بررسی‌های اسلامی
بررسى‌هاى اسلامى، مجموعه مقالات، پاسخها و نامه‌هاى علامه سيد محمدحسين طباطبائى، به زبان فارسی، در زمينه‌هاى مختلف مباحث اسلامى، از قبيل مسائل قرآنى، علمى، فكرى، اجتماعى، فلسفى و... است كه توسط شاگرد ايشان سيد هادى خسروشاهى گردآورى شده است.
| بررسی‌های اسلامی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | خسروشاهی، هادی (به کوشش) طباطبایی، سید محمدحسین (نویسنده) |
| ناشر | بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم) |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1388 ش |
| چاپ | 2 |
| موضوع | اسلام - بررسی و شناخت
اسلام - پرسشها و پاسخها اسلام - مسایل متفرقه اسلام - مقاله‌ها و خطابه‌ها |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | BP 10/5 /ط2ب4 1388 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
كتاب، در دو جلد تنظيم شده است؛ جلد اول، مشتمل است بر:
- مقدمه سيد هادى خسروشاهى، با عنوان «درباره اين مجموعه»؛
- پنج مبحث با عناوين «زندگى من»، «اسلام‌شناسى»، «مسئله ولايت و زعامت»، «مسائل قرآنى» و «مقام و موقعيت زن در اسلام».
جلد دوم، مشتمل است بر چهار مبحث با عناوين «مسائل فلسفى»، «مسئله آفرينش و رستاخيز»، «مسائل اجتماعى اسلام» و «مسائل گوناگون».
گزارش محتوا
- آقاى خسروشاهى در مقدمه خويش، ماجراى گردآورى اين مجموعه را بيان فرموده‌اند و در ضمن آن، از سابقه چاپ برخى از مباحث اين مجموعه، چگونگى گردآورى مباحث و اصلاح و تنقيح آنها و زحماتى كه در اين راه متحمل شده‌اند، سخن گفته‌اند. به گفته ايشان مى‌توان ادعا كرد كه در واقع، مطالب كل مجموعه با نظارت كامل خود استاد اصلاح و تكميل شده است[۱].
- آقاى خسروشاهى در پايان، اين نكته را يادآور شده‌اند كه در بخش فلسفى اين كتاب، براى تكميل بحث، چند مقاله از دكتر مهدى حائرى يزدى نقل شده است[۲].
- در ذيل عنوان «زندگى من»، زندگى‌نامه مؤلف با قلم و بيان خودش درج شده است.
- در مبحث اسلام‌شناسى، مسائل متعدد و متنوعى از قبيل اسلام و ساير اديان، اصالت فرد از نظر طبيعت بشرى، تأثير جهان‌بينى فرد در فعاليت او، راه فطرت، آشنايى انسان با جهان بيرون، آيا پيروى از دين تقليد است، کیفیت پيدايش اخلاق، اسلام و حريت، شرك چيست و... در ذيل عناوين اصلى «محمد(ص) و اسلام»، «اسلام و نيازمندى‌هاى انسان معاصر»، «اساس دعوت اسلام»، «ماوراى حس و تجربه»، «رابطه اعتقاد و اخلاق و عمل»، «اسلام و آزادى»، «دين از نظر قرآن و پايه اساسى آن»، «مسئله خاتميت» و «مسئله عصمت» بررسى شده است.
- در مبحث ولايت و زعامت، مسائل گوناگونى از قبيل معناى ولايت، نظر اسلام درباره ولايت، نهضت سيدالشهداء و هدف آن، زيارت مشاهد مشرفه و... در ذيل عناوين اصلى «مسئله ولايت و زعامت»، «علم امام و نهضت سيدالشهداء»، «علم امام»، «اجتهاد و تقليد در اسلام و شيعه»، «پاسخ به پرسش‌هایى درباره امام زمان(ع)» و «داستان شق القمر» بررسى شده است.
- مبحث مسائل قرآنى، مطالب متعددى را در ذيل عناوين اصلى «درسى از قرآن»، «رؤيا چيست؟»، «فواتح سوره‌ها براى چيست؟»، «آيا اين پيرايه‌ها مناسب قرآن است؟» مطرح كرده است.
- مبحث مقام و موقعيت زن در اسلام، شامل اين عناوين اصلى است: «متعه يا ازدواج موقت»، «يك رساله ديگر [رساله آقاى مردوخ در تحريم متعه]»، «همسران پيامبر اسلام» و «بررسى تفسير آياتى چند درباره زنان».
- مباحث مزبور همگى در جلد اول مطرح شده است.
- مبحث مسائل فلسفى، مشتمل بر اين عناوين اصلى است: «تاريخ حيات و روش فلسفى ملا صدرا» (شامل مسائل متعددى درباره زندگى ملا صدرا، مواد فكرى، روش فلسفى، آثار و تأليفات وى و...)، «امكان عام»، «بحثى درباره امكان»، «موجبه سالبة المحمول چيست؟»، «قضيه‌اى به نام موجبه سالبة المحمول»، «قضيه و علم تصديقى»، «اصالت وجود و هدف حيات»، «مسئله استحقاق چيست؟»، «تناسخ و عود ارواح»، «اثر ايمان به رستاخيز چيست؟»، «وجود و ماهيت»، «تذييلات و محاكمات»، «عليت واجب نسبت به ممكنات»، «ازليت و قدم ذاتى ماده»، «وحدت وجود»، «ترجمه فلسفه يونانى» و «اثبات مجردات».
- مبحث مسئله آفرينش و رستاخيز، عناوين اصلى زير را در بر گرفته است: «غرض از آفرينش چيست؟»، «خداوند چه نيازى به آزمايش بشر دارد؟»، «چرا ظلم وجود دارد؟»، «شخصيت انسان و روز رستاخيز»، «جهان چگونه آفريده شد؟»، «معرفة النفس»، «تقيه»، «سؤالات» و «پاسخها».
- مبحث مسائل اجتماعى اسلام، شامل اين عناوين اصلى است: «قانون و ايمان به خدا»، «اسلام و پيمان‌ها»، «مشروبات الكلى از نظر اسلام»، «ربا و مفاسد اجتماعى آن» و «آيا مالكيت فطرى است؟»؛
- مبحث مسائل گوناگون، مشتمل بر اين مطالب است: «مسئله اتحاد اسلامى»، «منشأ اختلاف قوابل»، «چرا دست دزد را بايد بريد؟»، «پيامى به كنفرانس بزرگداشت شهيد ششترى»، «دستى از غيب برون آيد و كارى بكند»، «نظرى كوتاه به داستان مسيح و انجيل»، «دولت پوشالى و دست‌نشانده‌اى به نام اسرائيل»، «گفتگويى با استاد درباره شهيد مطهرى»، «چهل پرسش و پاسخ» و «معناى اسلام».
وضعيت كتاب
فهرست مطالب هر جلد، در آغاز آن و نمايه‌هاى اشخاص، مكان‌ها و كتاب‌ها در پايان آن ذكر شده است. پاورقى‌ها به ذكر آدرس آيات و منابع پاره‌اى از مطالب اختصاص يافته است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.