تعليقة علی حاشية الأستاد علی الفرائد
تعليقة على حاشية الاستاد على الفرائد في اصالة الصحة في فعل الغير تعليقه سيد حسین حسینى مرعشى مشهور به سلطان العلماء بر حاشيه آخوند خراسانى است. يكى از مباحث مطرح شده در كتاب فرائد الاصول شيخ انصارى بحث پيرامون «اصالة الصحة في فعل الغير» است كه آخوند خراسانى بر آن حاشيه‌اى نوشته‌اندبا نام «درر الفوائد في الحاشية على الفرائد» و سلطان العلماء نيز بر آن حاشيه‌اى زده كه اثر حاضر است.
| تعلیقة علی حاشیة الأستاد علی الفرائد | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | انصاری، مرتضی بن محمدامین (نویسنده)
آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین (معلق) سلطان العلماء، محمد (معلق) |
| ناشر | مطبعة الموسوية |
| مکان نشر | اراک - ایران |
| چاپ | 1 |
| موضوع | اصول فقه شیعه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 88 99* |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
شيوه نگارش كتاب به‌گونه «قوله، اقول» با ذكر بخشى از عبارت آخوند كه از وى با عنوان الاستاد ياد شده، و توضيح سلطان العلماء در ادامه آن، انجام پذيرفته است.
گزارش محتوا
مراد از اصالة الصحة در فعل غير اين است كه عمل مسلمان را به صحّت و درستى حمل كنيم و آثار فعل شرعى را بر آن مترتّب سازیم. يكى از ادلّه اربعه براى حجيّت اصالة الصحة استشهاد به برخى از آيات قرآنى است كه شيخ آنها را به ترتيب بيان كرده سپس دلالت آنها را مورد نقد و بررسى قرار مى‌دهد.
مصنّف در باب اخبار سه روايت را ذكر كرده و به سه دليل دلالت آنها بر مانحن‌فيه را تمام نمى‌داند. اخبار فقط از حيث اثبات صفت حُسن براى افعال مؤمن در مقام بيان است اما از حيث ترتّب جميع آثار صحّت در مقام بيان نيست. سپس مصنّف دو مؤيد اساسى مى‌آورند مبنى بر اينكه اخبار از حيث صفت حسن و حمل بر اباحه در مقام بيان است نه از حيث ترتّب جميع آثار فعل صحيح.
سومين دليل عبارتست از اجماع: مرحوم شيخ مدعى است كه هم اجماع فتوائى و قولى وجود دارد و هم اجماع عملى يا سيره جميع مسلمين.
دليل چهارم عقل است: عقل مى‌گويد اگر اصالة الصحة جارى نشود لازمه‌اش اختلال نظام معاد و معاش است و چون اختلال معاش باطل است پس ترك اين اصل و عدم اجراى آن باطل است.
مؤلف بعد از بيان ادلّه اربعه به تنبيهات ششگانه اصالة الصحة مى‌پردازد كه به چند مورد از آنها اشاره مى‌شود: 1- كدام نوع صحّت در قاعده مراد است؟ به نظر مشهور مراد صحّت واقعى است ولى نظريه صاحب مدارك و صاحب قوانين صحت اعتقادى است. البته همه بزرگانى كه در حجيّت اصالة الصحة به ظاهر فعل مسلم استناد مى‌كنند همچون علامه حلّى به صحت اعتقادى معتقدند. مصنف در ادامه به تفصيل وارد بحث شده و صور هفت‌گانه موضوع بحث را از نظر توافق و عدم توافق عقيده عامل و حامل مورد بررسى قرار مى‌دهد؛2- با اجراى اصالة الصحة تنها آثار شرعى مترتّب مى‌شود؛؛3- اصالة الصحة در جميع صور تعارض بر استصحاب حاكم است.
مؤلف در خاتمه كتاب درباره اصالة الصحة در عقايد مسلمان بحث مى‌كند و نتيجه آن اينكه اصالة الصحة در عقايد مسلمان به اين معنا كه عقائدش را از راه معتبر شرعى به‌دست آورده جارى است.
وضعيت كتاب
كتاب به چاپ سنگى بدون فهرست و با اغلاط فراوان منتشر شده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.