - کلمات قصار |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 248 /ح3م3 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
انگيزه نگارش اين كتاب، ارائه اندرزهاى ارزنده مشهورترين حكيم در تاريخ اديان ابراهیمى، به صورتى نو و با كاربردى آسان مى‌باشد.[۱]
شخصيت مشهور لقمان حكيم و توجه پيامبر اسلام و ائمه معصومين(ع) به بيان حكمت‌هاى او، همچنين جامعيّت و استناد مطالب اين كتاب، اهمّيت و جايگاه اين كتاب را روشن مى‌سازد.
ساختار
كتاب براساس پيشگفتار، درآمد و ده فصل تنظيم شده است.
مؤلف، اين كتاب را با دسته‌بندى موضوعى حكمت‌هاى لقمان كه از منابع متعدد به دست آمده به شيوه نقلى محض، تأليف كرده است.
گزارش محتوا
پيشگفتار شامل برشمارى فصول، حكمت‌هاى منسوب به لقمان، كه در هيچ يك از منابع يافت نشده و افسانه‌هاى مربوط به وى مى‌باشد.[۲]
مؤلف در مقدمه‌اى با عنوان «درآمد»، معناى حكمت در قرآن و حديث را عبارت از مقدمات استوار علمى، عملى و روانى براى نيل به مقصد والاى انسانيت دانسته است. وى بر همين اساس، حكمت را به سه نوع علمى، عملى و حقيقى تقسيم مى‌كند و سرآمد حكيمان را انبياى الهى و اوصياى آنان معرفى مى‌نمايد.[۳]
مؤلف در فصل يكم با عنوان «زندگى‌نامه لقمان» به بررسى تبار، تاريخ زندگى، شغل، شاگردان، طول عمر و آرامگاه وى با نقل اخبار تاريخى گوناگون و حتى متعارض پرداخته است. ايشان در ادامه به سؤالاتى چون پيامبرى لقمان؟ رمز دستيابى لقمان به حكمت؟ و همانندان لقمان در امت اسلامى؟ پاسخ گفته است.[۴]
فصل دوم شامل حكمت‌هاى لقمان در قرآن، به همراه اخبارى در موضوعات شرك، نقش اعمال، كارهاى بزرگ، تكبر و غرور مى‌باشد.[۵]
مؤلف در فصل سوم ده داستان حكيمانه لقمان را از منابع گوناگون جمع‌آورى كرده است.
در فصل چهارم حكمت‌هايى درباره علم و معرفت آمده است، كه در آن ارزش و نشانه‌هاى عقل و عالم، دانش‌آموزى و آداب آن، ارزش و فوائد علم، فضيلت دانشمند و ادب همنشينى با او و نكوهش علاقه به نادان و دشمنى با دانا، بررسى شده است.[۶]
نویسنده در فصل پنجم با عنوان «عوامل خودسازى»، حكمت‌هايى از لقمان پيرامون موضوعاتى چون نصيحت‌پذيرى، يقين، تواضع، جهاد با نفس، استغفار، تقوا، ذكر، توكّل، زهد، قناعت را بيان كرده است.[۷]
فصل ششم شامل حكمت‌هايى در باب آفت‌هاى خودسازى مانند ظلم، حسد، ريا، دروغ، بداخلاقى و نگاه حرام مى‌باشد.[۸]
در فصل هفتم آداب اخلاقى و اجتماعى مانند: آداب خنده، مشورت، خوردن، ميهمانى، داورى، فقر، سفر و انتخاب دوست در حكمت‌هاى لقمان ذكر شده است.[۹]
مؤلف در فصل هشتم و نهم به ترتيب، مثل‌هاى حكيمانه و حكمت‌هاى لقمان را در موضوعات گوناگون گردآورى نموده است.[۱۰]
از آنجايى كه مؤلف، حكمت‌هاى لقمان در فصول گذشته را از لحاظ موضوعى و مباحث جزئى تدوين نموده بود، در فصل آخر بسيارى از آن حكمت‌ها را به صورت جامع و كامل از منابع اخبار، بدون تقطيع و پراكندگى نقل نموده است.[۱۱]
وضعيت كتاب
فهرست اجمالى كتاب، در ابتداى آن و فهرست‌هاى آيات، اشخاص، جمعيت‌ها و قبيله‌ها، مكان‌ها، منابع و فهرست تفصيلى كتاب در پايان كتاب آمده است.[۱۲]
پاورقى‌ها شامل آدرس آيات، احاديث، اشعار و منابع كتاب مى‌باشد.
پانويس
منابع مقاله
پيشگفتار، درآمد و متن كتاب.