المهدي في كتب الصحاح و السنن
المهدي في كتب الصحاح و السنن، اثر سید صدرالدین صدر، کتابی است پیرامون روایات واردشده در صحاح و سنن اهل سنت درباره حضرت مهدی(عج).
| المهدي في كتب الصحاح و السنن | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | صدر، سید صدرالدین(نویسنده) |
| ناشر | دار الرافدين |
| مکان نشر | لبنان - بيروت |
| سال نشر | مجلد1: 2004م , 1424ق , |
| موضوع | محمد بن حسن(عج)، امام دوازدهم، 255ق. - احاديث مهدویت - احاديث |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 51 /ص4م9 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
انگیزه تألیف
نویسنده کتاب را به درخواست یکی از دوستان خویش به رشته تحریر درآورده است.[۱].
ساختار
کتاب با دو مقدمه از محمد دجیلی و نویسنده آغاز و مطالب در هشت فصل و یک خاتمه، تنظیم شده است.
گزارش محتوا
در مقدمه نخست به این موضوع اشاره شده است که اثر حاضر، یکی از مهمترین کتبی است که پیرامون حضرت مهدی(عج) و با استفاده از منابع و مصادر اهل سنت، نوشته شده و نام آن در اصل «المهدي» بوده که بعدا عنوان «في كتب الصحاح و السنن»، بدان افزوده شده است.[۲].
در مقدمه نویسنده، ضمن اشاره به ساختار کتاب، به بیان و توضیح انگیزه تألیف آن، پرداخته شده است.[۳].
در فصل نخست، به بشارتهای عمومی واردشده درباره ظهور حضرت مهدی(عج) در قرآن کریم، سنت نبوی، کلام امیرالمؤمنین علی(ع) و نیز کلمات برخی از بزرگان و اعلام که به‌صورت نظم یا نثر وارد گردیده، اشاره شده است که از جمله آنها می‌توان به آیه مبارکه 5 سوره قصص:وَ نُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ (و خواستیم بر کسانى که در آن سرزمین فرودست شده بودند، منت نهیم و آنان را پیشوایان [مردم] گردانیم و ایشان را وارث [زمین] کنیم)، اشاره نمود[۴].
در فصل دوم، با استفاده از روایات وارده در صحاح و سنن اهل سنت، به اثبات این امر پرداخته شده است که مهدی منتظر(عج) از عرب و از همین امت است. در این روایات، نسب حضرت مهدی(عج) از کنانه، از قریش، از بنی‌هاشم، از اولاد عبدالمطلب، از اولاد ابوطالب، از آل محمد(ص)، از عترت، از اهلبیت(ع)، از ذوی‌القربی، از ذریه، از اولاد علی(ع)، از اولاد فاطمه(س)، از اولاد سبطین(ع)، از اولاد امام حسین(ع)، نهمین فرزند امام حسین(ع)، از اولاد امام صادق(ع)، از اولاد امام رضا(ع) و فرزند امام حسن عسکری(ع) دانسته شده است.[۵].
در فصل سوم، به روایاتی پرداخته شده است که به این موضوع اشاره دارند که مهدی منتظر(عج)، شخص معینی بوده و در آنها، به بیان مشخصات، ویژگی‌ها و امتیازات وی از لحاظ صفات، خصوصیات ظاهری و اخلاقی و کمالات صوری و معنی و ملکات مقدس وی، پرداخته شده است.[۶].
مقام حضرت مهدی(عج) نزد خداوند و بیان بعضی از فضایل و مناقب وی و اینکه او خلیفه خدا و برگزیده او بر روی زمین بوده و بیعت با او و اطاعت از امرش، واجب است و همواره حق با اوست، از جمله مسائل و موضوعاتی است که در روایات مطرح‌شده در فصل چهارم، آمده است. از دیگر موضوعات این باب می‌توان به رابطه حضرت مهدی(عج) با حضرت عیسی(ع)، خلافت حضرت مهدی(عج)، سلام اهل کهف بر آن حضرت و دوازدهمین خلیفه بودن وی اشاره نمود[۷].
روایات فصل پنجم، درباره ولادت حضرت مهدی(ع) و طول عمر شریف آن حضرت و بقای ایشان تا روز ظهور و خروجشان به امر خداوند بوده و همچنین روایاتی در تعیین نام، لقب و کنیه مبارک آن حضرت و نام پدر و مادر ایشان، در این باب آمده است.[۸].
فصل ششم، درباره غیبت حضرت مهدی(عج) و روایات واردشده پیرامون موضوعات مربوط به آن، از جمله کیفت، محل و علل غیبت و اینکه ایشان دارای دو نوع غیبت صغری و کبری بوده است. همچنین در این فصل، روایاتی آمده است مبنی بر اینکه در زمان غیبت، چگونه می‌توان از آن حضرت استفاده نمود. نواب، وکلا و ایام غیبت، از دیگر موضوعاتی است که در این فصل، روایاتی درباره آن، وارد شده است.[۹].
در فصل هفتم، روایاتی ذکر گردیده که به موضوعاتی همچون علامات ظهور و نشانه‌های خروج حضرت مهدی(عج) و وقوع برخی حوادث و وقایع ارضی و سماوی مانند ندای آسمانی و خسوف و کسوف، فراگیری ظلم و جور و هرجومرج، سید خراسانی، قتل نفس زکیه، خروج دجال و سفیانی و... اشاره دارند[۱۰].
در آخرین فصل، به روایاتی پرداخته شده است که به چگونگی ظهور حضرت صاحب(عج) و فضیلت انتظار ظهور آن حضرت و نهی از تعیین زمان ظهور و چگونگی و محل آن و نیز نحوه بیعت با آن حضرت و تعداد انصار و اعوان و اعمال و اقدامات اصلاحی ایشان، اشاره دارند. نصرت و یاری ملائکه، نزول عیسی بن مریم(ع)، برکات ظهور، سیره و اخلاق امام زمان(عج)، وضعیت یهود و نصارا پس از ظهور آن حضرت و مدت حکومت از دیگر موضوعاتی است که روایات این فصل، بدان اختصاص یافته است.[۱۱].
در خاتمه، به کتب و منابع مورد استفاده در نگارش کتاب، اشاره شده است، که از جمله آنها عبارتند از: «إسعاف الراغبين في سيرة المصطفی و فضائل أهل‌بيته الطاهرين» تألیف محمد صبان (متوفی 1206ق)؛ «الجامع اللطيف في فضل مكة و أهلها و بناء المسجد الشريف» تألیف جمال‌الدین محمد جارالله بن محمد نورالدین قرشی؛ «صحیح بخاری» تألیف محمد بن اسماعیل؛ «صحيح سنن المصطفی» تألیف ابوداود سجستانی؛ «صحیح ترمذی» تألیف محمد بن سوره (متوفی 278ق)؛ «الصواعق المحرقة في الرد علی أهل البدع و الزندقة» اثر شهاب‌الدین هیثمی (متوفی 974)؛ «عقد الدرر في أخبار الإمام المنتظر» تألیف یوسف بن یحیی مقدسی و...[۱۲].
وضعیت کتاب
فهرست مطالب در انتهای کتاب آمده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.