الکلینی و الکافی
الکلیني و الکافي، نوشته پژوهشگر معاصر؛ عبدالرسول عبدالحسن غفّار، به شناساندن محدّث بزرگ شیعه؛ محمد بن یعقوب بن اسحاق کلینى رازى (متوفای 329ق)، مشهور به ثقةالإسلام کلینی و کتاب فاخرش؛ الکافی می‌پردازد و به برخی از پرسشها در باب این اثر پاسخ می‌دهد.
| الکلینی و الکافی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | غفار، عبدالرسول (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | الکافی. شرح |
| ناشر | جماعة المدرسين في الحوزة العلمیة بقم. مؤسسة النشر الإسلامي |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1416ق |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| موضوع | احادیث شیعه - قرن 4ق. - کلینی، محمد بن یعقوب، - 329ق. - نقد و تفسیر - کلینی، محمد بن یعقوب، - 329ق. الکافی - نقد و تفسیر |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ک8غ7 116 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
نویسنده با بیان اینکه وقتی موضوع کلینی و کافی را برای تحقیق برگزیدم، کوشیدم بدور از هوا و هوس و احساسات، به بررسی شخصیت کلینی بپردازم و واقعیات را عرضه کنم و از داستان‌سرایی بپرهیزم؛ افزوده است: وقتی ره‌آوردهای برخی از نویسندگان را خواندم، مشاهده کردم که واقعیت را دگرگون ساخته‌اند تا به میراث شیعی امامی نفوذ کنند و آن را از درون ویران سازند و تلاش‌هایی در میان است که از سوی وهابیان و استعمارگران صلیبی پشتیبانی می‌شود؛ ولی این کوشش‌ها شکست‌خورده است و نور خدا خاموش نشود. [۱]
ساختار و محتوا
مطالب این کتاب در 7 فصل به ترتیب ذیل سامان یافته است:
- حدیث و تدوین آن
- اولین جایگاه رشد و رویش علمی کلینی
- اوضاع سیاسی عصر کلینی
- وضعیت علمی عصر کلینی
- نقش کلینی در آشکارسازی مکتب اهل‌بیت(ع)
- پیرامون کتاب کافی
- درباره «عُدّه» (یعنی «جماعت» در اول، وسط و آخر اسناد کلینی).
نمونه مباحث
- دانشمندان شیعه امامیه (چه کسانی که در قم بودند چه آنانی که در ریّ می‌زیستند)، با اشتیاق به پاک‌سازی اصول مذهب و محافظت بر میراث فرهنگی اهل‌بیت(ع) پرداختند و بعد از تهذیب احادیث و جداسازی احادیث صحیح، آن را به نسل‌های بعد رسانیدند و در پژوهشها و تصانیف روایی و فقهی خود جای دادند. و اولین اثر بزرگ علمی که پدیدار شد و اندیشوران و فقیهان، آن را منتقل کردند؛ کتاب کافی کلینی بود. [۲]
- خلاصه: این کتاب روشن می‌کند که کلینی در زمان نگارش کافی روش خاصّی داشت و شیوه او خصوصیات متعددی دارد که روایات او در زمینه اصول و فروع را با معیارهای متأخران (مانند علامه حلی و علامه مجلسی) نمی‌شود سنجید؛ بلکه برخی از آنان مانند محمدباقر بهبودى به روش علمی صحیح یا مبنای روشن و سالمی استناد نکرده و به نگارش کتاب صحیح الکافی پرداخته و کتاب کلینی را خوار ساخته است که از اشتباهات و بدی‌های او شمرده می‌شود و بخشودنی نیست.... [۳]
یادآوری انتقادی
اندیشوران شیعه در مسأله اعتبار همه روایات کتاب کافی، نظر یکسانی ندارند و اختلاف در مباحث علمی و پژوهشی طبیعی است و بلکه باعث رشد و تعدیل اندیشه‌ها می‌شود. هر نویسنده‌ای آزاد است نظر خودش را بگوید و با ادله و شواهد مورد نظرش آن را تأیید کند و به نقادی سخن مخالفان بپردازد ولیکن تندی کردن و آوردن تعابیر گزنده مانند «في کتابه «صحیح الکافي» الذي یعدّ من احد مساوئه التی لاتغفر» و «سبیله انما ینطوی تحت شعار خالف تعرف.» [۴]! پسندیده نیست و از تقوا و روحیه علمی بدور است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.