تحفة الوزراء
تحفة الوزراء منسوب به ابومنصور عبدالملك بن محمد بن اسماعيل ثعالبى (350-429ق) كتابى است به زبان عربى كه با موضوع اخلاق و سياست وزراء نگارش شده است.
| تحفة الوزراء | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | صفار، ابتسام مرهون (محقق)
ثعالبی، عبدالملک بن محمد (نویسنده) راوی، حبیب علی (محقق) |
| ناشر | الدار العربية للموسوعات |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1427 ق یا 2006 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | ادبیات عربی - قرن 5ق.
وزیران - کشورهای اسلامی کشور داری - متون قدیمی تا قرن 14 کشورهای اسلامی - تاریخ |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | JC 49 /ث7ت3 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
كتاب، شامل دو مقدمه از محققین و مؤلف، پنج باب و هر باب داراى فصولى متعددى است. نویسنده در بيان مطالب از آيات، روايات، اشعار، حكايات و اقوال بزرگان استفاده كرده است.
گزارش محتوا
كتاب با مقدمه حبيب على راوى و ابتسام مرهون صفار كه كار تحقيق كتاب را برعهده داشته‌اند، آغاز شده است. معرفى مؤلف و آثار او، اسامى كتب خطى منسوب به مؤلف، توصيف نسخه‌هاى خطى و نسخ مورد اعتماد كتاب از جمله مطالب مقدمه كتاب است. مقدمه مؤلف نيز توضيحى كوتاه درباره مطالب و مباحث آن مى‌باشد.
خلاصه مطالب كتاب به ترتيب ابواب عبارت است از:
- مؤلف، در باب اول كتاب پيرامون كلمه وزارت، منصب وزرارت و مناقب و آثار آن و ويژگی‌های وزراى صالح و شايسته مطالبى را بيان مى‌كند.
- در اين باب در ضمن آيات و روايات و اقوال بزرگان فضايل و منافع منصب وزارت تشريح شده است.
- باب سوم كتاب به آداب و حقوق وزارت و شرايط آن اختصاص دارد. مؤلف مى‌گويد: «شروط وزارت در نزد بزرگان پنج عدد است، عدل، امانتدارى، علم و آگاهى از منصب وزارت، سياست و آخر اينكه وزير تركيبى باشد از خشونت و لطف.»
- در باب چهارم از اقسام وزرارت و رسوم و شيوه‌هاى هر كدام مباحثى بيان شده است. ثعالبى وزارت را به دو بخش مطللق و مقيد تقسيم و براى هر كدام آداب و شرايطى برشمرده است. وى در اين زمينه اقوال حكما، وزرا، علما و بزرگان را بيان كرده است.
- باب پايانى كتاب درباره علم و آگاهى و نكات مهم وزرات است. در اين باب حكايات متعددى از حكومت‌ها به همراه اقوال آنها ذكر شده است.
وضعيت كتاب
فهرست منابع و مطالب كتاب در انتهاى اثر آمده است. اختلاف نسخ، توضيح برخى واژه‌ها، اصطلاحات، اشعار و اعلام در پاورقى ذكر شده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.