تاريخ تشکيلات در اسلام
تاریخ تشکیلات در اسلام، نوشته محمدرضا شهیدی پاک (ولادت 1332ش)، در موضوع تاریخ شکل‌گیری سازمان‌های حکومت و دولتی در اسلام است.
| تاريخ تشکيلات در اسلام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شهيدي پاك، محمد رضا (نويسنده) |
| ناشر | مرکز بين‌المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص) |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1393ش - 1436ق |
| چاپ | 2 |
| شابک | 978-964-195-667-9 |
| موضوع | اسلام - حکومت - اسلام و سیاست - اسلام و دولت - تاریخ - اسلام و اقتصاد |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ش945 ت2 231 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
در این نوشتار، مناصب سازمان‌ها، تشکیلات خلافت، وزارت، امارت و نهادهای سیاسی، نظامی، اداری، قضایی، مالی، دینی و فرهنگی و همچنین اصناف مؤثر در تشکیلات اسلامی در طول تاریخ اسلام از عهد پیامبر(ص) تا خلافت عثمانی توضیح داده شده است[۱].
نویسنده تلاش کرده است تا حد امکان مهم‌ترین نهادهای حکومتی و ادارات دولتی و دیوان‌های مختلف آن را معرفی نماید. شیوه کار در این کتاب بر اساس منابع اصلی موجود در مورد دولت‌های بزرگ بوده است[۲].
هدف از این نوشتار آشنا ساختن دانشجویان با مناصب سیاسی و مالی و همچنین سازمان‌ها و تشکیلات حکومتی دولت‌های اسلامی و چگونگی تکوین و تطور آنها در راستای بیدار شدن حافظه تاریخی آنان نسبت به خودکفایی مسلمانان در مدیریت و اداره امور جامعه در دوره شکوفایی فرهنگ و تمدن اسلامی است[۳].
بررسی تشکیلات اسلامی در این کتاب از دولت پیامبر(ص) شروع شده و سپس به تبیین استمرار قدرت اسلامی و شکل‌گیری هسته‌های اولیه دیوان‌ها و نهادها و نهادهای اداری در عصر راشدین و نیز گسترش دیوان‌ها در عصر اموی پرداخته شده است. در این کتاب، نهادهای اصلی دولت (دارالخلافه) در عصر عباسیان و دولت‌های وابسته به آنها مانند سامانیان، آل‌بویه، غزنویان و سلجوقیان بررسی شده و به دنبال آن نهادهای اداری دولت‌های بزرگ پس از خلافت عباسی، مانند ایلخانان، ممالیک مصر، خلافت عثمانی و سلطنت صفویان معرفی شده و در ضمن به تشکیلات برخی از دولت‌های کوچک که هم‌عصر دولت‌های بزرگ بوده‌اند، اشاره شده است[۴].
تشکیلات در جزیرةالعرب پیش از اسلام، حکومت پیامبر(ص)، نهاد خلافت پس از پیامبر(ص) تا سقوط بغداد، نهاد وزارت در دولت اسلامی، سازمان اداری و دیوان‌ها، دیوان‌های اقتصادی در دوره اسلامی، سازمان نظامی مسلمانان یا دیوان جند، دیوان قضا و تشکیلات قضایی، نظام حسبه، نظام شرطه، دیوان‌های آب برخی مناطق مانند قم و مرو و پایان تشکیلات اسلامی، عناوین اصلی مباحث کتاب را تشکیل داده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.