تفصيل الحقوق
تفصيل الحقوق، شرحى است روائى بر رساله حقوق امام سجاد(ع)، به قلم شيخ محمدحسن رمزى طبسى، به زبان عربى.
| تفصيل الحقوق | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | پسران محمدحسن رمزی طبسی (مصحح)
علی بن حسین(ع)، امام چهارم (نویسنده) رمزی طبسی، محمدحسن (شارح) |
| عنوان‌های دیگر | رساله حقوق. شرح شرح روائی علی رسالة الحقوق للامام السجاد علیه‌السلام |
| ناشر | يوسف فاطمه علیه‌السلام |
| مکان نشر | مشهد مقدس - ایران |
| سال نشر | 1386 ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-2803-07-1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
تأليف كتاب، در سال 1418ق، به پايان رسيده است.
ساختار
كتاب، شامل يك مقدمه و متن است. متن كتاب، مشتمل بر شرح پنجاه حق از رساله حقوق امام سجاد(ع) و آيات و روايات مربوط به اين حقوق است.
شيوه مؤلف در تنظيم مطالب كتاب، بدين ترتيب است كه در مورد هر حق، متن رساله حقوق را ذكر مى‌كند، سپس آيات مربوطه و آن‌گاه روايات را ذكر مى‌نمايد.
گزارش محتوا
كتاب، حاوى متن رساله حقوق امام سجاد(ع) است كه شارح، براى شرح اين حقوق از آيات و روايات استفاده نموده است، البته فقط آيات و رواياتى را كه با اين حقوق در زمينه‌هاى مختلف ارتباط دارند، ذكر نموده و از شرح، توضيح و تفسير خوددارى نموده است.
وى، بيشتر از روايات بهره برده است؛ به دليل اينكه در برخى از حقوق، آيه‌اى كه مناسبت با آن داشته باشد، وجود ندارد، مانند حق صغير، حق كبير، حق ناصح.
از جمله ويژگى‌هاى كتاب، ذكر مطالب، آيات و روايات به‌صورت دقيق و با نظمى خاص مى‌باشد؛ به نمونه زير توجه كنيد:
- حق الله
- «فاما حق الله الاكبر، فانك تعبده لاتشرك به شيئا. فاذا فعلت ذلك باخلاص، جعل لك على نفسه ان يكفيك امر الدنيا و الاخرة و يحفظ لك ما تحب منها».
- فى العبادة
- الآيات القرآنية
- «قل انما امرت ان اعبدالله و لا اشرك به»؛
- «قل انى امرت ان اعبدالله مخلصا له‌الدين»؛ و...
- الروايات
- حنان بن سدير عن ابيه قال: قلت: لابى جعفر الباقر(ع): اى العبادة افضل؟ فقال ما من شىء احب الى الله من ان يسأل و يطلب ما عنده و ما احد ابغض الى الله عز و جل ممن يستكبر عن عبادته و لا يسأل مما عنده؛
- قال عيسى بن عبدالله لابى عبدالله(ع): جعلت فداك ما العبادة؟ قال: حسن النية بالطاعة من الوجوه التى يطاع الله منها؛
- و...
شارح، هر فقره از كلام امام را كه درباره حق به‌خصوصى است، در ابعاد گوناگون مورد دقت قرار داده و عناوينى متعدد از آن استخراج كرده و در ذيل هر عنوان، آيات و روايات مربوطه را ذكر نموده است. پاره‌اى از عناوين مزبور، عبارتند از:
عبادت، اخلاص در عبادت، آثار تقوا و اخلاص، حقيقت نفس، مخالفت نفس، محاسبه نفس، اطاعت خدا، زبان، سكوت، حفظ زبان، آفات زبان، فحش، تمسخر و شماتت، سخن‌چينى، ذكر عيوب مردم، پوشاندن عيوب، دروغ، غيبت، بهتان، گمان، پرگويى، بدگويى، دورويى، گوش دادن به غيبت، گوش دادن به غنا، مفاسد موسيقى و آثار سوء آن، فضيلت نماز، خشوع در نماز، محافظت بر نماز، تهجد، سبک شمردن نماز، تارك نماز و...
وضعيت كتاب
فهرست مطالب و موضوعات، در ابتداى كتاب بيان شده است. پاورقى‌ها، به ذكر آدرس آيات و منابع روايات اختصاص يافته است. تصحيح و تنظيم كتاب را فرزندان مؤلف انجام داده‌اند.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.