بررسی تطبیقی میان علم تجوید و آواشناسی
بررسی تطبیقی میان علم تجوید و آوا شناسی تألیف محمدرضا ستوده‌نيا، پيرامون يكى از موضوعات علوم قرآنى، يعنى مسالۀ تجويد نوشته شده است. مؤلف در اين كتاب به بررسى ميان علم تجويد و آواشناسى پرداخته است.وى در ابتدا اهميت موضوع و پيشينۀ تاريخى آن را بحث، آنگاه در فصل بعدى، اندامهاى صوتى انسان را معرفى و كاربرد نام دندانها در علم تجويد و آواشناسى را تشريح نموده است در فصل سوم اصوات را از ديدگاه عرب‌زبان‌ها تقسيم‌بندى نموده و در فصل چهارم، به توصيف اصوات از ديدگاه متقدمين پرداخته، در فصل پنجم، اصوات عربى را از ديدگاه آواشناسى بررسى و در فصل ششم، به بررسى تطبيقى توصيف اصوات عربى پرداخته و در فصل آخر خلاصه‌اى از مباحث گذشته را ذكر، و نتيجه‌گيرى مى‌نمايد.
| بررسی تطبیقی میان علم تجوید و آوا شناسی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ستوده نیا، محمدرضا (نویسنده) رضایی، مسلم (ويراستار) |
| عنوان‌های دیگر | علم تجوید از دیدگاه قدما و آواشناسی |
| ناشر | نشر رايزن |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1378 ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-90056-8-4 |
| موضوع | زبان عربی - آوا شناسی قرآن - تجوید - راهنمای آموزشی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 79/6 /س2ب4 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
همانگونه كه عنوان كتاب بررسى تطبيقى ميان علم تجويد و آواشناسى نام دارد و مؤلف هدف از نوشتن آن را تطبيق ميان اين دو علم مى‌داند، مطالب كتاب نيز به گونه‌اى بيان شده است كه هدف مؤلف را تامين نموده و لذا اين كتاب مى‌تواند براى موضوع فوق منبع خوبى بوده باشد
ساختار
كتاب داراى هفت فصل مى‌باشد كه فهرست مطالب آن به قرار زير است:
فصل اول: مقدمه شامل: طرح موضوع، اهميت موضوع و اهداف آن و پيشينه موضوع.
فصل دوم:اندامهاى صوتى انسان شامل: اندامهاى تنفسى، تارهاى صوتى، اندامهاى گويايى يا اعضاى نطق و بررسى كاربرد نام دندانها در علم تجويد و آواشناسى.
فصل سوم: تقسيم‌بندى اصوات عربى شامل: مبناى تقسيم‌بندى اصوات، تقسيمات اصوات در ميان دانشمندان گذشته، خلاصه تقسيم‌بندى اصوات عربى، نقش صوتی «واو» و «ياء» در زبان عربى، توصيف صائت‌هاى (مصوتهاى) زبان عربى و صائت مركب.
فصل چهارم: توصيف اصوات از ديدگاه متقدمين شامل: توصيف جايگاه توليد اصوات عربى (مخارج حروف)، توصيف کیفیت اصوات عربى از ديدگاه علماى تجويد، صفات متضاد و صفات غير متضاد.
فصل پنجم: توصيف اصوات زبان عربى از ديدگاه آواشناسى شامل: توصيف اصوات عربى به اعتبار مكان نطق، توصيف اصوات عربى به اعتبار ناطق و توصيف اصوات عربى به اعتبار کیفیت نطق.
فصل ششم:بررسى تطبيقى اصوات عربى شامل: توصيف همزه، هاء، عين، حاء، غين، خاء، الف، توصيف قاف، كاف، توصيف جيم، شين، ياء، توصيف ضاد، توصيف لام، توصيف نون، توصيف راء، توصيف دال، تاء، طاء، توصيف سين، صاد، زاء، توصيف ظاء، ذال،ثاء،
اصواتى كه لبها در تلفظ آنها دخالت دارند، توصيف فاء و توصيف باء، ميم، واو.
فصل هفتم:نتيجه و خلاصه
ويژگى‌ها
- در فصل دوم:اندامهاى صوتى انسان را به سه قسم: اندامهاى تنفسى، تارهاى صوتى و اندامهاى توليد كننده صدا، تقسيم و هر كدام را بطور جداگانه تشريح و براى آنها تصاويرى نيز ارائه نموده است.
- در فصل ششم:به بررسى تطبيقى توصيف اصوات عربى از ديدگاه متقدمين و آواشناسان پرداخته، كه از آثار متقدمين، نظريات سيبويه و ابن جنّى را ذكر نموده است.وى براى اين منظور حروف را به صورت جداگانه مورد بررسى قرار داده است.
- در فصل هفتم:خلاصه‌اى از مطالب گفته شده را بيان نموده و در ادامۀ نتايج مباحث گذشته را متذكر مى‌شود و در پايان، مواردى را كه نياز به تحقيق بيشترى دارند و لازم است از طرف ديگر افراد مورد بررسى قرار گيرند، يادآورى مى‌نمايد.
- در فصل سوم:اصوات عربى را تشريح و مقاومت آنها را مطرح نموده آنگاه پيرامون صائت‌ها توضيحاتى ارائه نموده و در ادامه نكات افتراق و اشتراك بين دو ديدگاه را بيان كرده است.