المطر و الرعد و البرق و الريح

المطر و الرعد و البرق و الریح، تألیف محدث بزرگ ابن ابی‌الدنیا (متوفی 208-281ق)، به ذکر احادیث و آثاری پرداخته که در آنها از حوادث جوی باد و باران و رعد و برق سخن رفته است. این کتاب با مقدمه و تحقیق طارق محمد سکلوع عمودی منتشر شده است.

المطر و الرعد و البرق و الريح
المطر و الرعد و البرق و الريح
پدیدآورانابن ابی‌الدنیا، عبدالله بن محمد (نويسنده) عمودی، طارق محمد سکلوع (محقق)
ناشردار ابن الجوزي
مکان نشرعربستان - دمام
سال نشر1418ق - 1997م
چاپ1
زبانعربی
تعداد جلد1
کد کنگره
ب2الف2 141/5 BP
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

سکلوع عمودی در مقدمه‌اش این کتاب را موسوعه‌ای معتبر دانسته است که در آن از مخلوقات آسمانی سخن رفته است، که دلالت بر عظمت و حاکمیت خداوند است و اینکه روزانه بر بشر در هر گوشه از این زمین خاکی تأثیر دارد.[۱]

ابن ابی‌الدنیا در این اثر، اقوال و افعال نبی اکرم(ص) و آثار اصحاب ایشان پیرامون حوادث جوی را گردآورده است؛ البته او از ذکر نوادر نغز و شیرین و حوادث و وقایع تاریخی مرتبط با موضوع نیز پرهیز نکرده است؛ بنابراین می‌توان این کتاب را کتاب ذکر و تفکر در عظمت الهی و تفسیر آیات کَونی و تربیتی و آثار سلف و حوادث ادبی و تاریخی و ذکر امت‌های پیشین دانست.

دررابطه‌ با نام کتاب، برخی مانند سیوطی در الدر المنثور نام کتاب را مختصر کرده و به یکی از انواع موضوع کتاب یعنی «المطر»، «الرعد»، «البرق»، «الریح» اختصاص داده‌اند. بعضی نیز در نام کتاب تصرف کرده و آن را مختصر کرده‌اند ازاین‌جهت که ذکر اول آن در شناختش کافی دانسته‌اند. همان‌گونه که ناسخ نیز در آخر خاتمه کتاب گفته است: «تم کتاب المطر و الرعد و البرق بحمدالله» و کلمه «الریح» را حذف کرده است. ابن خیر نیز در فهرستش با نام «السحاب و الرعد و البرق» آورده و کلمه السحاب را در عنوان آورده است. [۲]

محقق اثر در مقدمه در صحت انتساب کتاب به ابن ابی‌الدنیا به تفصیل سخن گفته است؛ از جمله اینکه اسانید مصنف و ذکر اساتید و طریقه او در این کتاب به وضوح دلالت بر آن دارد. [۳]

بر این اثر تحقیق مناسبی صورت‌گرفته است که نگارش مقدمه، تصحیح کتاب، شماره‌گذاری احادیث، ذکر سماعات اول و آخر کتاب، ذکر مشایخ مصنف با شرح‌حال مختصر، استخراج احادیث، شرح الفاظ غریب و ذکر فهارس فنی از جمله آنهاست. [۴]

کتاب مشتمل بر 182 حدیث و اثر و شعر است. در حدیث 54 کتاب، ابوعتبه حسن بن علی سکونی با چند واسطه از رسول الله(ص) نقل کرده است که «هر گاه پیشوایان ستم کنند آسمان نمی‌بارد».[۵]

پانویس

  1. ر.ک: مقدمه محقق، ص5
  2. ر.ک: همان، ص8-9
  3. ر.ک: همان، ص14
  4. ر.ک: همان، ص16-17
  5. ر.ک: متن کتاب، ص89

منابع مقاله

مقدمه محقق و متن کتاب.

وابسته‌ها