تذکرة القبور (گزی برخواری)
تذكرة القبور، اثر شیخ عبدالکریم گزی اصفهانی (متوفی 1339/1341ق) در رابطه با شرح حال یک‌صد تن از بزرگان مدفون در اصفهان است. این کتاب، معروف‌ترین اثر نویسنده است که به‌ضمیمه اشعار و مثنویات ایشان، به کوشش ناصر باقری بیدهندی منتشر شده است.
| تذکرة القبور (گزی برخواری، عبدالکریم بن مهدی) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | گزی برخواری، عبدالکریم بن مهدی (نويسنده) باقری بیدهندی، ناصر (به کوشش) |
| عنوان‌های دیگر | اشعار و مثنویات |
| ناشر | کتابخانه عمومی حضرت آيت الله العظمی مرعشی نجفی(ره) |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1371ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| موضوع | اصفهان - آرامگاه‌ها - شعر فارسی - قرن 13ق. - مجتهدان و علما |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 1371 /ص74 گ4 2073 DSR |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
این کتاب ارزشمند و کم‌حجم، حاوی شرح حال یک‌صد نفر از عالمان بزرگ و عارفان بلندمرتبه و شاعران معروف و مدفون در اصفهان و توابع آن می‌باشد[۱].
این کتاب نخست در سال 1324ش در زمان حیات مؤلف به چاپ رسیده و جمع کثیری از جمله آیت‌الله سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی و جلال‌الدین همایی بر آن حاشیه زده‌اند. استاد سید مصلح‌الدین مهدوی در سال 1369ق برای مرتبه دوم آن را با ملحقات و اضافاتی که چندین برابر اصل کتاب بود و هفتصد تن از بزرگان اصفهان را در آن معرفی کرد و به نام «رجال اصفهان» در تهران به طبع رساند و برای بار سوم آن را کامل‌تر و مفصل‌تر نموده و متجاوز از هزار نفر را معرفی کرده و به نام «تذكرة القبور یا دانشمندان و بزرگان اصفهان» به چاپ رسانده است[۲].
این کتاب آن‌گونه که نویسنده نوشته، «مشتمل است بر مقدمه‌ای در آداب و اوقات زیارت و ابواب چند در تشخیص مقابر و قبور به‌قدر مناسب و میسور و بیان قدری از حالات و فضائل صاحب قبر یا مطابق مشهور یا به نقل صحیح مأثور یا به‌نحوی که در کتاب معتبر مسطور باشد»[۳].
متن کتاب با این عبارت آغاز شده: «بدان که زیارت اهل قبور همه‌وقت مناسب است و از اخبار بسیار، استحباب آن مستفاد می‌شود»[۴]، اما خصوص بعد از ظهر پنج‌شنبه تا مغرب، بسیار مطلوب است[۵].
در ابواب کتاب به‌ترتیب قبور علما و صلحای تخت فولاد، سر قبر آقا، مقبره مجلسی، قبور علمای دروازه طوقچی، قبرستان آب‌بخشان، مقبره حجةالاسلام، مقبره مدرس و مقبره محمدابراهیم کرباسی و در خاتمه قبور خارج از اصفهان ذکر شده است.
نویسنده، شعر نیز می‌سروده و «مهدوی» تلخص می‌کرده است. اشعار ایشان به کتاب ضمیمه است[۶].
پانویس
منابع مقاله
مدخل، پیشگفتار و متن کتاب.