حقوق فرزندان در مکتب اهل‌بیت علیهم‌السلام

حقوق فرزندان در مکتب اهل بیت(ع)، تألیف محمدجواد طبسی(متولد 1331ش) در تبیین حقوق واجب و وظایف دینی و اجتماعی والدین نسبت به فرزندانشان است و با استناد به دستورات و راهنمایی‌های معصومین(ع)، به تشریح این حقوق به هدف تربیت صحیح فرزندان پرداخته شده است.

حقوق فرزندان در مکتب اهل‌بیت علیهم‌السلام
پدیدآوران	مروجی طبسی، محمد جواد (نويسنده) معرفت، محمدهادی (مقدمه‌نويس)
ناشر	دفتر تبليغات اسلامی حوزه علميه قم. مرکز انتشارات
مکان نشر	ایران - قم
سال نشر	1376ش
چاپ	2
شابک	‎964-424-292-0
موضوع	اسلام و خانواده - تربیت خانوادگی (اسلام) - حقوق کودک - جنبه‏های مذهبی - اسلام - والدین و فرزندان - جنبه‏های مذهبی - اسلام - والدین و کودک (اسلام) - کودکان مسلمان
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‎‏/‎‏ط‎‏2‎‏ح‎‏7 253/4 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

انگیزه نگارش

هدف نویسنده از نگارش کتاب، نجات کودکان و جوانان از خطر انحراف و جلوگیری از فروپاشی خانواده‌ها، با تکیه رهنمودهای پیشوایان معصوم بوده است.

ویژگی کتاب

از ویژگی‌های کتاب استناد آن به سیره معصومان(ع) در کیفیت برخورد و معاشرت آنان با فرزندانشان به عنوان راه حل نهایی در تربیت است.

ساختار و محتوای کتاب

مباحث کتاب در دو مقدمه (مقدمه از آیت‌الله محمدهادی معرفت در اهمیت کتاب و مقدمه نویسنده درباره موضوع، اهمیت کتاب و هدف از نگارش آن است) و هشت فصل به شرح زیر تنظیم شده است:

1. فصل اول: جایگاه فرزند و مسؤولیت والدین. این فصل با اشاره به جایگاه فرزندان در پرتو قرآن و روایات و موهبت و نعمت شمردن آنها، به وظیفه پدر و مادر در آموزش توحید و آداب الهی به فرزندان علاوه بر وظیفه تامین خوراک و پوشاک بر اساس روایات توجه شده است.
2. فصل دوم: دوران تولد و رعایت سنت‌ها. مباحث این فصل بر سنت‌های بدو تولد متمرکز است و در آن از استحباب گفتن اذان و اقامه در گوش نوزاد، برداشتن کام نوزاد، سنت ختنه نوزادان پسر در هفتمین روز ولادت آنان، تراشیدن سر آنان و صدقه دادن به میزان وزن موی آنها، ولیمه دادن و اطعام مؤمنین، عقیه کردن به همراه آداب آن سخن گفته شده است.در ادامه موضوع سنت انتخاب نام خوب و مناسب برای فرزندان به همراه روایاتی در این باب مطرح شدهو در آخر به موضوع شیر دادن به نوزاد و تاثیرات آن و... اشاره شده است.
3. فصل سوم: رابطه پدر و فرزند. در این فصل مطالبی بر رابطه‌ای عاطفی و اخلاقی میان والدین و فرزندان تاکید شده و درباره خوشحالی از ولادت دختر و فضیلت شمردن آن بر خلاف سنت جاهلی و آثار اخروی احسان و محبت به فرزندان، نوادگان و سایر کودکان، مطالبی با تکیه بر قرآن، سیره پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) و روایات نقل شده از آنان، مطرح شده است. شیوه‌های گوناگون مهرورزی به کودکان و بیان آثار تربیتی و اخلاقیباضافه بیان زمینه سازی برای رشد و شکوفایی استعدادهای نهفته کودکان، اهمیت دعای پدر و مادر برای آنان و آثار آن و شکیبایی در سوگ فقدان فرزند از دیگر مطالب این فصل است.
4. فصل چهارم: ادب‌آموزی و تربیت فرزندان. اهمیت تربیت و نقش آن در تکامل انسان با توجه به زمان مناسب برای تربیت فرزندان و فواید آن، نخستین مطالب این فصل است.ابزارهای تربیت فرزندان و تدابیری که در بازسازی رفتار فرزندان کارساز است همچون تشویق و تنبیه، باضافه برخی حقوق فرزند بر والدین از قبیل تعلیم خواندن و نوشتن و دیگر آموزش‌های ضروری از دیگر مطالب مطرح شده در این فصل است.
5. فصل پنجم: دوران بازسازی شخصیت فرزند. در این فصل به برچیدن زمینه فساد و انحراف فرزندان با اشاره به باریک‌بینی‌های تربیتی اسلام در این جهتو یادآوری بزرگی گناه و خطیر بودن آن به فرزندان با اشاره به توصیه‌هایی از لقمان حکیم و امامان معصوم به فرزندان خویش پرداخته شده است.واکسینه کردن فکر و مغز فرزندان از رهگذر تربیت آنان بر محبت اهل بیت(ع)، مسلح کردن آنان در برابر افکار انحرافی و گفتگو با آنان در مورد معارف اسلامیباضافه کنترل دوستان و وظایف مهم والدین نسبت به دوستی‌های فرزندان با ارائه راهکارهایی با تکیه بر فرمایشات معصومان از مباحت مطرح شده در این فصل است.
6. فصل ششم: پرورش ایمان و مذهب. در این فصل به برخی از مسئولیت‌های والدین در خصوص پرورش ایمانی فرزندان پرداخته شده است. نخست آشنا کردن آنان به خداوند و آفریدگار هستی، آموزش دین و احکام متناسب با نیازهای آنان و آشنا کردن عملی آنان با احکام شرعی مطرح شده است.در ادامه در مباحثی به ترغیب فرزندان به امور عبادی و کارهای پسندیده توسط والدین با رفتار و گفتار، موعظه و نصیحت و آشنا نمودن آنان با زندگی ابدی و معاد اشاره شده و از اهمیت دادن به نماز، روزه، تلاوت قرآن و آموزش آنها به فرزندانو آشنا کردن آنان با مستحبات و بزرگداشت شعائر دینی و تشویق به انجام آنها و...سخن به میان آمده است.
7. فصل هفتم: فرزند و جامعه. آموزش زندگی اجتماعی و آداب آن به فرزندان در این فصل مورد توجه قرار گرفته است. یاری رساندن به فرزندان در خودشناسی و توجه دادن آنان به کرامت انسانی، احترام به شخصیت دیگران و متخلق شدن به اخلاق اسلامی با رعایت برخی از امور ارزشمند و دوری گزینی از برخی اعمال ناشایست نخستین مطالب فصل را تشکیل داده است. به دنبال آن به ایجاد ارتباط فرزندان با دانشمندان و اهل علم و آموزش آنان به دور اندیش در کارهاهمچنین چگونگی برون رفت آنان از مشکلات و روش مقابله با آنها در زندگی و توصیه به عدم دلبستگی به دنیا و تمایلات اشباع‌ناپذیر مادی که از وظایف والدین در تربیت فرزندان است در این فصل به آن پرداخته شده است.
8. فصل هشتم: دوران بلوغ و جوانی. در این فصل به وظایف والدین در این دوره از زندگانی فرزندان پرداخته شده و به اهمیت انجام برخی امور توسط والدین مانند جشن تکلیف، انتخاب همسر مناسب با ذکر برخی ویژگی‌های آن اشاره شده است.در پایان مباحث کتاب آینده فرزندان مطرح شده و از توجه به آینده شغلی آنان، آشنا کردن آنان با برخی تجربیات زندگی و کمک مالی به آنها سخن گفته شده است.

منابع مقاله

1. مقدمه‌ها و متن کتاب.