حسینی حائری، سید کاظم
سید کاظم حسینی حائری (متولد 1317ش)، فقیه، اصولی، از مراجع تقلید شیعه، نویسنده، مقرر و مؤسس مدرسه علمیه سید محمد باقر صدر، برادر آیت‌الله سيد على‌اكبر حسینی حائری
| نام | حسینی حائری، کاظم |
|---|---|
| نامهای دیگر | آیت‌الله حسینی حایری
حائری، کاظم حسینی، کاظم |
| نام پدر | سید علی |
| متولد | 1317 ش |
| محل تولد | کربلا |
| رحلت | |
| اساتید | سید علی حائری (پدر)-آیت‌الله شاهرودى- آیت‌الله سيد محمدباقرصدر |
| برخی آثار | المرجعیه و القیاده |
| کد مؤلف | AUTHORCODE00270AUTHORCODE |
ولادت
او در دهم شعبان سال 1357 هجرى قمرى در شهر كربلا در خانواده‌اى اهل علم و از سلالۀ پاک خاندان اهل‌بيت عليهم‌السلام ديده به جهان گشود.پدرش سيد على از علما و اساتيد حوزه علميه نجف اشرف بود و مادرش دختر آيت‌اللّه شيخ محمدرضا فاضل زنى اهل علم و فضل بود.
لقب
او را حسينى گويند چرا كه نسب شريفش به امام حسين عليه‌السلام مى‌رسد و حائرى گويند چرا كه اهل كربلا است و كربلا را حائرى مى‌گويند.
متوكل خليفه عباسى در زمان خلافت خود دستور داد تا راه آب رودخانه فرات را به سوى حرم امام حسين عليه‌السلام باز نمايند تا به اين وسيله قبر آن حضرت را نابود سازد اما به قدرت خداوند آب دور بقعه آن حضرت را فرا گرفته به قبر آن حضرت آسيبى نرساند از اين جهت كربلا را حائر ناميدند چرا كه آب در اطراف آن سرگردان شد.
تحصيلات
آیت‌الله سيد كاظم حسينى حائرى تحصيلات خود را از پنج سالگى در محضر مادر فاضل خود آغاز كرد.او خواندن و نوشتن و قرائت قرآن، دعا، زيارت، برخى از رساله‌هاى عمليه و تعدادى از کتاب‌هاى حديث مانند«عين الحياة»علامه مجلسى را از مادر خود فرا گرفت.سپس در محضر پدر دانشمندش، علوم عربى، مكاسب شيخ انصارى و كفايه آخوند خراسانى را آموخت.پدرش شيوۀ خاصى در درس دادن به او داشت.او از فرزندش مى‌خواست تا هر درسى را خود مطالعه نمايد و در جلسه درس ارائه دهد و او اشكالاتش را بر طرف مى‌ساخت.
آیت‌الله حائرى از محضر درس برخى ديگر از اساتيد دوره سطح حوزه علميه نجف اشرف نيز بهره برد.وى در هفده سالگى پس از اتمام دوره سطح در درس خارج فقه و اصول حضرت آیت‌الله سيد محمد شاهرودى شركت كرد.و چندين دوره خارج اصول و کتاب‌هاى متعدد فقهى را از محضر ايشان فرا گرفت.وى بسيار مورد علاقه آيت‌اللّه شاهرودى استاد خود بود به حدى كه آیت‌الله شاهرودى جواب برخى از استفتائات خود را به ايشان واگذار مى‌كرد.
آشنايى با شهيد صدر
آشنايى با شهيد سيد محمدباقرصدر تحولى عظيم در زندگى علمى آيت‌اللّه حائرى ايجاد كرد.ايشان خود در اين باره مى‌فرمايد:
«در همين بين با آیت‌الله شهيد سيد محمدباقرصدر آشنا شدم و حدود چهارده سال از محضر آن شهيد بزرگوار، فقه و اصول فرا گرفتم.افزون بر فقه و اصول، در فلسفه و اقتصاد از محضر ايشان بهره برده‌ام، بدين گونه كه دو اثر مهم ايشان را: «اقتصادنا» و «فلسفتنا» را با دقت مطالعه مى‌كردم و هر كجا شبهه و پرسشى پيش مى‌آمد، در محضر ايشان مطرح مى‌كردم و آن بزرگوار مطلب را براى من باز می‌كردند و به پرسشها، پاسخ مى‌دادند.همچنين، كتاب «الأسس المنطقيه» را در نزد ايشان خوانده‌ام و در تدوين بخشى از اين كتاب با حضرت ايشان همكارى علمى داشته‌ام.اين كتاب، در حساب احتمالات و بيان چگونگى رسيدن احتمالات، به علم است.
در ابتداى آشنايى من با ايشان، بحث ايشان دربارۀ «ترتب» بود.پس از مدتى شركت در درس، براى من مشكلاتى پيش آمد كه بر آن شدم در درس حاضر نشوم.ايشان، از اين جريان آگاه شد و از من خواست به حضور در درس ادامه دهم و فرمود: «اگر پنج سال در اين درس حاضر شوى، من اجتهاد تو را تضمين مى‌كنم».
