تهذيب الأخلاق (یحیی بن عدی)
تهذيب الأخلاق، از آثار مترجم، کاتب و نسخه‌نویس، پزشک، حکیم اخلاقی و منطقی نصرانی یعقوبی تکریتی بغدادی قرن چهارم هجری قمری، ابوزکریا یحیی بن عدی بن حمید بن زکریا، مشهور به یحیی بن عدی و یحیی منطقی (متوفای 364ق)، رساله‌ای مستقلّ در اخلاق یونانی و تألیف‌شده در دوره اسلامی است که اصول کلی تربیت و نیز سیاست و کشورداری را با اختصار بیان می‌کند. مترجم، پژوهشگر و مصحح معاصر، محمد دامادی این کتاب را به زبان فارسی ترجمه کرده و مقدمه و تعلیقاتی سودمند بر آن افزوده و شخصیت و آثار نگارنده و به‌خصوص ویژگی‌ها و روش اثر حاضر را شناسانده و متن کامل آن (به زبان عربی) را نیز آورده است.
| تهذيب الأخلاق(یحیی بن عدی) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | یحیی بن عدی (نويسنده) دامادی، محمد (مصحح و مترجم) |
| عنوان‌های دیگر | تهذیب الاخلاق. فارسی - عربی |
| ناشر | پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگى |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1365ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | اخلاق اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 - اخلاق - متون قدیمی تا قرن 14 |
| زبان | عربی - فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 1365 32041ی2ف 1185 BJ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
برای دیگر کاربردها، تهذیب الأخلاق (ابهام‌زدایی) را ببینید.
روش و ارزش کتاب
- به گفته پژوهشگر معاصر فلسفه سیاسی، سید جواد طباطبایی (1324-1401ش)، یحیی بن عدی «تهذيب الأخلاق» را بر پایه منابع یونانی و به احتمال بسیار، کتاب ارسطو و شرح‌های نوافلاطونی و مسیحی آن، فراهم آورده است. این رساله که بی‌شباهت به برخی از اندرزنامه‌های ایرانشهری دوره متأخر ساسانی با صبغه‌ای نوافلاطونی نیست، به‌رغم اهمیت آن به‌عنوان نخستین رساله در اخلاق یونانی، مورد توجه اهل نظر قرار نگرفت و با انتشار نسخه کتاب ابوعلی مسکویه که به نظر می‌رسد در انتخاب عنوان رساله خود نظری به تهذيب الأخلاق یحیی بن عدی داشته است، برای همیشه از نظرها محو شد و رساله ابوعلی مسکویه جای آن را گرفت[۱].
هدف و روش
- محمد دامادی این کتاب را در غایت ایجاز و شامل اصول و فروع اخلاقی و تدابیر علمی و عملی و ضروری برای خوشبختی در زندگی شمرده است[۲].
ساختار و محتوا
- این اثر مختصر، شامل مقدمه مترجم، متن عربی «تهذيب الأخلاق» و ترجمه فارسی آن است. نویسنده بعد از بیان 20 فضیلت و 20 رذیلت اخلاقی و چند صفت اخلاقی مورد اختلاف، ارتباط اخلاق و حکمرانی را مطرح کرده است.
نمونه مباحث
- «هر که دوستدار اعتلای اخلاق نیکو است باید به امعان نظر در کتاب‌های اخلاقی و سیاسی بیاغازد و آنگاه به علوم راستین (علوم الحقائق) بپردازد... همچنین همنشینی با دانشوران ...»[۳].
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- طباطبایی، سید جواد، «دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، تهران، 1387ش.