بدخشی، نورالدین جعفر
نورالدین جعفر بدخشی (۷۴۰-۷۹۷ق)، عارف، صوفی، از مریدان میر سید علی همدانی و صاحب آثاری در فتوت و تصوف است. جز برخی از مطالب جزئی که در برخی منابع ذکر شده، شرح زندگی او مجهول است.
| نام | بدخشی، نورالدین جعفر |
|---|---|
| نام‌های دیگر | |
| نام پدر | |
| متولد | 740ق |
| محل تولد | روستاق بازار، در غرب بدخشان |
| رحلت | 797ق |
| اساتید | میر سید علی همدانی |
| برخی آثار | خلاصة المناقب (در مناقب میر سید علی همدانی) |
| کد مؤلف | AUTHORCODE06163AUTHORCODE |
معرفی
«وی مرید خاص سید علی همدانی بوده و بسیار تقرب به مرشد خود داشته است و در سال 773 هجری در قریه علی‌شاه از قرای ناحیه ختلان وارد شد و نسبت وی بدخشی است که پیش از نقل مکانی به این محل در بدخشان سکنی داشت و مولدش روستاق بازار غرب بدخشان است و بیشتر در آن ناحیه زندگانی گذرانیده است»[۱].
«جعفر بدخشی در خلاصة المناقب، ملاقات خود را در ناحیه ختلان با علی همدانی به‌تفصیل نوشته که چگونه بعد از نشان دادن استعداد روحانی خود و تحمل ریاضات و آزمایش‌های متعددی شاه همدان او را در زمره مریدان خود پذیرفت و بعد از اربعین رمضان شبی نورالدین به بیعت از مرشد خود فایز گردید»[۲].
نورالدین در هنگام وفات استادش بر بالین او حاضر نبود. او بعد از فوت میر سید علی همدانی به خدمت فرزند وی درآمد[۳].
وفات
حافظ حسین کربلایی در حاشیه بیاض خود تاریخ فوت جعفر بدخشی را شانزدهم رمضان المبارک 797 هجری و در سن پنجاه‌وهفت سالگی ذکر کرده است. از روی این تاریخ می‌توان قائل شد که نورالدین بدخشی در سال 740 هجری به دنیا آمده است.[۴].
به استناد ابیات ذیل از یعقوب صرفی در کتاب مغازي النبي، می‌توان گفت مدفن نورالدین در روستاق بدخشان است:
| چو کردم به‌سوی بدخشان گذار | شد از طالقان دل مرا کامگار | |
| به رستاق آن بحر ذوق و شهود | که او را علم نعمت‌الله بود | |
| در آن خانقاه فلکدستگاه | که هست از علی ولایت‌پناه | |
| به کشف حقایق رسیدم به کام | کشیدم میعشق را جام جام | |
| هم از روضه نور دین جعفرم | رسیدم به فیضی که شد رهبرم |
[۵].
آثار
- خلاصة المناقب (در مناقب میر سید علی همدانی)؛
- شرح یکی از غزلیات میر سید علی همدانی؛
- احباب؛
- شرح اوراد فتحیه؛
- اصطلاحات الصوفية.
پانویس
منابع مقاله
ظفر سیده اشرف، پیشگفتار کتاب «خلاصة المناقب (در مناقب میر سید علی همدانی)»، اثر نورالدین جعفر بدخشی، به تصحیح دکتر سیده اشرف ظفر، مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان، اسلام‌آباد، 1374ش/1995م.