مهاجرت به ايران
آيت‌اللّه سيد كاظم حائرى در سال 1394 هجرى قمرى بر اثر فشارهاى دولت عراق مجبور به ترك وطن و مهاجرت به ايران شد.او به شهر قم آمد و در حوزه علميه قم شروع به درس و بحث و ادامه راه استاد شهيد خود نمود.وى با مجالس درس پر رونق خود جمع فراوانى از فضلاى حوزه را به دور خود جمع نمود و آنان را با افكار عالى خود و شهيد سيد محمدباقرصدر آشنا نمود.يكى از خدمات بزرگى كه ايشان در اين
دوران به انجام رساندند تأسيس مدرسه‌اى علميه به نام «مدرسه علميه شهيد سيد محمدباقرصدر» است.وى شبهاى جمعه و شبهاى ماه مبارک رمضان در اين مدرسه به تدريس اخلاق و عقايد مى‌پردازد.
از ديگر خدماتى كه ايشان در اين دوران به عمل آوردند تأسيس مركزى براى اعزام روحانیون مبلغ به مراكز تبليغى است.
شهادت فرزند
از ديگر فداكاریهاى حضرت آيت‌اللّه سيد كاظم حائرى فرستادن فرزند خود به جبهه‌هاى حق عليه باطل بوده وى با اين كار ثابت كرد كه فقط اهل سخن نيست بلكه اهل عمل نيز هست و سرانجام فرزند شجاع ايشان سيد جواد حسينى حائرى در راه دفاع از اسلام و راه جدش حسين بن علی عليه‌السلام در جبهه‌هاى حق به شهادت رسيد.
سخن شهيد صدر
شهيد سيد محمدباقرصدر نيز علاقه وافرى به آيت‌اللّه سيد كاظم حائرى داشت.وى در يكى از نامه‌هاى خود به ايشان مى‌فرمايد:
«فقد تسلمت بقلب يرتعش شوقا و حنينا و ينزف ألما، سطوركم الحبيبة و قرأتها مرارا و تكرارا».
«نامه دوست داشتنى شما را با قلبى كه از شوق لرزان و با ناله‌اى دردناك از فراق شما دريافت كردم و آن را چندين بار خواندم».
وى در جاى ديگر مى‌فرمايد:
«قد ربيتك يا أبا جواد من الناحية العلمية و كنت آمل أن أستعين بك فى هذه المرحلة».
اى ابا جواد من شما را از جهت علمى تربيت نمودم و آرزو دارم تا در اين دوران از يارى شما بهره‌مند گردم».
کناره‌گیری از مرجعیت
سید کاظم حائری در اول صفر ۱۴۴۴ قمری مصادف با ۷ شهریور ۱۴۰۱ شمسی با انتشار بیانیه‌ای از مرجعیت کناره‌گیری کرد.[۱] او در این بیانیه علت کناره‌گیری را ناتوانی جسمی اعلام کرد و پیروان خود را به تبعیت از آیة‌الله سید علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران توصیه کرد.[۲]
آثار
حضرت آيت‌اللّه سيد كاظم حائرى داراى تأليفات ارزشمندى است.قلم شريف ايشان تاكنون کتاب‌هاى فراوانى در موضوعات گوناگون به نگارش در آورده كه برخى از آنها به زيور چاپ مزين گشته است مانند:
- «مباحث الاصول»
- اين كتاب تقريرات درس خارج اصول شهيد سيد محمدباقرصدر است.
- «أساس الحكومة الاسلامىة»
- اين كتاب دربارۀ دموكراسى، شورا و ولايت فقيه است.
- «الكفاح المسلح فى الاسلام»
- اين كتاب درباره جهاد در زمان غيبت است.
- «ولاية الأمر فى عصر الغيبة»
- «دليل المجاهد»
- اين كتاب در بيان وظايف مجاهدين عراقى در داخل عراق است.
- «القضاء فى الفقه الاسلامى».
- «الإمامة و قيادة المجتمع»
- «الفتاوى المنتخبة»
- اين كتاب رساله عمليه ايشان است كه به صورت مجموعه استفتائات ايشان است.
- «المرجعية و القيادة»
- «دليل المسلم المغترب»
- اين كتاب مجموعه احكام مورد نياز مسلمانهايى كه در كشورهاى غربى زندگى مى‌كنند است.
پانویس
- ↑ آیت‌الله حائری از مرجعیت کناره گرفت. خبرگزاری ابنا. مرور خبر ۷ شهریور ۱۴۰۱ش.
- ↑ «بیان سماحة السید الحائری یعلن فیه عدم الاستمرار فی التصدی للمرجعیة بسبب المرض والتقدم فی العمر»، سایت رسمی سید کاظم حسینی حائری.
منابع مقاله
- مجلۀ حوزۀ شمارهاى 80-79
- زندگى نامه حضرت آيت‌اللّه سيد كاظم حسينى حائرى نوشته يكى از شاگردان ايشان
- «بیان سماحة السید الحائری یعلن فیه عدم الاستمرار فی التصدی للمرجعیة بسبب المرض والتقدم فی العمر»، سایت رسمی سید کاظم حسینی حائری، ۷ شهریور ۱۴۰۱ش.