بررسی فقهی سبّ و دشنام
بررسی فقهی سبّ و دشنام، از آثار اجتهادی عضو فقهای شورای نگهبان، آیتالله علیرضا اعرافی (متولد 1338ش) است که حکم شرعی «سَبّ و دشنام» (اهانت و تنقیص قولی به معنای عامّ) و مسائل فرعی آن را با نگرشی فراگیر تبیین میکند و مصادیق جدید آن را نیز در ابعاد گفتاری، رفتاری و نوشتاری مورد بررسی قرار میدهد. پژوهشگر معاصر، محمدقاسم رجایی (متولد 1348ش) این کتاب را تحقیق و تحریر کرده است.
| بررسی فقهی سبّ و دشنام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | اعرافی، علیرضا (نويسنده) رجایی، محمد قاسم (مقرر) |
| ناشر | مؤسسه فرهنگی هنری اشراق و عرفان |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1396ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | دشنام گویی (فقه) - سب - روابط بین اشخاص - جنبههای مذهبی - اسلام |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP ۱۹۸/۶/د۵الف۶ ۱۳۹۶ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- «مؤسسه اشراق و عرفان»: «سبّ و دشنام» كه به طور معمول در منابع اخلاقى مطرح بوده، خوشبختانه در رديف موضوعات مطرح در مكاسب محرمه و البته با نگاه فقه اقتصادى، مورد بررسى قرار گرفته؛ در اين اثر تلاش شده است تا اين موضوع، به عنوان مسألهاى از مسائل فقه روابط ميان فردى، مورد مطالعه قرار گرفته و بر اساس ديدگاههاى آیتالله علیرضا اعرافی ادله فقهى و فروع مرتبط به آن تبيين شود. [۱]
- محمدقاسم رجایی: كتاب حاضر مقوله سب را با استفاده از سازوكار استنباطى و روش اجتهادى و با رويكردى فقهى بررسى مىكند.... در نوشتار حاضر تلاش شده است مبحث سب، با نگاهى نسبتاً جامع و با تمركز بر بعد ارتباطى اين مسأله، مورد بررسى فقهى قرار گيرد. [۲]
ساختار و محتوا
- این اثر از 2 مقدمه و 3 فصل و «گزارههای فقهی» به ترتیب ذیل تشکیل شده است:
- مقدمه ناشر (معرفی اجمالی اثر حاضر و تشکر)
- مقدمه محقق (هدف، روش و فصول این کتاب)
- فصل اول: کلیات (پیشینه تحقیق و جایگاه فقهی و مفهومشناسی)
- فصل دوم: بررسی ادله سبّ (ادله عامّه و خاصّه)
- فصل سوم: فروع (22 مسأله)
- «گزارههای فقهی» (31 خلاصه و نتیجه).
نمونه مباحث
- حكم تحريمى سب شامل همه انسانها مىشود؛ اما حرمت سب مؤمن، از تأكید بيشترى برخوردار است. كلام غيرملفوظ نيز در دايره حكم تحريمى سب قرار مىگيرد؛ اما اگر بخواهيم وضوح اين حكم را نسبت به انواع كلام درجهبندى كنيم مىتوان گفت شمول اين حكم نسبت به كلام مكتوب از وضوح بيشترى برخوردار است. در درجه بعد از كتابت، زبان اشارات مىباشد؛ چنانكه كاريكاتور و تصاوير در رتبه اخير قرار مىگيرند. [۳]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.